به بهانه اکران برخط فیلمی که باز هم پرده سینما را نخواهد دید
مصائب «رستاخیز»
صبا کریمی
در یک عصر سرد زمستانی در گرماگرم برپایی سی و دومین جشنواره فیلم فجر، قید فیلمهای دو سانس آخر را میزنم به بهانه تماشای زودتر از موعد فیلم «رستاخیز» در یک جمع خصوصی.
با تعدادی از دوستان در دفتر تهیهکننده «رستاخیز» جمع شدهایم. احمدرضا درویش که آخرین ساختهاش «دوئل» یعنی یکی از گرانترین فیلمهای مستقل در تاریخ سینمای ایران را ساخته، حالا قرار است تازهترین اثر سینماییاش که یک سر و گردن بالاتر از «دوئل» است و یک قدرتنمایی تمامعیار سینمایی محسوب میشود را نشانمان دهد و واکنش ما را به عنوان جمعی کوچک از علاقهمندان سینما ببیند تا یکی دو روز دیگر که فیلم، نخستین اکران رسمی خود را در برج میلاد و برای اهالی رسانه و منتقدان تجربه میکند با نوع واکنشها هر چند در مقیاسی بسیار کوچک آشنا شود.
آن شب فیلم را که روایتی از حماسه عاشوراست در یک تلویزیون کوچک دیدیم اما باز هم ابهت و خوشساخت بودنش در انحصار قاب کوچک آن تلویزیون پنهان نماند و تماشایش لذتبخش بود؛ گرچه نمایش آن یکی دو روز بعد و روی بزرگترین پرده سینمایی کشور با امکانات صوتی، تصویری و تجهیزات مدرن روز هم تجربهای فوقالعاده بود.
سیمرغها روی دوش «رستاخیز»
درویش درست حدس زده بود! فیلم با واکنشهای زیادی مواجه شد و از همان ابتدا مخالفان و موافقانی پیدا کرد، اما متولیان برپایی جشنواره و هیئت داوران هم نتوانستند «رستاخیز» را نادیده بگیرند و این فیلم در ۱۱ بخش نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد که در نهایت در هشت بخش از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی، سیمرغهای بلورین یک به یک بر شانههای رستاخیز نشستند.
تبریک و تشویقهای فجر که به پایان رسید زمزمه عدم اکران فیلم شنیده شد تا اینکه سرانجام در تیرماه 94 «رستاخیز» رنگ پرده را به خود دید و در فاصله کمتر از یک روز از اکران و با دستور وزیر وقت ارشاد به دلیل آنچه «نظر مخالف برخی از مراجع عظام» عنوان شد، از پرده سینماها پایین کشیده شد. علت مخالفت با نمایش فیلم و توقیف آن، نمایش چهره حضرت ابوالفضل(ع) عنوان شد که در نهایت به سازندگان اثر پیشنهاد پوشاندن چهره بازیگر و تاباندن نور به صورت این شخصیت داده شد.
حالا 6 سال از آن روزها میگذرد و نزدیک به یک دهه از نخستین نمایش فیلمی که تولیدش 11 سال به طول انجامید. احمدرضا درویش ساخت «روز رستاخیز» را شانس بزرگ زندگیاش میدانست و در جایی گفته بود برای ساخت این فیلم ۱۴ سال پیش زیر بارانهای دمشق عهد بسته بوده است.
اما این تمام ماجرا نبود، در طول این سالها زخمهای زیادی به پیکره رستاخیز وارد شد. از ضرر مالی سرمایهگذار خصوصی تا واگذاری بخشی از سهام فیلم به بنیاد سینمایی فارابی و مناقشاتی بر سر مالکیت فیلم تا مصائب اکران بینالمللی و در نهایت سرقت رستاخیز و پخش غیرقانونی آن در فضای مجازی و در یک کانال یوتیوب عراقی.
اکران در سینما، یک تصمیم منطقی
در حالی که مدیران فرهنگی و متولیان سینمایی در طول این سالها و بارها فیلمسازان را به ساخت آثار فاخر و دینی دعوت کردهاند اما سنگاندازیها در چرخه تولید تا اکران، با آن خوشامدگویی و حمایت از ساخت آثار ارزشمند منافات داشته است. اتفاقی که امید میرود در دوره جدید مدیریت فرهنگی به شکل دیگری به آن نگریسته شود و باید دید همان طور که خزاعی؛ رئیس سازمان سینمایی عنوان کرده جلو ابتذال در سینما را میگیرد آیا به همان اندازه هم راه را برای نمایش آثار ارزشمند باز خواهد کرد. اکران رستاخیز با در نظر گرفتن اصلاحیههای مورد نظر گرچه اتفاق مبارکی در سینما خواهد بود اما منطقیترین تصمیم برای نمایش چنین فیلمی با ویژگیهای ساختاری و تکنیکی، اکران در سالنهای سینماست، فیلمی که به گفته علیقلیزاده با قطع اسکوپ، از بهترین کیفیت تصویری و صوتی موجود در جهان بهرهمند بوده و شایسته نمایش در سالنهای سینماست.
آن شب فیلم را که روایتی از حماسه عاشوراست در یک تلویزیون کوچک دیدیم اما باز هم ابهت و خوشساخت بودنش در انحصار قاب کوچک آن تلویزیون پنهان نماند و تماشایش لذتبخش بود؛ گرچه نمایش آن یکی دو روز بعد و روی بزرگترین پرده سینمایی کشور با امکانات صوتی، تصویری و تجهیزات مدرن روز هم تجربهای فوقالعاده بود.
سیمرغها روی دوش «رستاخیز»
درویش درست حدس زده بود! فیلم با واکنشهای زیادی مواجه شد و از همان ابتدا مخالفان و موافقانی پیدا کرد، اما متولیان برپایی جشنواره و هیئت داوران هم نتوانستند «رستاخیز» را نادیده بگیرند و این فیلم در ۱۱ بخش نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد که در نهایت در هشت بخش از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی، سیمرغهای بلورین یک به یک بر شانههای رستاخیز نشستند.
تبریک و تشویقهای فجر که به پایان رسید زمزمه عدم اکران فیلم شنیده شد تا اینکه سرانجام در تیرماه 94 «رستاخیز» رنگ پرده را به خود دید و در فاصله کمتر از یک روز از اکران و با دستور وزیر وقت ارشاد به دلیل آنچه «نظر مخالف برخی از مراجع عظام» عنوان شد، از پرده سینماها پایین کشیده شد. علت مخالفت با نمایش فیلم و توقیف آن، نمایش چهره حضرت ابوالفضل(ع) عنوان شد که در نهایت به سازندگان اثر پیشنهاد پوشاندن چهره بازیگر و تاباندن نور به صورت این شخصیت داده شد.
حالا 6 سال از آن روزها میگذرد و نزدیک به یک دهه از نخستین نمایش فیلمی که تولیدش 11 سال به طول انجامید. احمدرضا درویش ساخت «روز رستاخیز» را شانس بزرگ زندگیاش میدانست و در جایی گفته بود برای ساخت این فیلم ۱۴ سال پیش زیر بارانهای دمشق عهد بسته بوده است.
اما این تمام ماجرا نبود، در طول این سالها زخمهای زیادی به پیکره رستاخیز وارد شد. از ضرر مالی سرمایهگذار خصوصی تا واگذاری بخشی از سهام فیلم به بنیاد سینمایی فارابی و مناقشاتی بر سر مالکیت فیلم تا مصائب اکران بینالمللی و در نهایت سرقت رستاخیز و پخش غیرقانونی آن در فضای مجازی و در یک کانال یوتیوب عراقی.
اکران در سینما، یک تصمیم منطقی
در حالی که مدیران فرهنگی و متولیان سینمایی در طول این سالها و بارها فیلمسازان را به ساخت آثار فاخر و دینی دعوت کردهاند اما سنگاندازیها در چرخه تولید تا اکران، با آن خوشامدگویی و حمایت از ساخت آثار ارزشمند منافات داشته است. اتفاقی که امید میرود در دوره جدید مدیریت فرهنگی به شکل دیگری به آن نگریسته شود و باید دید همان طور که خزاعی؛ رئیس سازمان سینمایی عنوان کرده جلو ابتذال در سینما را میگیرد آیا به همان اندازه هم راه را برای نمایش آثار ارزشمند باز خواهد کرد. اکران رستاخیز با در نظر گرفتن اصلاحیههای مورد نظر گرچه اتفاق مبارکی در سینما خواهد بود اما منطقیترین تصمیم برای نمایش چنین فیلمی با ویژگیهای ساختاری و تکنیکی، اکران در سالنهای سینماست، فیلمی که به گفته علیقلیزاده با قطع اسکوپ، از بهترین کیفیت تصویری و صوتی موجود در جهان بهرهمند بوده و شایسته نمایش در سالنهای سینماست.
ارسال دیدگاه