printlogo


علل افزایش 60 درصدی قیمت مصالح ساختمانی و رکود ساخت‌وساز در کشور چیست؟
از گران‌سازی در بورس تا وعده کارت اعتباری
در حالی که طرح نهضت ملی مسکن همچنان با جا خالی دادن برخی بانک‌ها از پرداخت وام، عدم تأمین آورده متقاضیان و مقاومت دستگاه‌های دولتی در اختصاص زمین‌های خود به این پروژه دست و پنجه نرم می‌کند؛ تورم مصالح ساختمانی نیز مدام برآورد‌ها از قیمت تمام‌شده را تغییر می‌دهد.


بر پایه اعلام مرکز آمار، مصالح اصلی ساختمانی ۶۰درصد رشد قیمت داشته است و آن طور که متولیان ساخت مسکن نهضت ملی می‌گویند بدون شک گرانی مصالح در آورده متقاضیان و سهم تسهیلات بانکی تغییراتی ایجاد می‌کند. 
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد روند قیمت انواع ملزومات مصالح ساختمانی ازجمله زیرسازی و اسکلت‌بندی، رو بنا و تجهیزات و ادوات تکمیل ساختمان روزانه در حال افزایش است به طوری که در حال حاضر قیمت پلاستو فوم (یونولیت)، سیمان، فولاد و میلگرد چندین برابر شده است.
با توجه به برقرار بودن رابطه همیشگی بین قیمت مسکن و تورم مصالح ساختمانی سازندگان می‌گویند ساخت مسکن دیگر برایشان به‌صرفه نیست و همین مسئله می‌تواند به توقف بسیاری از پروژه‌های ساختمانی منجر شود. این بدان معناست که تبعیت نسبی نرخ نهاده‌های ساختمانی از تورم عمومی می‌تواند به عاملی بازدارنده در تولید و عرضه مسکن در هر دو بخش خصوصی و دولتی تبدیل شود.  کارشناسان می‌گویند افت ساخت‌و‌ساز و کاهش معاملات، رکود در بازار مسکن را عمیق‌تر می‌کند و سبب خروج سرمایه‌گذاران از تولید مسکن می‌شود. 

از صرفه افتادن ساخت‌وساز در کشور 
به گفته فرشید پورحاجت، دبیر انجمن انبوه‌سازان کشور، کمبود یونولیت در بازار موجب شده قیمت آن در طول چند هفته گذشته حدود ۴۰۰درصد رشد داشته باشد. همچنین قیمت سیمان نیز با توجه به کمبود گاز، رشد ۳۰ الی۴۰درصدی داشته است. رشد قیمت این دسته از مصالح ساختمانی سبب می‌شود ساخت‌و‌ساز دیگر توجیه اقتصادی نداشته باشد. وی می‌گوید: تورم نهاده‌های تولید سبب شده بسیاری از سازندگان به فکر مهاجرت به کشورهای همسایه برای ساخت‌وساز یا حتی انتقال سرمایه‌های خود به بازارهای دیگر بیفتند. 

گرانی 14درصدی ساخت‌وساز در هر ماه 
 ایرج رهبر، دبیر انجمن انبوه‌سازان مسکن کشور در گفت‌و‌گو با قدس از گرانی مصالح ساختمانی و بی‌ثباتی در قیمت نهاده‌های تولید انتقاد کرده و توضیح می‌دهد: مصالح 70درصد کل هزینه ساختمان را در بر می‌گیرد. با در نظر گرفتن میانگین افزایش 20درصدی مصالح ساختمانی در طول مدت کوتاه یک ماهه، اگر این رقم را در 70 درصد ضرب کنید، در واقع 14 درصد به قیمت ساخت‌وساز در یک ماه اضافه می‌شود. 
وی با تأکید بر اینکه وقتی مصالح ساختمانی بالا می‌رود در راندمان ساخت‌وساز تأثیر منفی می‌گذارد، می‌افزاید: قیمت یونولیت که در ساخت‌و‌ساز بسیار کاربردی است افزایش زیادی یافته به طوری که اگر هر بلوک را پیشتر 70  هزار تومان می‌خریدیم، اکنون 400 هزار تومان قیمت دارد که در هزینه تمام‌شده خیلی تأثیرگذار خواهد بود.

باقی ماندن کارت اعتباری مصالح در حد وعده
رهبر با اشاره به وعده کارت اعتباری از سوی دولت برای خرید مصالح اصلی همچون سیمان و فراورده‌هایی مانند فولاد که کاربرد بیشتری در ساخت‌و‌ساز دارند، می‌گوید: قرار بود برای تأمین مصالح کارتی طراحی شود که نهاده‌های تولید را مستقیم از کارخانه به دست سازندگان برساند، ولی تاکنون عملیاتی نشده است. در صورتی که این وعده جامه عمل بپوشد می‌تواند با حذف واسطه‌ها و دلالان، به کاهش قیمت مصالح ساختمانی و افزایش عرضه مسکن کمک کند.
به گفته وی، با توجه به رکود حاکم بر بازار، طرح خرید اعتباری مصالح می‌تواند با کاهش میزان سرمایه در گردش مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های ساختمانی، زمینه‌ خروج بازار ساخت‌و‌ساز از رکود را فراهم آورد.

فرار سرمایه‌ها از بخش مسکن
براساس آنچه رهبر می‌گوید مصالح ساختمانی وقتی وارد بورس می‌شوند، این تنها عرضه و تقاضا نیست که قیمت را تعیین می‌کند، بلکه عوامل دیگری هم در این کار دخیل هستند که بازار را به نفع سرمایه‌دار دستکاری می‌کنند. وی با انتقاد از عرضه سیمان و فولاد در بورس، معتقد است در نبود نظارت، قیمت این نهاده‌ها در بازار سرمایه نتیجه‌ای جز گرانی این محصولات ندارد.    
رهبر خاطرنشان می‌کند: می‌گوییم مسکن باید بازار مصرفی بشود، ولی املاک و مستغلات را با دست خودمان وارد بازار سرمایه می‌کنیم، پس باید انتظار این را داشته باشیم که سرمایه‌های بورس قیمت آن را تعیین کنند.
عضو هیئت مدیره انبوه‌سازان کشور تأکید می‌کند: در حال حاضر بازار مسکن در رکود است و اگر سرمایه نتواند از طریق ساخت‌وساز برگردد، ممکن است جذب بازارهای موازی شود که سود بیشتری از ساختمان داشته باشند.

مجوز صادرات پس از تأمین نیاز داخل
دبیر انجمن انبوه‌سازان مسکن کشور با اشاره به نوسان قیمتی سیمان و فولاد به عنوان محوری‌ترین نهاده‌های ساخت‌و‌ساز می‌گوید: این محصولات در سبد صادراتی به کشورهای همسایه قرار گرفته‌اند، چراکه با افزایش نرخ دلار ضمن تأمین منافع تولیدکنندگان، به محصولاتی ارزآور برای کشور تبدیل شده‌اند. رهبر می‌افزاید: هرچند بازار رقابتی است و تعیین‌تکلیف این بازار به شکل دستوری امکان‌پذیر نیست، ولی دولت باید به فکر تأمین بازار داخلی باشد و به مازاد این کالاها مجوز صادرات بدهد. 

پیشی گرفتن تولید مصالح از مصرف
 اسماعیل کاظمی، رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی نیز در گفت‌وگو با قدس وجود هر گونه گرانی در مصالح ساختمانی و اقلام ساخت‌وساز را تکذیب و تأکید می‌کند: در رکود ساخت‌وسازی که اکنون با آن مواجه هستیم، نهاده‌های تولید هم با کاهش قیمت همراه بوده است.
وی می‌افزاید: به علت افزایش عرضه و کندی عملیات ساختمانی به خاطر برودت هوا، عرضه کاملاً بر تقاضا پیشی گرفته است. 
کاظمی می‌گوید: با عرضه مصالح در بورس نسبت به یکی دو سال اخیر افزایش قیمت داشتیم، ولی با شفافیت احراز شده ناشی از این مسئله، هم اکنون نسبت به یکی دوماه پیش کاهش قیمت هم داشته‌ایم.
رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی با تأکید بر اینکه عرضه در کشور به قدری است که سازندگان توان جذب این اقلام را ندارند، می‌گوید: باید تلاش کنیم تا پایان سال هر چقدر می‌توانیم مصالح صادر کنیم.
وی با اشاره به اینکه خبری از کارت اعتباری مصالح وزارت راه‌وشهرسازی نیست، تأکید کرد:  تا پایان سال نه تنها افزایش قیمت در نهاده‌های تولید صورت نخواهد گرفت، بلکه ارزانی نیز در انتظار مصالح ساختمانی خواهد بود.

خبرنگار: زهرا طوسی