گفتارهایی در ارجگزاری جایگاه علمی و فرهنگی دکتر علی محمد برادران رفیعی
همّت رفیع
گاهی حضور برخی از انسانهای فرهیخته در فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی زمینهساز تحولاتی شگرف میشود. پشتکار و اراده آنان در انجام فعالیتهای بنیادی میتواند درسآموز کسانی باشد که سالهای بعد در همان جایگاه تکیه میزنند.
آستان قدس رضوی پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسیری متعالی برای خدمترسانی به زائران امام رضا(ع) را شروع کرد. وجود مدیرانی کاردان و فرهیخته نقطه آغاز این تحولات بود.
دکتر علی محمد برادران رفیعی یکی از مدیرانی بود که در سالهای نخست پیروزی انقلاب با درخواست تولیت وقت آستان قدس رضوی به این آستان مقدس ورود پیدا کرد و با درایتی مثالزدنی سرآغاز خدمات بزرگی در عرصه فرهنگی شد.
او 25 فروردین 1316 خورشیدی در یک خانواده مذهبی در شهر مقدس مشهد متولد شد. پدرش محمدباقر شغل بارفروشی داشت.
دکتر برادران رفیعی در سفرنامه حج، در مورد پدرش حاج محمدباقر چنین می نویسد: «... از سال های ابتدای جوانی وضع مالی خیلی خوبی داشتم و همیشه مرفه و با آسایش زندگی می کردم و در مقابل دوستانم کمی نداشتم و همه اینها از پرتو محبت فراوان پدر به من بود.
او را به حد پدری می پرستم و همیشه به او احترام می گذارم» دوره ابتدایی را در دبستان «بدر» بالاخیابان و دبستان «15 بهمن» کوچه رضویها واقع در محل سابق بیمارستان امام رضا(ع) تا کلاس ششم گذراند.
دیپلم ادبی را در مدرسه شبانه آقای مستوفی (در محل فعلی فرهنگسرای بهشت) کوچه جنت و به صورت شرکت در امتحانات متفرقه دریافت کرد.
او در سن 21 سالگی با انجمن پیروان قرآن آشناشد و در برنامه های این انجمن شرکت میکرد. مرحوم برادران در خاطرات خود در این باره گفته است:« پس از پایان دوره ابتدایی، به وسیله یکی از دوستان پدرم به نام آقای ابوالحسن سررشته دار، با «انجمن پیروان قرآن» و مرحوم علی اصغر عابدزاده آشنا شدم. ایشان من را که در آن زمان حدود ۲۱ سال داشتم، در یکی از دوره های قرآن«انجمن پیروان قرآن» عضو کرد. از طریق دوره های قرآن کم کم علاقه مند شدم که کمی هم درس عربی بخوانم. عربی را هم خیلی خوب در آنجا فرا گرفتم. از معلمانی که آن زمان در مهدیه به تدریس اشتغال داشتند، می توانم از شهید حسین آستانه پرست، غلامرضا قدسی، حاجی غیوری و آیت الله حاج آقا حسن صالحی نام ببرم.»
او با تشویق اطرافیان موفق به دریافت دیپلم ریاضی نیز شد. با قبولی در کنکور، لیسانس زبان فرانسه را از دانشکده ادبیات مشهد گرفت. در این زمان پس از ازدواج، برای ادامه تحصیل در دانشگاه سوربن فرانسه نامنویسی کرد و با دریافت مدرک دکترای روانشناسی به کشور بازگشت.
دکتر برادران سال 1345 خورشیدی به عنوان مدرس دانشگاه همکاریاش را با دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد آغاز نمود و سال 1350 به عنوان استادیار روانشناسی، عضو رسمی هیئت علمی و سال 1378پس از 32 سال تدریس از دانشگاه فردوسی بازنشسته شد.
در بحبوحه انقلاب در سال 57 به فعالیتهای انقلابی دانشگاه پیوست و پس از پیروزی انقلاب مدتی سرپرستی بنیاد مستضعفان خراسان به او واگذار شد. با دعوت آیتالله طبسی به آستان قدس رضوی آمد و از سال 58 تا سالهای اخیر عضو هیئت امنای آستان قدس بود.
او دراین باره گفته است:« همزمان با مسئولیت آیت الله واعظ طبسی در آستان قدس رضوی عضو هیأت امنای آنجا شدم و پس از دکتر عباس سعیدی رضوانی که رئیس کتابخانه بود، برای چهار ماه سرپرستی «کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی» را قبول کردم. با اصرار زیاد، به من پیشنهاد سرپرستی «بنیاد مستضعفان خراسان» داده شد؛ بنابراین آقای رمضان على شاکری که توسط آقای علی امیرپور معرفی شده بود، جایگزین من در مدیریت کتابخانه آستان قدس رضوی شد و من به بنیاد مستضعفان رفتم.»مرحوم برادران از سال 62 خورشیدی به عنوان معاون فرهنگی به کار اجرایی در آستان قدس رضوی پرداخت. ایشان در ایجاد یا گسترش بسیاری از مؤسسات فرهنگی آستان قدس رضوی مانند سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد، دانشگاه امام رضا(ع)، بنیاد فرهنگی رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مؤسسه چاپ و انتشارات، مؤسسه فرهنگی قدس، مرکز آفرینشهای هنری و سایر مؤسسات نقش مؤثری داشته است.
وی 12 آبان 78 به سمت رئیس کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی منصوب و با تصویب چارت جدید 27 شهریور 82 در سمت رئیس سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد ابقا شد.
22 مرداد مراسم بزرگداشت این فرهیخته نام آشنای مشهدی در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
در ادامه برای ارجگزاری مقام علمی و فرهنگی دکتر برادران گفتارهایی از دکتر محمدمهدی رکنی استاد پیشکسوت دانشگاه فردوسی، دکتر محمدحسین پاپلی یزدی استاد پیشکسوت دانشگاه تربیت مدرس و دکتر محمدجعفر یاحقی استاد دانشگاه فردوسی مشهد را آوردهایم.
این گفتارها گوشهای از خدمات و تلاشهای او را در سالهای حضورش در آستان قدس رضوی برای ما روشن میکند.
خبرنگار: امید حسینی نژاد
برچسب ها :
ارسال دیدگاه