printlogo


واکنش‌های گسترده به حکم جلب پوتین
بازی غرب با کلیدواژه عدالت


اقدام دیوان کیفری بین‌المللی در صدور حکم جلب برای رئیس‌جمهور روسیه واکنش‌های بسیاری به دنبال داشته؛ از تأکید مسکو بر بی‌اهمیت بودن اقدام و دست‌نشانده خطاب کردن این نهاد تا استقبال غرب از تصمیم و تأکید بر اجرای عدالت. دیوان کیفری بین‌المللی شامگاه جمعه برای ولادیمیر پوتین، به اتهام جنایت جنگی در اوکراین، قرار بازداشت صادر کرد. این نهاد نخستین دادگاه دائمی بین‌المللی برای رسیدگی به جرایم نسل‌کشی، جنایات علیه بشریت، جنایت جنگی و جنایت تجاوز است و مقر آن در لاهه هلند قرار دارد. اینکه دادگاه کیفری بین‌المللی حکم بازداشت یک رئیس دولت را صادر می‌کند، امری بسیار نادر است. از جمله این اتفاق در مورد عمر البشیر، رئیس‌جمهور سرنگون‌شده سودان روی داد.
دیوان کیفری بین‌المللی می‌گوید رئیس دولت روسیه شخصاً مسئول خارج کردن غیرقانونی کودکان اوکراینی از مناطق اشغالی و انتقال آن‌ها به فدراسیون روسیه است. حکم بازداشت ماریا لووابلووا، کمیسر حقوق کودکان در اداره ریاست‌جمهوری پوتین نیز صادر شده است. بر اساس پژوهش دانشگاه ییل آمریکا، روسیه دست‌کم 6هزار کودک اوکراینی را به اردوگاه‌های «تجدید تربیت» فرستاده و با این کار خود به احتمال مرتکب جنایت جنگی شده است. گفته می‌شود هدف از این اقدام، آموزش ‌«میهن‌پرستی روسی» همراه با تربیت نظامی است. مسکو همواره اتهامات علیه نیروهای روسیه مبنی بر ارتکاب جنایت در جریان جنگ یک‌ساله با اوکراین را رد کرده است.

اسکیزوفرنی آمریکایی
رئیس جمهور آمریکا در نخستین واکنش به این رأی دادگاه بین‌المللی علیه پوتین، مدعی شد حکم بازداشت صادر شده موجه است. جو بایدن همچنین ادعا کرد دادگاه کیفری بین‌المللی در اقدام و تصمیم‌گیری خود مشروعیت دارد و پوتین به‌وضوح مرتکب جنایت جنگی شده است. همسو با بایدن، اتحادیه اروپا با استقبال از اقدام دیوان، آن را در راستای اجرای عدالت مهم ارزیابی کرد. اتحادیه اروپا همچنین رأی یاد شده را سرآغازی برای پاسخگو کردن روسیه توصیف کرده است! مقامات ارشد اوکراین هم از تصمیم دیوان کیفری بین‌المللی استقبال کردند. آندری کوستین، دادستان ارشد جنایات جنگی این کشور گفت این لحظه‌ای تاریخی برای اوکراین و نظام قضایی بین‌المللی است. افراد نزدیک به رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی گفته‌اند این تازه آغاز کار است.
این در حالی است که سخنگوی ریاست جمهوری روسیه تصمیم دیوان کیفری بین‌المللی را تحریک‌آمیز و غیرقابل قبول خوانده است. دیمیتری پسکوف با بیان اینکه روسیه دیوان کیفری بین‌المللی را به رسمیت نمی‌شناسد، گفت: احکام این نهاد برای روسیه از نظر حقوقی بی‌اعتبار است. دیمیتری مدودف، معاون شورای امنیت روسیه نیز که سخنان جنجالی علیه غرب وی هر از چند گاهی سر و صدای زیادی به پا می‌کند با بیان اینکه دشمنان روسیه با کمک سازمان‌های پوششی علیه مسکو اقدام می‌کنند، اعلام کرد روش مورد علاقه دشمنان ما این است که از سازمان‌های غیرانتفاعی در جنگ‌های ترکیبی بهره بگیرند. واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل هم دادگاه کیفری بین‌المللی را دست‌نشانده غرب توصیف کرد که با صدور رأی علیه رئیس‌جمهور روسیه حقارت خود را ثابت کرد. وی تأکید کرد: «این دادگاه بین‌المللی مغرض، سیاسی و بی‌صلاحیت بار دیگر حقارت خود را ثابت کرد. دیوان کیفری بین‌المللی دست‌نشانده‌ای در دستان کشورهای غربی است که همیشه آماده اجرای شبه عدالت به دستور آن‌هاست». 
سفارت روسیه در آمریکا نیز اعلام کرد حمایت آمریکا از تصمیم دیوان کیفری بین‌المللی در صدور حکم دستگیری برای پوتین یادآور بیمار شیزوفرنی (روان پریش) است. این نهاد افزود: مقامات ایالات متحده با اظهارات غیرقابل قبول در مورد رهبر روسیه، عمداً در مورد جنایات خود در عراق، یوگسلاوی، لیبی و ویتنام سکوت می‌کنند. علاوه بر این، ایالات متحده در تلاش برای محافظت از شهروندان خود در برابر تعقیب بین‌المللی از تمام ابزارهای موجود و اقدامات نفرت‌انگیز بهره می‌برد. به عنوان نمونه، تحریم‌های اقتصادی بی‌سابقه‌ای که علیه رهبری دادگاه، از جمله فاتو بنسودا، دادستان پیشین که تحقیقات در مورد جنایات ایالات متحده در افغانستان را آغاز کرد، اعمال شد. در این صورت از چه استقلال و بی‌طرفی می‌توان صحبت کرد؟ سفارت روسیه تأکید کرد: واشنگتن از «امتیازات حقوقی بی‌سابقه» که توسط دیوان بین‌المللی کیفری به منظور حفاظت از منافع ژئوپلتیک خود به راه انداخته، حمایت می‌کند، باوجود این واقعیت که نه ایالات متحده و نه روسیه صلاحیت دادگاه را به رسمیت نمی‌شناسند. سفارت روسیه در ادامه آورده است: چنین موضعی یادآور اسکیزوفرنی است؛ منافع راهبردی برای آزار روسیه تا حد ممکن مورد استفاده قرار می‌گیرد.