به همین بهانه، سراغ محمد حقی، یکی از مؤلفان این کتاب رفتیم که سمت مدیریت انتشارات کتابستان معرفت را نیز بر عهده دارد. حقی از زمان آغاز به کار این مؤسسه انتشاراتی در سال ۱۳۹۲، توانسته ۲۰۰ اثر در حوزه ادبیات دینی را به انتشار برساند. او که دستی بر قلم و پژوهش دارد، سال۹۸ کتاب روضه‌الشهدای ملاحسین واعظ کاشفی را در اثری با عنوان «کتاب روضه» بازنویسی و مستندنگاری کرد که با استقبال خوب خوانندگان نیز همراه شد و امسال در آستانه اربعین حسینی کتاب «در طلب کوی دوست» را به همراه عباس اعتمادیان تألیف و روانه بازار نشر کرده است. به بهانه انتشار این کتاب پای صحبت‌های محمد حقی نشستیم تا از او، هم پرسش‌هایی ناظر بر این کتاب و هم دیگر آثاری که به‌تازگی توسط این انتشارات منتشر شده، بپرسیم.

درباره ایده نگارش «در طلب کوی دوست» بگویید.
این کتاب به بررسی ۱۱۰فضیلت برای زیارت سیدالشهدا(ع) می‌پردازد که توسط نشر کتابستان معرفت به چاپ رسیده است. البته در باب زیارت سیدالشهدا(ع) کتاب‌های روایی از قرون اول اسلامی نگاشته شده، از جمله آثاری که به صورت اختصاصی درباره این موضوع هستند یا در ضمن موضوعی دیگر به فضیلت‌های زیارت امام شهید پرداخته‌اند می‌توان به کامل‌الزیارات، تهذیب الاحکام، فروع کافی، بحارالانوار، نورالعین و... اشاره کرد.
 
وجه تمایز این اثر با کتاب‌هایی که با همین مضمون گردآوری یا نوشته شده‌اند در چیست؟
«در طلب کوی دوست» تلاش می‌کند عصاره‌ای از هزار روایت را در ۱۱۰حدیث گردآوری کند، طوری که همه محورهای فضائل زیارت در آن آورده شده باشد؛ روایاتی که کامل‌تر و جامع‌تر باشند.
من همه روایت‌هایی که در مورد فضیلت سیدالشهدا(ع) آمده را بررسی کردم، هزار روایت وجود دارد که برخی از روایات‌ها به یک مضمون شبیه هستند، شاید یک روایت وجود دارد که بقیه را دربرگرفته است.
در این کتاب اگر مخاطب با یکی از روایاتی که در این کتاب چاپ شده روبه‌رو شود خواهد فهمید ده‌ها روایت دیگر در همین خصوص وجود دارد، اما روایت موجود در این کتاب به‌گونه‌ای است که روایات دیگر را نیز پوشش می‌دهد.
نکته قابل توجه درخصوص این روایت‌ها این است که بسیاری از روایات درباره فضیلت‌های زیارت سیدالشهدا(ع) یا کمتر شنیده شده یا اصلاً شنیده نشده، بنابراین وقتی زائر، این کتاب را مطالعه کند با شوق و اشتیاق بیشتری به سوی پیاده‌روی و زیارت حرم اباعبدالله(ع) می‌رود.
 
از آنجایی که شما هم دست به قلم هستید و تجربه بازنویسی و مستندنگاریتان را در «کتاب روضه» شاهد بودیم می‌خواهیم از اهمیت احیای «تُراث» یا به تعبیر ساده‌تر «به‌روز رسانی»‌اش از شما بپرسیم. در دیدگاه کلی چه ظرفیتی را از این حیث در میراث ما و استقبال جامعه از این کارها می‌بینید؟
معتقدم گاهی با بازنویسی، گاهی دستچین و گاهی احیای کتاب‌های تُراثی شیعه امکان ارتباط نسل امروز را می‌توان ایجاد کرد، برخی به زبان و نوع ادبیات آن زمان علاقه‌مند هستند، برخی نیز دوست دارند با نسخه‌های گذشته ارتباط بگیرند و برخی علاقه‌مندند درباره این موضوع اطلاعاتی کسب کنند اما دستیابی به منابع موجود به خاطر گستره و حجم زیاد آن برایشان ممکن نیست، در این راستا احیای «تُراث» می‌تواند پاسخگوی این سه گروه باشد.

