خودشفقتی؛ رفتاری خودحمایتی

خودشفقتی؛ رفتاری خودحمایتی

اکرم شاهد، مشاور خانواده


من لیاقت ندارم! 
من دوست‌داشتنی نیستم!
من بی‌عرضه‌ام!
هیچ وقت نمی‌تونم!
چقدر این جملات برایتان آشناست؟
نخستین چیزی که در خودشفقتی نیاز دارید این است به لحنی که با خودتان حرف می‌زنید گوش کنید و آن را از حالت انتقادی خارج کنید. با توجه به زندگی در دوران سخت و پرحاشیه کنونی و از آنجا که انواع آسیب‌های روحی و روانی هر روزه در حال تکثیر و فراوانی هستند بسیار ضروری است که افراد با خودمهربانی یا به‌اصطلاح خودشفقتی را یاد بگیرند، هرچند شفقت به خود ریشه در روابط اولیه فرد با مراقبین خود دارد. خودشفقتی به این معنی است که در برخورد با شکست‌ها، ناکامی‌ها و شرایط دردناک زندگی، با احتیاط و دلسوزی با خود رفتار کنید و نسبت به آن‌ها گشوده و همراه باشید. در واقع خودتان از خودتان حمایت و مراقبت کرده و به خود مهر بورزید. درست شبیه زمانی که با یک دوست در هنگام سختی و آزردگی برخورد می‌کنید. همچنین به این معنی است که در شرایط دشوار به جای قضاوت، انتقاد و سرزنش، با خودتان همدل و با محبت بوده و از دیدی عمیق‌تر عاشق خود باشید. ممکن است این مدل بودن خودخواهی به‌نظر برسد اما بر اساس پژوهش‌ها وقتی با خودتان مهربان‌تر هستید، بهتر می‌توانید با دیگران مهربان باشید و برای آن‌ها مایه بگذارید. بنابراین خودشفقتی، بازگردانی مهربانی و توجه به خودمان است تا همواره خود را بپذیریم و در شرایط سخت و دشوار نیز بهترین دوست خود باشیم. در شفقت به خود یادآور می‌شوید شما تنها نیستید. همه انسان‌ها نقص دارند، شکست می‌خورند و اشتباه می‌کنند. زندگی برای همه و بی‌هیچ استثنایی با رنج همراه است و رنج، بخشی از تجربه مشترک بشری است. سه عنصر اساسی تشکیل‌دهنده‌ خودشفقتی عبارت‌اند از مهربانی با خود در مقابل قضاوت خود، نداشتن انزوا در مقابل تجربه رنج و سختی، ذهن آگاهی شامل هدفمندی، قضاوت نکردن و تمرکز بر زمان حال.
در همین راستا درمان متمرکز بر شفقت در اوایل قرن۲۱ توسط پائول گیلبرت ایجاد شد. این رویکرد درمانی، تلفیقی از نظریه‌ها، اصول و تکنیک‌هایی از مکاتب مختلف روان‌شناسی، درمان‌های مختلف و مذهب است که برای افرادی مفید است که برایشان فهم، احساس یا ابراز شفقت دشوار است. لازم است بدانید پرورش خودشفقتی، پیچیده یا ناممکن نیست بلکه مهارتی است که می‌تواند آموخته یا ارتقا داده شود. در ادامه تعدادی تمرین برای درک بهتر این مفهوم آورده شده است.
با دوست خود چگونه رفتار می‌کنید؟ 
فهرستی از همه کارهایی که در موقعیت دوستی برای دوست خود انجام می‌دهید، تهیه کنید. بهتر است پیش از آنکه دوست خوبی برای دیگران باشید، دوست خودتان باشید.
نوشتن نامه‌ای مهرآمیز برای خودتان
یک بار هم که شده خودتان قربان صدقه خودتان بروید.
تغییر گفت‌وگوی انتقادی درونی
از خود سرزنش‌گری، خودخوری کردن، سخت‌گیری با خود و مدام امر و نهی کردن خود دست بردارید. گفت‌وگوی درونیِ تشویق‌کننده و حمایتگر داشته باشید.
داشتن دفترچه‌ خودشفقتی
نوشتن دشواری‌های زندگی روزمره با نگاه خودشفقتانه نسبت به خود.
خودتان را ببخشید، به خودتان استراحت دهید، از خودتان تشکر کنید، خودگویی‌های مثبت داشته باشید و...
پژوهش‌های روان‌شناختی نشان می‌دهند خودمراقبتی و خودشفقتی نشانه‌های ضعف نیستند و تمرین مهربانی و مشفق بودن با خود، اثرات مفید بسیاری از افزایش عزت‌نفس تا پیشگیری از افسردگی، اضطراب و آسیب به خود دارد. همچنین گفته می‌شود افراد خود‌شفقت دارای سطح بالایی از هوش هیجانی، انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری هستند و در شرایط دشوار بهتر می‌توانند آرامش خود را حفظ کنند و تمایل بیشتری به خوش‌بینی و شادی دارند. خودشفقتی به افراد کمک می‌کند با باور عمیق به ممکن بودن پیشرفت و تقویت اشتیاقشان به عملکرد بهتر، رشد کنند. در پایان اگر برای پرورش خودشفقتی در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود مشکل دارید، خود را سرزنش نکنید، قطعاً با اندکی تمرین بهتر خواهید شد.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه