​​​​​​​دایره‌‌ نفوذ ائمه و وسعت دایره‌‌ شیعه در زمان این سه امام - از حضرت جواد تا حضرت عسکرى(ع) که هر چه به ‌طرف حضرت عسکرى می‌رود، بیشتر هم می‌شود - نسبت به زمان امام صادق و امام باقر(ع) شاید 10 برابر است؛ یعنى این چیز عجیبى است. شاید علت این هم که این‌ها را این ‌جور در فشار و ضیق قرار دادند، اصلاً همین بود. بعد از حرکت حضرت رضا(ع) به ‌طرف ایران و آمدن به خراسان، یکى از اتفاقاتى که افتاد همین بود که شاید در محاسبات امام هشتم(ع) وجود داشته؛ چون قبل از آن، شیعه تک‌وتوک همه‌جا بودند اما بی‌ارتباط به‌هم، ناامید، بدون اینکه هیچ چشم‌‌اندازى داشته باشند، بدون اینکه امیدى داشته باشند؛ سلطه‌‌ حکومت خلفا هم که همه‌جا بود. حضرت که آمدند طرف خراسان، از این مسیر که عبور کردند، یک شخصیتى در مقابل چشم مردم ظاهر شد که هم علم، هم عظمت، هم شکوه، هم صدق، هم نورانیت را جلو چشم مردم می‌گذاشت؛ کأنّه پیغمبر را انسان مشاهده کند... یعنى این حرکت امام رضا(ع) و آمدن آن حضرت و بعد شهادت مظلومانه‌‌ آن بزرگوار کارى کرد که این فضا افتاد دست ائمه(ع). آن‌ وقت ائمه هم بنا کردند استفاده کردن. این نامه‌‌نگاری‌ها و این رفتن‌ها و این «ابو‌الادیان» و مانند این‌ها را که می‌بینید، به ‌شکل عادى که اتفاق نمی‌افتد؛ همه‌‌ این‌ها در زیر یک پوششى از پنهانکارى اتفاق افتاده؛ والّا اگر ظاهر بود که با آن شدت عملى که خلفا داشتند می‌گرفتند دست و پایش را قطع می‌کردند... این مکاتبات علی‌بن‌‌مهزیار و مانند این‌ها را که شما مشاهده می‌کنید نشان‌‌دهنده‌‌ آن حرکت عظیم و شبکه‌‌ عظیم تبلیغاتى و تعلیماتىِ این سه امام بزرگوار است؛ از بعد از امام رضا تا زمان شهادت حضرت عسکرى(ع).
یک‌ چنین حادثه‌‌اى اتفاق افتاده. آن ‌وقت این‌ها در همان شهر سامرا که در واقع یک پادگان بود... با آن‌ همه شدت عمل، این دو بزرگوار یعنى حضرت هادى و حضرت عسکرى توانستند این‌ همه ارتباطات را با سرتاسر دنیاى اسلام تنظیم کنند. این‌ها خیلى مهم است؛ یعنى ما این ابعاد زندگى ائمه را وقتى نگاه کنیم می‌فهمیم این‌ها چکار داشتند می‌کردند. در موضع «امام» با همان معناى اسلامى خودش قرار می‌گرفتند و در موضع «امام» با مردم خودشان حرف می‌زدند... و لذاست که شما می‌بینید حضرت هادى در آن سنین جوانى به شهادت می‌رسند؛ حضرت عسکرى در ۲۸ سالگى به شهادت می‌رسند. این‌ها همه نشان‌‌دهنده‌‌ حرکت عظیم ائمه(ع) و شیعیان و اصحاب آن بزرگوارها در سرتاسر تاریخ بوده. با اینکه دستگاه حاکم، دستگاهی پلیسى بود با شدت عمل؛ در عین‌ حال این‌ جور ائمه(ع) موفق شدند؛ در کنار غربت، این عزت و این عظمت را هم باید دید.