نقش پررنگ یک موقوفه در چرخه دانش

2پژوهشگر از ویژگی‌های کتابخانه و موزه ملی ملک می‌گویند

نقش پررنگ یک موقوفه در چرخه دانش

کتابخانه و موزه ملی ملک به عنوان یک نهاد ملی و فرهنگی با گنجینه‌ای غنی از آثار نفیس و کم‌نظیر در تعامل با پژوهشگران در تولید و چرخه دانش نقش پررنگی داشته است.


تعظیم و تکریم شعائر اسلامی، سعادت مملکت ایران، خدمت به جامعه و ترقی معارف، مهم‌ترین اهدافی است که در وقف‌نامه زنده‌یاد حاج‌حسین آقاملک، بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک ذکر شده و این مجموعه بر اساس آن، خدمات ارزشمندی ارائه می‌دهد. در همین زمینه پای صحبت‌های دو پژوهشگر همکار با این موقوفه نشسته‌ایم که در ادامه بخش‌‌هایی از آن را می‌خوانید.
 
نسخه‌های خطی نفیس
بهروز امینی، نسخه‌پژوه 49ساله تهرانی دارای مدرک کارشناسی ارشد نسخه‌شناسی از دانشگاه شهید بهشتی می‌گوید: به دلیل سابقه فعالیت در رشته خوشنویسی، با این مجموعه فرهنگی آشنا شدم. از سال 1390 نیز در حال بررسی مجموعه نسخه‌های خطی و قطعات خوشنویسی گنجینه ملک هستم که نتیجه این فعالیت‌های پژوهشی به برپایی 40 نمایشگاه دائمی، موقت و تک‌اثر همچون «نجوم»، «آناتومی» و «تقویم» در این موقوفه و همچنین انتشار چند کتاب منتهی شده است. در حال حاضر نیز مشغول بررسی نسخه‌های موضوعی نجوم و کیمیای گنجینه ملک هستم. 
از این نسخه‌پژوه در خصوص ظرفیت‌های پژوهشی مجموعه نسخه‌های خطی کتابخانه و موزه ملی ملک می‌پرسم و او پاسخ می‌دهد: از آنجایی که مرحوم حاج‌حسین آقاملک و همچنین مرحوم احمد سهیلی خوانساری با توجه به تخصص خود نسخه‌های برگزیده و پرمحتوا را برای این کتابخانه گردآوری کرده‌اند، این گنجینه دارای مجموعه‌ای غنی در حوزه نسخه‌های خطی در موضوعات مختلف ادبی، فقهی و علمی است. به طور مثال فکر نمی‌کنم مرکزی در ایران چنین نسخه‌های نفیس و خوبی در حوزه پزشکی داشته باشد. 
وقتی خدمات‌رسانی کتابخانه و موزه ملی ملک به محققان را با برخی کتابخانه‌های کشور مقایسه کنیم متوجه همکاری دلسوزانه کارشناسان اهل فن این مجموعه فرهنگی خواهیم شد.

نگاه پژوهشگران به وقفی بودن مجموعه 
عاطفه شفیعی، 38ساله یکی دیگر از پژوهشگران تهرانی همکار با مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک است. او دانش‌آموخته کارشناسی ارشد صنایع دستی از دانشگاه هنر است و در حال حاضر در دانشگاه سمنان تدریس می‌کند. 
شفیعی درباره چگونگی آشنایی خود با این مجموعه فرهنگی می‌گوید: سال 1387 برای انجام فعالیت‌های پژوهشی دوران دانشجویی خود و تدوین پایان‌نامه‌ام با محوریت بررسی هنر تذهیب در کتاب‌های دوره قاجار به پیشنهاد استادم به کتابخانه و موزه ملی ملک مراجعه کردم. 
این پژوهشگر بیان می‌کند: کتاب «هنر تذهیب در عصر قاجار (دوره ناصری و مظفری)» را نیز با بررسی هنر تذهیب روی آثار متنوع برخی از موزه‌های کشور از جمله موزه ملی ملک تألیف کردم که توسط این مؤسسه در سال جاری منتشر شد. وقتی طرح پژوهشی‌ام مورد تأیید این مؤسسه برای نشر کتاب قرار گرفت، احساس مسئولیت سنگین‌تری کرده و با صرف زمان و دقت بیشتری تلاش کردم اثری شایسته تألیف کنم، به خصوص که کتابخانه و موزه ملی ملک یک مجموعه وقفی است و از عواید موقوفات حاج‌حسین آقاملک قرار بود کتابم منتشر شود.
 
خدمات‌رسانی عالی 
او ادامه می دهد: با توجه به اینکه از خدمات این مجموعه در مراحل مختلف پژوهشی؛ از انجام یک تحقیق کلاسی دانشگاه تا تدوین پایان‌نامه و تألیف کتاب استفاده کرده‌ام، به خوبی می‌توانم چگونگی خدمات‌رسانی آن را به دانشجویان و پژوهشگران بررسی کنم و با اطمینان بگویم سطح ارائه خدماتشان عالی است. حتی چگونگی ارائه خدمات موزه ملی ملک در مقایسه با سایر موزه‌های کشور که با آن‌ها ارتباط داشتم، زبانزد است. 
او می‌افزاید: همچنین دوران شیوع بیماری کرونا را از یاد نمی‌برم؛ زمانی که به دلیل رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در کشور امکان استفاده حضوری از خدمات مراکز فرهنگی مثل موزه‌ها و کتابخانه‌ها را نداشتیم. در این شرایط، از خدمات غیرحضوری وب‌سایت کتابخانه و موزه ملی ملک استفاده و حتی به شاگردانم در دانشگاه هم این وب‌سایت را با افتخار معرفی کردم. شاید بتوان گفت کتابخانه و موزه ملی ملک تنها موزه‌ای در کشور است که چنین پایگاه اطلاعاتی غنی از آثار گنجینه خود را با عکس‌های بسیار باکیفیت از آن‌ها در بستر فضای مجازی برای استفاده عموم کاربران به ویژه پژوهشگران دنیا قرار داده است.
این پژوهشگر حوزه هنر تصریح می‌کند: پژوهشگران و دانشجویان می‌توانند روی تک‌تک مجموعه‌های گوناگون آثار گنجینه ملک همچون نسخه‌های خطی، سکه‌ها و تابلوهای نقاشی از ابعاد مختلف مطالعه و تحقیق کنند. حتی برخی از آثار آن مثل قلمدان‌ها به صورت تک‌اثر قابلیت بررسی و تألیف مقاله دارند.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه