ورود ناوهای چین به آب‌های اقیانوس هند برای برگزاری رزمایش مشترک «کمربند امنیتی دریایی» با ایران و روسیه
ائتلاف شرقی علیه سلطه‌گری غربی
وزارت دفاع چین روز گذشته اعلام کرد این کشور به همراه ایران و روسیه از امروز رزمایش مشترک دریایی پنج روزه را در خلیج عمان آغاز می‌کند.
در بیانیه وزارت دفاع چین آمده است: بر اساس توافقات انجام شده بین نیروهای مسلح روسیه، چین، ایران و سایر کشورها، رزمایش مشترک دریایی «کمربند امنیتی دریایی ۲۰۲۳» را از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ مارس (۲۴ تا ۲۸ اسفند جاری) در خلیج عمان برگزار می‌کند». این رزمایش مشترک در سال های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۲ نیز برگزار شده بود.
برگزاری چنین رزمایشی در حالی‌که از یک طرف در روزهای گذشته اتفاقات دیپلماتیک بزرگی در منطقه جنوب و غرب آسیا رخ داده است، سؤالاتی را به ذهن متبادر می‌کند. به‌عنوان نمونه توافق ایران و عربستان برای احیای روابط یکی از این اتفاقات سیاسی است و ممکن است چنین تصور شود این توافق با برگزاری رزمایشی نظامی دریایی آن هم در دریای عمان تناقض دارد و ممکن است این‌گونه برداشت شود که عربستان و دیگر کشورهای عربی حالا که قرار است از در مذاکره و گفت‌وگو با ایران وارد شوند، انتظار برگزاری چنین رزمایش‌هایی را ندارند. این پرسش را در گفت‌وگویی با مهدی بختیاری، کارشناس مسائل دفاعی و امنیتی مطرح کرده‌ایم.
او معتقد است: «این رزمایش یک رویداد تقویمی است که تاکنون دوبار دیگر هم برگزار شده است و نمی‌توان آن را رفتاری متناقض با توافقی که در روزهای گذشته در پکن بین ایران و عربستان امضا شده، دانست. کشورهای عربی هم نباید توقع داشته باشند به‌واسطه توافق احیای روابط، ایران رویدادهای مهمی در این سطح را برگزار نکند».
اقدامات نظامی؛ بالاترین سطح هماهنگی‌ها
به گفته این کارشناس اقدامات هماهنگ نظامی که بین کشورها رخ می‌دهد بیش و پیش از هرچیز نشان‌دهنده عمق همکاری استراتژیک و سطح بالای همکاری فی‌مابین است؛ چرا که بالاترین سطح همکاری‌ها همواره در عرصه نظامی و امنیتی رخ می‌دهد.
بختیاری همچنین برگزاری این رزمایش را نشانه‌ای از تصمیم قدرت‌های بزرگ شرقی برای اتحاد علیه غرب می‌داند و اضافه می‌کند: «در هر صورت این رزمایش یک پیام سیاسی و فرامنطقه‌ای هم دارد و مخاطب آن هم جبهه غربی است که در چند هفته گذشته اقداماتی از جمله رزمایش دریایی به‌رهبری آمریکا و نشست سران آمریکا، انگلیس و استرالیا در کالیفرنیا را درباره منطقه انجام داده است».
به‌گفته این کارشناس مسائل دفاعی پیام رزمایش‌های اینچنینی این است که دوران تک قدرتی به‌پایان آمده و زمان ورود قدرت‌های جدید فرارسیده است.بختیاری همچنین درباره چرایی برگزاری این رزمایش، نیاز دو کشور روسیه و چین به منطقه دریای عمان و شمال اقیانوس هند را علت اصلی آن ذکر کرده و می‌گوید: «علاقه روس‌ها به آب‌های گرم خلیج فارس شهرتی تاریخی دارد و حالا با اجازه کشورمان این دسترسی برای آن‌ها فراهم شده است. بنابراین آرزوی دیرین آن‌ها محقق شده و قطعاً باحضور در رزمایش‌هایی اینچنین از این فرصت نهایت استفاده را خواهند برد. چین هم به واسطه طرح‌های توسعه‌ای‌اش، نیاز فراوانی به این منطقه از جهان دارد؛ بنادر مهم و مطرح این منطقه نقش جدی در برنامه‌های اقتصادی این کشور بازی می‌کند».
ائتلافی برای پایان دادن به نظام تک‌قطبی
او در پایان، رزمایش سه‌جانبه دریایی بین ایران، روسیه و چین را نشانه مهمی از ائتلاف این سه‌کشور برای پایان دادن به نظام تک‌قطبی به‌رهبری غرب دانسته و می‌گوید: «به‌هر حال در هرجای دنیا ممکن است ائتلاف‌هایی شکل بگیرد و این رزمایش هم نشان می‌دهد کشورهای شرقی به بلوغ و فهم لازم رسیده‌اند که با اتحاد و هماهنگی می‌توانند هژمونی غربی را به چالش بکشند. این پیامی برای مخاطب فراتر از غرب آسیاست و برای کشورهای منطقه خودمان هیچ‌گونه تهدیدی ندارد».
خبرنگار: علی نیک‌پندار
برگزاری چنین رزمایشی در حالی‌که از یک طرف در روزهای گذشته اتفاقات دیپلماتیک بزرگی در منطقه جنوب و غرب آسیا رخ داده است، سؤالاتی را به ذهن متبادر می‌کند. به‌عنوان نمونه توافق ایران و عربستان برای احیای روابط یکی از این اتفاقات سیاسی است و ممکن است چنین تصور شود این توافق با برگزاری رزمایشی نظامی دریایی آن هم در دریای عمان تناقض دارد و ممکن است این‌گونه برداشت شود که عربستان و دیگر کشورهای عربی حالا که قرار است از در مذاکره و گفت‌وگو با ایران وارد شوند، انتظار برگزاری چنین رزمایش‌هایی را ندارند. این پرسش را در گفت‌وگویی با مهدی بختیاری، کارشناس مسائل دفاعی و امنیتی مطرح کرده‌ایم.
او معتقد است: «این رزمایش یک رویداد تقویمی است که تاکنون دوبار دیگر هم برگزار شده است و نمی‌توان آن را رفتاری متناقض با توافقی که در روزهای گذشته در پکن بین ایران و عربستان امضا شده، دانست. کشورهای عربی هم نباید توقع داشته باشند به‌واسطه توافق احیای روابط، ایران رویدادهای مهمی در این سطح را برگزار نکند».
اقدامات نظامی؛ بالاترین سطح هماهنگی‌ها
به گفته این کارشناس اقدامات هماهنگ نظامی که بین کشورها رخ می‌دهد بیش و پیش از هرچیز نشان‌دهنده عمق همکاری استراتژیک و سطح بالای همکاری فی‌مابین است؛ چرا که بالاترین سطح همکاری‌ها همواره در عرصه نظامی و امنیتی رخ می‌دهد.
بختیاری همچنین برگزاری این رزمایش را نشانه‌ای از تصمیم قدرت‌های بزرگ شرقی برای اتحاد علیه غرب می‌داند و اضافه می‌کند: «در هر صورت این رزمایش یک پیام سیاسی و فرامنطقه‌ای هم دارد و مخاطب آن هم جبهه غربی است که در چند هفته گذشته اقداماتی از جمله رزمایش دریایی به‌رهبری آمریکا و نشست سران آمریکا، انگلیس و استرالیا در کالیفرنیا را درباره منطقه انجام داده است».
به‌گفته این کارشناس مسائل دفاعی پیام رزمایش‌های اینچنینی این است که دوران تک قدرتی به‌پایان آمده و زمان ورود قدرت‌های جدید فرارسیده است.بختیاری همچنین درباره چرایی برگزاری این رزمایش، نیاز دو کشور روسیه و چین به منطقه دریای عمان و شمال اقیانوس هند را علت اصلی آن ذکر کرده و می‌گوید: «علاقه روس‌ها به آب‌های گرم خلیج فارس شهرتی تاریخی دارد و حالا با اجازه کشورمان این دسترسی برای آن‌ها فراهم شده است. بنابراین آرزوی دیرین آن‌ها محقق شده و قطعاً باحضور در رزمایش‌هایی اینچنین از این فرصت نهایت استفاده را خواهند برد. چین هم به واسطه طرح‌های توسعه‌ای‌اش، نیاز فراوانی به این منطقه از جهان دارد؛ بنادر مهم و مطرح این منطقه نقش جدی در برنامه‌های اقتصادی این کشور بازی می‌کند».
ائتلافی برای پایان دادن به نظام تک‌قطبی
او در پایان، رزمایش سه‌جانبه دریایی بین ایران، روسیه و چین را نشانه مهمی از ائتلاف این سه‌کشور برای پایان دادن به نظام تک‌قطبی به‌رهبری غرب دانسته و می‌گوید: «به‌هر حال در هرجای دنیا ممکن است ائتلاف‌هایی شکل بگیرد و این رزمایش هم نشان می‌دهد کشورهای شرقی به بلوغ و فهم لازم رسیده‌اند که با اتحاد و هماهنگی می‌توانند هژمونی غربی را به چالش بکشند. این پیامی برای مخاطب فراتر از غرب آسیاست و برای کشورهای منطقه خودمان هیچ‌گونه تهدیدی ندارد».
خبرنگار: علی نیک‌پندار