تحلیلی بر اقدام مجلس نمایندگان آمریکا در مخالفت با خروج نظامیان این کشور از سوریه
هراس از تکرار آبروریزی
حضور آمریکا در خاک سوریه که از ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۴ با شعار مبارزه با داعش آغاز شد ، 9 سال است تداوم یافته است. طولانی شدن این حضور در حالی است که تجربه تلخ شکست ایالاتمتحده در ویتنام و به دنبال آن شکست اهدافشان در افغانستان در اشغالگری 20 ساله همچنان در ذهنها باقی مانده است.
باوجود اینکه آمریکاییها خود به خوبی میدانند دستاوردهای سیاسی خاصی از حضور در سوریه نداشتهاند، اما به دلیل ترس از تکرار آبروریزی خروج از افغانستان، تلاش میکنند خروج خود را به زمانی دیگر موکول کنند. اقرار به اینکه جامعه جهانی درباره دستاوردهای ایالات متحده در سوریه تردید جدی دارد، به معنای زوال هژمونی آمریکاست، هرچند بسیاری از کارشناسان معتقدند مدتهاست زمان خروج نیروهای خارجی از سرزمین سوریه و احترام به تمامیت سرزمینی این کشور فرارسیده است، اما واشنگتن همچنان تلاش میکند با اشغال در سوریه و زیر سؤال بردن تمامیت ارضی این کشور به فکر منافع اقتصادی خود باشد؛ هر چند به قیمت بیاعتنایی به افکار عمومی جهان باشد. بهتازگی طرحی توسط یکی از جمهوریخواهان در ارتباط با خروج از مناطق کردنشین سوریه به کنگره رفته است که در رأیگیری مجلس نمایندگان، ۵۶ نماینده دموکرات و ۴۷ عضو جمهوریخواه به این طرح رأی موافق دادند. آمار رأیها حاکی است ۱۰۳نفر پاسخشان به این طرح مثبت و ۳۲۱ نفر رأی مخالف دادهاند.
راهزنی اقتصادی آمریکا در سوریه
آمریکا در این سالها تمام تلاش خود را کرد تا به بهانه مبارزه با داعش، محمولههای نفتی را از خاک سوریه خارج کند. این عملیات استخراجی بهقدری آشکار انجام میشد که صدای چینیها را هم درآورد. سخنگوی وزارت امور خارجه چین، آمریکا را به دلیل «راهزنی» در سوریه مورد عتاب قرار داد. وی با استناد به آمارهای دولت سوریه مبنی بر اینکه بیش از ۸۰ درصد از تولید روزانه نفت سوریه در نیمه اول سال ۲۰۲۲ توسط نیروهای اشغالگر آمریکا قاچاق شده است، گفت: «ما از غارت فاحش و آشکار سوریه توسط آمریکا متأثر شدهایم... چنین راهزنیهایی سبب تشدید بحران انرژی و فاجعه انسانی در سوریه میشود، میزان حرص و طمع واشنگتن در سرقت منابع از سوریه چشمگیر است».
شکست ائتلاف ضدداعش
اگرچه باراک اوباما، رئیسجمهور وقت آمریکا تأکید کرد استقرار این نیروها فقط روی مبارزه با تروریستهای داعش متمرکز است، اما حقیقت اینگونه نبود . در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹، رئیس فرماندهی مرکزی ایالات متحده اعلام کرد هیچ «تاریخ پایانی» برای مداخله ایالات متحده در سوریه وجود ندارد. اما بهتازگی در مجلس نمایندگان آمریکا طرحی از سوی متگیتس، نماینده جمهوریخواه ایالات متحده از حوزه انتخابیه یکم فلوریدا درباره خروج نیروهای آمریکایی از سوریه ارائه شد. وی گفت: « گاهی اوقات شورشیهایی که ما برای جنگ با اسد تأمین مالی میکردیم، تغییر رویه میدادند و پرچم داعش را به اهتزاز درمیآوردند؛ بنابراین احمقانه است بگوییم برای متوقف کردن داعش باید در سوریه حضور داشته باشیم و این در حالی است که حضور ما برای سوریه در برخی موارد بهترین هدیه برای داعش بوده است». وی تأکید کرد بسیاری از آنهایی که آمریکا علیه اسد حمایت مالی میکرده، داعشی بودند. مت گیتس ضمن انتقاد از حمایت نیروهای آمریکایی از یگانهای مدافع خلق گفت: مأموریت ارتش آمریکا شعلهور کردن آتش جنگ در کشورهای دیگر با پول مالیات آمریکاییها نیست.
پیرو این موضوع خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت لایحه مت گیتس، نماینده جمهوریخواه برای وادار کردن جو بایدن، به منظور خروج 900 نیروی آمریکایی از مناطق تحت کنترل کردهای سوریه و جنوب شرق این کشورشکست خورده است. مایکل مک کال، رئیس کمیته روابط خارجی کنگره با اشاره به اینکه نیروهای آمریکا و نیروهای کرد سوریه در سال گذشته 466 جنگجوی داعش را از پای درآورده و 205 تن را دستگیر کردهاند، با این طرح به شدت مخالفت کرد.
ترس از تکرار تجربه افغانستان
براساس این قانون قراربود آمریکا در کمتر از ۶ ماه سوریه را ترک کند. نمایندگان مخالف معتقدند زمان مناسبی برای ترک سوریه نیست، اما مت گیتس دوباره تأکید کرد: «نیروهای آمریکایی بدون هیچ دستاوردی در جهنم سوریه گرفتار هستند». گرگوری میکس، نماینده دموکرات کنگره هم در جلسه رأی گیری گفت با حضور نامحدود نظامی ایالات متحده در سوریه مخالف است، اما زمان این خروج هنوز فرا نرسیده است.
به نظر میرسد اگرچه جمهوری خواهان در ابتدا موافق حضور ائتلاف ضدداعش در زمان اوباما بودند، اما بهتدریج با افزایش بار روانی و هزینههای مالی برای آمریکا ، تصمیم به خروج از منطقه گرفتند و این مسئله بارها توسط ترامپ مطرح شد، اما درنهایت طرح خروج از افغانستان توسط بایدن رقم خورد و این اقدام دفعی ضربه حیثیتی به آمریکا زد. حال دموکراتها که از تجربه تلخ خود در افغانستان بهشدت ترسیدهاند از درون دچار اختلاف شدهاند و ظاهراً در اینکه باید از سوریه خارج شد، اختلافی وجود ندارد، اما اختلاف در زمان خروج است. در زمان خروج از افغانستان، تونی بلر نخست وزیر پیشین انگلیس، بایدن را متهم به شعار سیاسی در مورد پایان دادن به«جنگهای ابدی»کرد و هشدار داد جهان اکنون از جایگاه غرب مطمئن نیست؛ زیرا بسیار واضح است تصمیم برای خروج از افغانستان نه با استراتژی بزرگ، بلکه با سیاست پیش میرفت.
خبرنگار: زینب اصغریان