«حَسکانی» محدث و فقیه مشهور نیشابوری

«حَسکانی» محدث و فقیه مشهور نیشابوری

مقدم

ابوالقاسم عبیدالله بن عبدالله بن احمد حذّاء مشهور به «حَسْکانی» محدث و فقیه صاحبنام اهل نیشابور بوده است.


گفته‌اند حسکانی عمر طولانی کرد ولی کسی تاریخ تولد و مرگ او را ثبت نکرده است. حسکانی به دلیل تسلط بر متون و سند احادیث نبوی و علم به جرح و تعدیل آن‌ها، لقب حاکم داشت که در طبقه‌بندی محدثان، برتر از القاب حجت، حافظ، محیط و استاد به شمار می‌رود.
پدرش ابومحمد عبدالله حذاء نیز راوی حدیث بود و در نیشابور جلسات تذکیر و وعظ داشت. دو تن از پسران حسکانی به نام‌های صاعد و وهب‌الله نیز همچون پدر و اجداد خود به روایت و جمع حدیث می‌پرداختند.
او به ‌طور خاص از ابوبکر احمد بن محمد بن حارث فقیه اصفهانی و احمد بن علی بن فنجویه علم آموخت و از ابوعبدالله مزکی، ابوحسان، ابن‌باکویه، نصروی و مشایخ هم‌طبقه آن‌ها نیز حدیث روایت کرده است. او همچنین از قاضی ابوعلاء صاعد بن سیار هروی فقه آموخت. حسکانی افزون بر استماع حدیث در نیشابور، برای جمع‌آوری حدیث به مرو هم سفر کرد.
وی را با وجود دانش‌اندوزی از برخی فقیهان بنام شافعی، محدث و فقیهی حنفی دانسته‌اند. «ذهبی» به تشیع حسکانی اشاره دارد و می‌نویسد او در تصحیح خبر ردالشمس، تشیع و تبحر خود را در علم حدیث نشان‌ داده ‌است. نویسنده المختصر من کتاب السیاق نیز اشاره می‌کند حسکانی در اواخر عمر خود به مذهب عدل گرایش یافت.
گرچه گفته‌اند حسکانی در موضوعات مختلف، دفاتر حدیث تنظیم کرده بود اما آنچه از آثار وی در منابع ذکر شده، همگی در موضوع فضائل و مناقب امام علی(ع) و اهل بیت(ع) است.
بدون تردید او با حلقه محدثان شیعه ارتباط داشته است. ابن‌شهر آشوب نام حسکانی را به دلیل تألیفاتی که درباره امام علی(ع) داشت، در فهرست مؤلفان شیعه آورده است، اما ابن‌طاووس او را از اهل سنت برمی‌شمارد. آقابزرگ به نقل از نویسنده ریاض العلماء می‌نویسد تشیع حسکانی نزد شیعه مسلم است و چه‌بسا او به ‌سبب تقیه، مذهب خود را مخفی می‌داشت.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه