هنری برای باقیات صالحات
هنرمند مقرنسکار اصفهانی، طراح و مجری آرایههای معماری ایوان بزرگ ولیعصر(عج) حرم مطهر است
کاشی نمیچیند، آجر نصب نمیکند، آینهکاری نمیکند. او با احساس، تکههایی از یک پازل هنری را کنار هم میچیند تا قابی ماندگار پدید آورد. این یک اثر مقرنس ماندگار است که هر سقفی را بدل به یک پدیده هنری میکند. اینها کاری است که از هر کسی برنمیآید، اما سیدمحمدکاظم این کار را به بهترین شکلش انجام میدهد. دقیقاً مشابه کاری که پدرش انجام میداد. سیدمحمدکاظم مظلومزاده حدود 15سال است کارهای مقرنس در حرم مطهر امام رضا(ع) را انجام میدهد و 60 سال است آثار ماندگار کاشی معرق و هنرهای اسلیمی مشابه را در نقاط مختلف جهان اجرا کرده است.
سفری 6 ساله که از دوران نوجوانیاش در حرم حضرت زینب(س) وقتی وردست پدرش نمرهزنی میکرد، شروع شد و کمکم با نشان دادن مهارتش مشغول برشکاری کاشیها شد. کسب همزمان علم و مهارتآموزی، کاری بود که سیدمحمدکاظم مظلومزاده تا پایان دوره دانشگاه سپری کرد. او پس از نمرهزنی و برشکاری به سمت یادگیری طرح زدن و قالبگیری رفت. در دانشگاه تحقیق در عملیات خواند اما با توجه به علاقه و استعدادش در کاشیکاری معرق و هنرهای اسلیمی به بسیاری از شغلهای دولتی در دسترسش دست رد زد و هنر را انتخاب کرد. کار فشرده برای مسلط شدن بر کاشیکاری در زمان سربازی هم برای او ادامه پیدا کرد. او میگوید: «احساس من به کاشیکاری و ثبت این هنر در مساجد و فضاهای مذهبی شبیه به باقیات صالحات است. وقتی بمیرم این هنر که از وجود و قلب من سرچشمه میگیرد، به یادگار میماند که میتواند برای من خدابیامرزی داشته باشد».
کارهایی با الهام از هنر استاد بزرگ معماری
سیدمحمدکاظم که تجربه کار از نجف و کربلا تا حرم شاه عبدالعظیم و حرم حضرت معصومه(س) را داشته است، از سال1387 پایش به عنوان معمار به حرم مطهر حضرت رضا(ع) باز شده و در این مدت سه اثر ماندگار از خود به جا گذشته است. اگر گذرتان به صحن پیامبر اعظم(ص) بیفتد و روبهروی ایوان بزرگ و پرشکوه ولیعصر(عج) بایستید، میتوانید به تجلی هنر در این اثر زیبا پی ببرید؛ کاری که سیدمحمدکاظم مظلومزاده طراحی و اجرا کرده است. این ایوان باشکوه در چند سال اخیر همواره مورد تحسین قرار گرفته است. سیدمحمدکاظم به عشق امام رضا(ع)، تمام وجود خود را برای این اثر به کار گرفته و قطعه به قطعه کار را با تمرکز و تعقل بسیار طراحی و اجرا کرده است.
این اثر برای خودش هم جایگاه ویژهای دارد و درباره آن میگوید: «این نخستین طرح من در حرم مطهر حضرت رضا(ع) است. بیش از هزارو400 مترمربع در این فضا کار معرق انجام شده؛ کاری که با لذت پیش رفته است. پس از این پروژه و پیش از فوت پدرم، فرصت شد پدرم را با ویلچر مقابل این ایوان بیاورم، پدرم پس از تماشای کار گفتند:
این کار بینظیر است. من هم نمیتوانم مانند آن را انجام دهم».
پس از ایوان، تازه داستان کارهای سیدمحمدکاظم مظلومزاده در حرم مطهر شروع شد و او باب ورودی حرم مطهر را طراحی و اجرا کرد. بابالهادی و بابالکاظم(ع) دو طرحی هستند که تیم اجرایی اوستا کاظم در حرم مطهر اجرا کردهاند.
او درباره این آثار میگوید: «این سه پروژه از سال1388 آغاز شدند و آخرین آنها که طراحی و ساخت بابالکاظم(ع) بود، همین دو ماه پیش تکمیل شد. طراحی ایوان ولیعصر(عج) از کارهای حاج عباس کرباسیون، استاد بزرگ معماری الهام گرفته شده است. در ادامه پایه و مایه بابالهادی و بابالکاظم(ع) هم مشابه همین ایوان است ولی در اصل کار تفاوتهایی وجود دارد».
حالا حدود 60 سال از آغاز کار استاد مظلومزاده در حوزه مقرنس میگذرد و او همواره کسب تجربه کرده و به این هنر در فضاهای مذهبی جان داده است. او در چند جمله درباره تجربه این مدت میگوید: «مقرنس و کاشی معرق یک معماری پر از احساسات است. در این هنر، طرح از هر بخشی مهمتر است. این هنر زیباترین و کاملترین هنر برای زیباسازی سقفهاست. در سالهای اخیر این هنر به سمت کامپیوتری شدن رفته، اما با کامپیوتر، طرح و اجرای مناسبی در نمیآید، چون این کار احساس میخواهد».
کار فقط برای اهلبیت(ع)
استاد مظلومزاده مانند استاد و پدرش از انجام کار در فضاهای مذهبی لذت میبرد و آن را برکت هنر میداند؛ او میگوید: «پدرم تعصب خاصی برای کار در مساجد و حرمها داشتند. به همین خاطر پیشنهادهای زیادی را قبول نمیکردند. حتی در آن زمان پیشنهاد کار از نمایشگاه فرش آلمان و کانادا داشتند اما کار برای اهلبیت(ع) برایشان مهمتر بود».
معمار توانمند حرم مطهر رضوی کارهای بسیاری در نقاط مختلف جهان اجرا کرده است. از محراب مسجد مسقط عمان گرفته تا مرکز اسلامی لندن، حرم حضرت معصومه(س)، حرم شاهعبدالعظیم(ع)، حرم حضرت علی(ع)، مسجد بزرگ ابوظبی و... هنر استاد را به خود دیدهاند. هنری که این روزها در حرم حضرت اباعبدالله(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) به کار گرفته شده و یک تیم 50نفره در این فضای مطهر مشغول آینهکاری زیر نظر استاد هستند.
ادامه راه پیشکسوتان
یکی از ارزشمندترین آثار هنری استاد مظلومزاده در حرم حضرت معصومه(س) در قم اجرا شده است. هنری که با کنار هم گذاشتن هشت ستون گچ اسلیمی پدید آمده است. این اثر در دوران جوانی سید محمدکاظم طراحی و اجرا شده که خاطره زیبایی در ذهن او رقم زده است. او میگوید: پدرم تعریف میکرد روزی حاج عباس کرباسیون (استاد نامدار معماری) مجبور به سفر به کاشان شده بود. در مسیر قصد زیارت میکند و راهی حرم مطهر حضرت معصومه(س) میشود. آنجا هنرت را دیده است، گفت به تو بگویم: «به او سلام برسان. دیگر خیالم راحت است که اگر من بمیرم، یک نفر پس از من هست که کار را به بهترین شکل انجام میدهد».
کارهای معمار کاربلد مملکت به حدی در کشور گسترده شده که او در هر فضای مذهبی یک رد پا دارد. خودش تعریف میکند: «در ایام مناسبتی مانند شبهای قدر، وقتی تلویزیون را روشن میکنیم، با عوض کردن هر کانالی، همسرم میگوید: اینجا ایوان را شما ساختهاید، این همان آینهکاری شماست، این سقف را شما طراحی کردهاید. این کارها آن هم در فضاهای مذهبی برایم ارزشمند است».
برچسب ها :
ارسال دیدگاه