امسال کتابی با عنوان «کتاب سیره» توسط انتشارت شما و با همکاری مؤسسه نفحات منتشر شد که منتخبی از ادعیه با دسته‌بندی جدید برای استفاده روزانه افراد بود. آیا این کتاب را هم باید در راستای آثاری از جنس پرسش پیشین دانست؟
خیر، این اثر حاوی دعاها و اعمالی است که مؤمن و شیعه خوب است طی یک روز آن‌ها را انجام دهد؛ کتابی پالتویی و مورد استفاده بسیار برای مسلمانان شیعه که در قالب گردآوری اطلاعاتی مفید چاپ شده و علاقه‌مندان می‌توانند آن را مطالعه کنند.
 
همکاری شما در انتشار این کار در چه سطحی بود؟ تنها انتشار اثر بود یا در مرحله محتوا هم مشاوره و همکاری داشتید؟
انتشارات کتابستان معرفت در حوزه محتوا فعالیت داشت.
 
کتاب‌هایی که در نسبت با زیست روزمره انسان مسلمان شیعه باشد کم نداریم، از «حِلیه‌المتقین» مجلسی تا «سراج‌الشیعه» ممقانی؛ ولی به نظر این محتواها نیاز به یک بازخوانی در نسبت با زیست امروزی و معاصر ما دارند. نظر شما به عنوان پژوهشگر و مدیر انتشارات در این زمینه چیست و آیا کتاب «سیره» قرار است چنین پازلی را تکمیل کند؟
بله، از گذشته که کتاب‌هایی در این زمینه چاپ شده و به نسل‌های امروزی رسیده دغدغه‌ای با این موضوع که این محتواها نیاز به یک بازخوانی در نسبت با زیست امروزی و معاصر ما دارند نیز وجود داشته است.
اما در مورد کتاب سیره لزوماً با این موضوع روبه‌رو نیستیم، «سیره» در دسته آثاری قرار می‌گیرد که اطلاعات دینی یک مسلمان شیعه در یک روز را به او یادآوری کند، با توجه به مواردی که در پاسخ به پرسش قبل اشاره کردم، «سیره» کتابی بسیار کوچک است که همه نیازهای اطلاعاتی مسلمان شیعه درباره انجام فعالیت‌های دینی را با زبانی ساده به او بیان می‌کند.
 
به نظر شما در ساحت تولید و ارائه محصولات فرهنگی به‌خصوص از جنس کتاب چه حلقه‌های مفقوده‌ای در پیوند دادن زیست روزمره با آنچه شاید بتوان محتوای دینی اسمش را گذاشت، وجود دارند؟ در ساحت فراوری محتوا مشکل داریم یا پژوهش کار یا مواردی از این قبیل؟
اگر منظور از پرسش شما تولید این محصولات برای عموم باشد که باید گفت هر زمان نویسنده‌ای توانسته در کارهایش نوآوری ایجاد کند، اقبال مخاطب داشته و به نظر می‌رسد حلقه مفقوده در ساحت تولید و ارائه محصولات فرهنگی به‌خصوص کتاب، تدوین و نداشتن زبانی ساده همراه با خلاقیت نویسنده، شاعر یا تولیدکننده محصولات فرهنگی است.
به عنوان مثال، کتاب «حیدر» با وجود اینکه موضوعی با عنوان زندگی‌نامه امیرالمؤمنین(ع) دارد، ولی به دلیل اینکه از تدوین و زبان درست ارائه در روایت آن استفاده شده، در ۱۸ماه ۳۸بار توسط انتشارات کتابستان معرفت چاپ شده یا کتاب «داستان بریده بریده» که توسط علیرضا نظری خرم با موضوع سیدالشهدا(ع) نوشته شده با تکیه بر یک پژوهش سنگین و ارائه زبان ساده بوده که سبب جذب مخاطب شده است.
 
به نظر شما تا چه اندازه چاپ کتاب‌های اینچنینی می‌تواند به آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی درست به مردم در حوزه موضوعات دینی کمک کند؟
اساساً ما وظیفه داریم به انتشار حداکثری کتاب‌های دینی که از سطح کیفی بالایی برخوردار هستند بپردازیم، چاپ این کتاب‌ها سبب می‌شود معارف در لایه بینش مخاطب ارتقا یابد و تأثیر خودش را نیز بگذارد.

خبرنگار: قمری-نیکوکار