​​​​​​​«جنگ 44‌روزه» سال2020 که با آزادی بخش‌هایی از خاک جمهوری آذربایجان که سال‌ها پیش به تصرف ارمنستان درآمده بود پایان یافت با استقبال جمهوری اسلامی همراه شد. با وجود این، حکومت الهام علی‌اف سرمست از پیروزی، در پی آن با پیگیری ایده توهمی کریدور زنگه‌زور درصدد تصرف خط مرزی کشورمان با ارمنستان برآمد که از همان ابتدا این مسئله با مخالفت جدی و قطعی ایران روبه‌رو شد. اما باکو همچنان رؤیای پیش بردن این توطئه را در سر می پروراند. درگیری روز ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۲ در امتداد مرز دو جمهوری که به اشغال ۴۱ کیلومترمربع (۱۶ مایل مربع) از خاک ارمنستان توسط آذربایجان انجامید گواه این مدعاست. تهران پیشتر اعلام کرده همان‌گونه که با اشغال بخش‌هایی از خاک جمهوری آذربایجان توسط ارمنستان در گذشته مخالف بود اکنون نیز رویکرد تهاجمی باکو را رد کرده و خواستار تغییر این رویه است. 

3 گام میدانی تهران
ظاهراً گوش حاکمان باکو به این نصایح بدهکار نیست. بر این اساس، جمهوری اسلامی در چند روز گذشته، سه گام اساسی میدانی در حوزه قفقاز برداشته که هر چند شاید موجب توقف نفرت‌پراکنی حکومت علی‌اف علیه کشورمان نشود اما بی‌شک سبب تجدیدنظر در محاسبات تهاجی آن‌ها خواهد شد. نخستین حرکت در راستای تأثیرگذاری بر تصمیمات باکو، برگزاری رزمایش در نوار مرزی با همسایه شمالی بود. در رزمایش سه روزه‌ «ایران مقتدر» که در استان‌های اردبیل و آذربایجان شرقی برگزار شد یگان‌ها و رسته‌های تخصصی نیروی زمینی سپاه عبور از رود ارس را شبیه‌سازی و تمرین کردند. عبور از ارس آن هم جلو چشم نظامیان جمهوری آذربایجان که برای نخستین بار صورت گرفت تنها یک پیام دارد، اگر بخواهید گامی برخلاف منافع ایران بردارید با پاسخ سخت جمهوری اسلامی روبه‌رو خواهد شد.
اقدام مهم دیگر تأسیس سرکنسولگری ایران در شهر کاپان ارمنستان بود. این مکان جمعه ۲۹ مهرماه با حضور «حسین امیرعبداللهیان» و «آرارات میزوریان» وزیران امورخارجه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان رسماً راه‌اندازی شد. کاپان از جنوبی‌ترین شهرهای ارمنستان و از شهرهایی است که می‌توانست یکی از جبهه‌های تهاجم جمهوری آذربایجان واقع شود. حال اقدام جمهوری اسلامی در تأسیس کنسولگری در این شهر به روشنی نشان می‌دهد تهران در مقابله با تغییرات ژئوپلتیک منطقه جدی بوده و اجازه چنین اقدامی را نخواهد داد. پیام ارسالی سوم تهران به باکو هم دعوت از نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان برای حضور در تهران بود. جدا از وعده‌هایی که برای توسعه همکاری‌های اقتصادی در این دیدار بین طرفین داده شد؛ پیام این اقدام واضح بود، رد رویکرد تهاجمی و حمایت از صلح و ثبات در قفقاز. 
محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور با اشاره به این موضوع پس از دیدار پاشینیان با رئیسی، در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: جمهوری اسلامی ایران از آزادسازی سرزمین‌های اسلامی و بازگشت آن‌ها به آذربایجان حمایت کرد. وی در ادامه این مطلب آورده: اینک که آزادسازی محقق شده، هرگونه تصرف سرزمین‌های دیگر، اشغالگرانه است.
همان‌گونه که گفته شد تهران تاکنون در مقابل اقدامات خصمانه دولت باکو خویشتن‌داری و تنها به نصیحت بسنده کرده است. اما سه حرکت عملی یاد شده نشان از تغییر راهبرد ایران در مقابل گستاخی‌های جمهوری آذربایجان داشته و به‌طورقطع اگر باکو در سیاست خود تجدیدنظر نکند باید منتظر پاسخ جدی تهران باشد. در نهایت باید این نکته را به رهبران باکو یادآوری کرد که بد نیست به تاریخ کشورمان نگاهی انداخته و ببینند سرانجام فردی مانند صدام که با طناب پوسیده غرب و کشورهای عربی به جنگ با کشورمان پرداخت چه شد و چگونه به زباله‌دان تاریخ انداخته شد و با درک این مسئله از دسیسه‌چینی بیشتر علیه کشورمان دست بردارند وگرنه دیر نیست که نتیجه کار خود را ببینند.

خبرنگار: هدایت جاویدان