حماسه عاشورا و نهضت سالار شهیدان(ع) از عناصر اصلی هویت‌بخش به فرهنگ شیعی است. به عبارت دیگر عاشورا شناسنامه و پرچم تشیع است. حماسه حسینی نمایش عینی آموزه‌های قرآن است و انسان تربیت شده قرآنی را تجسم بخشیده است.
این حماسه که فلسفه‌اش عزت، حریت، کرامت، دیانت، شجاعت، عدالت و معنویت است عصاره ارزش‌های دین اسلام و مذهب تشیع را در خود دارد و بزرگ‌ترین سرمایه اعتقادی، معنوی و تاریخی اسلام ناب و تشیع علوی است.
پیام حماسه شکوهمند حسینی فقط برای شیعیان نیست بلکه این پیام جهانی فراتاریخی و فرامکانی است. مخاطب امام حسين(ع) بشریت است. امام حسین(ع) در پی احیای ارزش‌های بنیادی و اصیل انسانی است. می‌توان گفت قیام و پیام امام حسین(ع) لايه‌ها و سطوح مختلف دارد. در یک سطح مخاطب امام حسین(ع) همه بشریت است، حتی کسانی که به دینی وابسته نیستند؛ چرا که ارزش‌های بنیادی بشری در فطرت انسان‌ها و مشترک میان همه است حریت، عدالت و عزت برای هر انسان سلیم الفطره‌ای مطلوب است و آرمان همه جوامع است. در لایه و سطح دیگر مخاطب امام حسین(ع) متدینان هستند پیروان ادیان اعم از مسلمان، مسیحی، یهودی و غیر آن از آن جهت که به خدا، وحی و قیامت معتقد هستند.
امام حسين(ع) قيام عليه ستم و مبارزه برای استقرار عدالت را یک وظیفه دینی و الهی می‌بیند. از این جهت است که شخصی مانند مهاتما گاندی برای مبارزه با استعمار اشغالگر و ستمگر انگلیس از امام حسین(ع) الهام می‌گیرد و خود را پیرو او می‌داند. در سطح سوم مخاطب امام حسين(ع) همه مسلمان‌ها هستند اعم از شیعه و سنی.
شعارهای امام حسین(ع) و اهدافی که برای قیامش ذکر می‌کند اختصاصی به شیعه ندارد. او از احیای سنت پیغمبر(ص)، امر به معروف و نهی از منکر، مبارزه با ظلم و ستم و اصلاح امت سخن می‌گوید که کمترین رنگ فرقه‌ای ندارد بلکه به همه امت اسلامی مربوط است، از این رو پیام واقعه کربلا اختصاص به شیعه ندارد و بزرگداشت این واقعه و سوگواری و حزن و ماتم آن وظیفه همه مسلمانان راستین است، به همین دلیل بسیاری از اهل تسنن نیز در بزرگداشت امام حسین(ع) و عزاداری حادثه عاشورا مشارکت دارند.