از احاديث مختلفی برمی‌آيد كه دروغ با ايمان سازگار نيست و دروغ‌گويی نشانه يک نوع بی‌ايمانی است. اين احاديث همه از قرآن مجيد الهام می‌گيرند آنجا كه می‌فرمايد:«إِنَّما يَفْتَرِي الْكَذِبَ الَّذِينَ...» تنها كسانی دروغ می‌بندند كه به آيات خدا ايمان ندارند؛ (آری) دروغگويان واقعی آن‌ها هستند. ممكن است مراد از «يَفْتَرِي الْكَذِبَ» تعمد در كذب بوده باشد. 
از پيامبر(ص) پرسيدند: آيا آدم با ايمان ممكن است ترسو باشد؟ فرمود: آری. پرسيدند: آيا ممكن است بخيل باشد؟ فرمود: آری. پرسيدند: آيا ممكن است دروغگو باشد؟ فرمود: نه.  اميرمؤمنان علی(ع) فرمود: انسان طعم ايمان را نمی‌چشد تا دروغ را - اعم از جدی و شوخی- ترک كند. 
و در سخن دیگری فرمود: از دروغ دوری كنيد كه با ايمان سازگار نيست. از اين اخبار به‌خوبی برمی‌آيد كه افراد با ايمان از دروغ اجتناب می‌كنند و ايمان و دروغ يک جا جمع نمی‌شود. بعيد نيست نكته مطلب علاوه بر تيرگی خاصی كه دروغ در قلب انسان ايجاد می‌كند اين باشد كه افراد دروغگو روی حساب «مقايسه» با خود، دعوت انبيا را به آسانی باور نمی‌كنند، آن‌ها چون خودشان در مسائل كوچک زندگی دروغ می‌گويند نمی‌توانند باور كنند پيامبران در چنان مسائل مهمی حقيقتاً راست می‌گويند، ممكن است چنين كسانی در صف افراد با ايمان باشند ولی اگر اعماق قلب آن‌ها را جست‌وجو و كاوش كنيم خواهيم ديد خالی از شک و ترديد نيست، البته اين درباره افرادی است كه دروغ بر وجود آن‌ها سايه افكنده و به تعبير حديث «كذّاب» هستند.
عكس اين مطلب نيز صادق است، يعنی افراد راستگو غالباً زودباور هستند چون خودشان اهل صدق و راستی‌اند و هر سخنی را می‌شنوند به طبع اولای خود باور می‌كنند و به اصطلاح «اُذُن» هستند مگر اينكه به آن‌ها تذكر داده شود. افراد دروغگو بدبينی و سوءظن خاصی به همه كس و همه چيز دارند، همه چيز را قلابی، نادرست يا دست‌کم مشكوک می‌پندارند، چنين افرادی چگونه ممكن است ايمان محكم و خالی از هرگونه شک و ترديد به آن همه گفته‌های انبيا پيدا كنند؟ از این رو در تاريخ می‌بينيم افراد منافق و منحرف و كذّاب غالباً به پيغمبران خدا نسبت دروغ‌گويی می‌دادند. موضوع مقايسه با خود يكی از حالات روانی انسان است كه می‌تواند كليد حل بسياری از مشكلات شود. بسيار ديده شده افراد جانی يا دزد و خائن با حركات غيرعادی خود ديگران را با خبر می‌سازند چون خودشان از وضع خود باخبرند درباره ديگران نيز چنين فكر می‌كنند و بنابراین می‌كوشند خود را مخفی نمايند و با همين حركات غيرعادی نظر ديگران را به خود جلب می‌نمايند.