نگاهی به «پژوهشی درباره امام مهدی(عج)»
استاد شهید آیتالله سیدمحمدباقر صدر در پژوهشی درباره امام مهدی(عج) به بررسی شماری از پرسشهایی که ذهن علمگرا و مادینگر انسان امروز ممکن است درزمینه مهدویت و باور به امام مهدی(عج) در اندیشه اسلامی داشته باشد، پاسخ میدهد. شهید صدر ابتدا این کتاب را بهعنوان دیباچهای بر کتاب «موسوعه الإمام المهدی عجلاللهتعالیفرجهالشریف» تألیف شاگردش، شهید بزرگوار آیتالله سیدمحمد صدر به رشته تحریر درآورد و بعدها بهصورت اثری مستقل و با نام «بحث حول المهدی علیهالسلام» به چاپ رساند.
شهید سیدمحمدباقر صدر در پاسداشت اثر گرانقدر «موسوعه الإمام المهدی عجلاللهتعالیفرجهالشریف» و برای تکمیل جنبه تحلیلی و اقناعی آن، مقدمهای برای این کتاب مینویسد و در پایان با تأکید بر ویژگی جامعیت و عمق این اثر، آن را دایرةالمعارفی بینظیر در موضوع خود مینامد. در این مقدمه، شهید صدر ابتدا با توضیحی کوتاه درباره اندیشه مهدویت و ریشههای آن در تاریخ، شماری از پرسشهایی را که ممکن است درباره امام مهدی(عج) به ذهن برسد برمیشمارد و هر یک را در فصلی به میدان بررسی میکشد و پاسخ میدهد. این پرسشها بهترتیب عبارتاند از: «چگونه این عمر بلند برای مهدی فراهم شده است؟»، «چرا این همه پافشاری برای بلندی عمر مهدی؟»، «آمادهسازی راهبر منتظَر چگونه به انجام رسیده است؟»، «چگونه باور کنیم مهدی وجود یافته است؟» و ... . مقدمه شهید صدر با چکیدگی و درعینحال عمق و دقت در جوانب گوناگون و با بهرهگیری از زبان نو و ادبیات استدلالی، به این پرسشها نه بهشکل سنتی و با استفاده از ادله نقلی محض، بلکه بهگونهای هماهنگ با فضای علمی رایج در جهان معاصر و مبتنی بر روش تجربی پاسخ میدهد.
ازاینرو این مقدمه همچون دیگر دستاوردهای فکری شهید صدر مورد توجه ویژه فرهیختگان و اندیشمندان قرار گرفت و بهشکل مجزا بارها به چاپ رسید و بهزبانهای گوناگون ترجمه شد. بیان خردپذیر و استدلالهای نوین شهید صدر عالمان اهلسنت را نیز به شگفتی و قدردانی از این کتاب واداشت و کسانی چون استاد حامد حفنی داود بر این کتاب مقدمه نوشتند. دکتر حامد حفنی، دانشآموخته الازهر و رئیس گروه زبان عربی دانشکده زبان دانشگاه عینشمس قاهره و از چهرههای برجسته تقریب بین مذاهب اسلامی در مصر بود. مقدمه او دربردارنده مطالبی مهم در تبیین نگرش اهلسنت به مهدویت است و نیز بهخوبی نشان میدهد منطق سلیم و زبان شیوا و بیتعریض در بحث از باورهای مذهبی تا چه حد میتواند در تقریب بین مذاهب اسلامی مؤثر باشد و فضایی مساعد را برای گفتوگو درباره تفاوتهای فکری و اعتقادی میان مذهبهای گوناگون اسلامی بگشاید.
پژوهشی درباره مهدی(عج) باوجود حجم اندک، از سطح والایی از نوآوری در محتوا و روش بحث از مسائل اعتقادی برخوردار است و همانند دیگر آثار استاد شهید آیتالله سید محمدباقر صدر، جایگاهی والا یافته و همواره مورد توجه و مراجعه علاقهمندان و اندیشهورزان بوده و با اینهمه مایه شگفتی است که آن شهید والامقام چنانکه خود بیان میکند این اثر گرانبها را تنها در پنج روز به رشته تحریر درآورده است.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه