printlogo


کارشناسان معتقدند ادغام دو سازمان حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی مشکلی را حل نمی‌کند
چالش حکمرانی برطبیعت
ادغام دو سازمان منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست یکی از ایده‌هایی است که علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست کشور به‌شدت پیگیر تحقق آن است؛ به طوری که دوم بهمن سال گذشته و در نخستین نشست خبری خود، همچون ۱۲سال پیش هنگامی که به عنوان رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری فعالیت می‌کرد به صراحت خواهان ادغام این دو حوزه و تبدیل آن‌ها به وزارتخانه شد و کمی بعد نیز در نامه‌ای به رئیس‌جمهور و سازمان امور اداری و استخدامی کشور به طور رسمی این درخواست را مطرح کرد.


​​​​​​​وی معتقد است اگر این دو سازمان در کنار هم قرار گیرند، بسیار موفق عمل خواهند کرد و تعرض به منابع طبیعی به دلیل وجود شکاف در قوانین کاهش می‌یابد.حال در شرایطی که سازمان امور استخدامی برای دومین بار مهلت دو ماهه‌ای برای بررسی ابعاد گوناگون ادغام سازمان‌های محیط زیست و منابع طبیعی و تشکیل یک وزارتخانه جدید تعیین کرده، فرصت مناسبی پیش روی کارشناسان این حوزه قرار دارد تا آن‌ها نیز نظرات خود را در این خصوص ارائه دهند.

با این ادغام مخالفم
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی درخصوص این موضوع به قدس می‌گوید: ادغام این دو سازمان به نفع منابع طبیعی و محیط زیست کشور نیست و مشکلات و پیچیدگی‌های این حوزه‌ها افزایش می‌یابد به همین دلیل با آن مخالفم.سمیه رفیعی با اشاره به اینکه سازمان جنگل‌ها در کنار وظیفه حفاظتی، امکان بهره‌برداری از منابع طبیعی را نیز دارد، می‌افزاید: اما وظیفه اصلی و مهم  سازمان محیط زیست فقط حفاظت از محیط زیست کشور است و برپایه قانون نمی‌تواند یک سازمان بهره بردار باشد. بنابراین دو سازمان مورد نظر از لحاظ مأموریت با یکدیگر تفاوت دارند.
رفیعی با بیان اینکه جنگل تنها بخشی از اکوسیستمی است که سازمان حفاظت محیط زیست از آن حفاظت می‌کند، یادآور می‌شود: جنگل حتی تمام وظایف معاونت طبیعی سازمان محیط زیست هم نیست، بنابراین برای بهبود وضعیت منابع طبیعی و محیط زیست کشور باید به قوانین عمل کنیم.   

این طرح اتلاف وقت و انرژی است
ناصر مقدسی، معاون اسبق مناطق خشک و نیمه‌خشک سازمان جنگل‌ها و مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست هم نه تنها نگاه مثبتی به موضوع یاد شده ندارد، بلکه ادغام سازمان منابع طبیعی و سازمان محیط زیست را اولویت کنونی چالش‌های محیط زیست و منابع طبیعی نمی‌داند و به قدس می‌گوید: با توجه به چالش‌هایی که به مسائل تغییر اقلیم و موضوعات آن مربوط است باید با حساسیت زیاد در زمینه تقویت ساختارهایی که با محیط های طبیعی و منابع پایه کشور سروکار دارند، حرکت کنیم. 
وی با اشاره به اینکه صیانت از منابع پایه و حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی در دنیا در کنار توسعه اقتصادی تعریف جامعی پیدا می‌کند، می‌افزاید: اگر مملکتی به لحاظ اقتصادی ضعیف و عقب‌افتاده باشد، بی‌شک  درصد توجه‌اش به منابع طبیعی و محیط زیستش هم اندک خواهد بود. بنابراین حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست با توسعه اقتصادی کشور لازم و ملزوم یکدیگرند و کشوری که در پی موفقیت است باید با مهارت‌های حکمرانی و مدیریت مناسب هر دو این‌ها را با جامعیت پیش برد.وی در همین زمینه می‌افزاید: ضعف در برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری، آینده‌پژوهی و استفاده از فناوری‌های نو از چالش‌های اصلی سازمان‌های منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست کشور هستند و باید در شرایط کنونی برای برون‌رفت  از چالش‌ها و بهبود شاخص‌ها در این حوزه‌ها و رسیدن به اقتصاد سبز راهکارهای مناسبی پیدا کنیم. از این رو طرح مباحثی همچون ادغام دو سازمان منابع طبیعی و محیط زیست درحال حاضر جز اتلاف وقت و منابع نتیجه دیگری ندارد .وی با اشاره به اینکه کمتر متخصص یا کارشناس مستقلی پیدا می‌شود که معتقد باشد با ادغام دو سازمان مذکور اتفاق مثبتی برای حوزه منابع طبیعی و محیط زیست کشور خواهد افتاد، می‌افزاید: هر کسی که می‌خواهد طرح یا پیشنهادی در زمینه تجدید ساختار سازمان یا این تشکیلات بدهد نخست باید اهداف، مبانی، فرضیات و فواید و مضرات آن را تدوین کند، سپس آن‌ها را برای بحث و بررسی به جامعه نخبگانی ارائه دهد تا کسانی که در تصویب  آن نقش دارند در قبال آن پاسخگو باشند وگرنه فقط پیشنهاد چنین موضوعاتی روی کاغذ واقعاً جای تأسف دارد و به نظرم اصلاً نباید در سطح مسئولان عالی چنین پیشنهادهایی مطرح شود. 

تأثیری در نتیجه ندارد
حسین آخانی، استاد پردیس علوم و محقق برجسته در حوزه محیط زیست نیز چنین نگاهی به موضوع دارد و به قدس می‌گوید: مسئله اصلی ادغام یا ادغام نشدن سازمان‌ها نیست، بلکه چالش اصلی ما حکمرانی در حوزه حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی است. در واقع مشکل اینجاست که حکمرانی توجهی به توسعه پایدار ندارد به همین دلیل به شکل افسارگسیخته به جان منابع طبیعی و محیط زیست افتاده‌ایم که نتیجه و آثارش را در بحران‌های زیست‌محیطی همچون بحران آب، ریزگردها، تخریب جنگل‌ها و مراتع، فرونشست زمین، آلودگی هوا و... می‌بینیم. برای مثال در همین چند ماه اخیر درگیر سد چمشیر شدیم و هرچه تلاش کردیم و حتی دستگاه‌های نظارتی، مجلس شورای اسلامی و سازمان حفاظت محیط زیست دخالت کردند تا مانع این بلا شویم، زورمان نرسید، به‌خصوص اینکه در ایران مافیاهایی در سدسازی، معدن‌کاوی، خودروسازی، جاده‌سازی و... شکل گرفته که اقتصاد کشور در دست آن‌هاست و به هیچ عنوان فضایی برای بهبود محیط زیست کشور نمی‌دهند.وی ضعف مدیریت را چالش اساسی دیگر حوزه منابع طبیعی و محیط زیست عنوان می‌کند و می‌گوید: بدون تعارف باید گفت سطح مدیریت ما چه در سازمان جنگل، مراتع و آبخیزداری و چه در سازمان حفاظت محیط زیست  بسیار ضعیف است. بنابراین در چنین وضعیتی چه دو سازمان جنگل‌ها و حفاظت محیط زیست را  ادغام  کنیم یا نکنیم تأثیری در نتیجه ندارد.

خبرنگار: محمود مصدق