قدس در گفتوگو با کارشناسان اختلافات دولت و مجلس را بررسی میکند
همافزایی و اجرای قانون کلید حل مشکلات
این روزها «واژه استیضاح» یکی از پرتکرارترین کلماتی است که از مجلس و خطاب به دولتمردان به گوش میرسد. کارتهای زرد پیاپی و افزایش فشار بر فرایند روابط دو قوه کار را برای دولت پیچیدهتر کرده و افکار عمومی را تحت تأثیر قرار میدهد.
دیده میشود طرحهای ارائه شده از سوی دولت به کمیسیونها میرود و در آخر با تغییرات گسترده روبهرو میشود و از سوی دیگر دست برخی نمایندگان روی دکمه سؤال گیر کرده و انگار پاسخها قانعکننده نیست. عدهای بر این باورند وظیفه مجلس تلاش برای پاسخگوسازی دولت است. گروهی دیگر برخورد جدی پارلمان با دولت را اقدام سیاسی با اهداف جریانی تلقی میکنند. گروه سومی هم هستند که با گلایه از عملکرد دو قوه میگویند از اختلاف این دو نهاد چیزی عاید مردم نخواهد شد. برای پاسخ به این پرسش که راهکار بهبود برایندهای مجلس و دولت برای مردم چیست به سراغ صادق کوشکی و محمدجواد اخوان رفتهایم که در ادامه پاسخ آنها را میخوانیم.
ارتباط دولت و مجلس نیازمند ساختار کارآمد
محمدجواد اخوان، کارشناس مسائل سیاسی در پاسخ به خبرنگار ما در ارتباط با پیامدهای اختلاف مجلس و دولت بر زندگی مردم میگوید: نسبت دولت و مجلس یکی از مسائلی است که در همه دورهها مطرح میشود البته در مقاطعی که شاهد همراستایی مجلس و دولت هستیم این مسئله بیشتر به چشم میآید. در مواقعی که بین دولت و مجلس اختلاف سیاسی وجود دارد نقش نظارتی مجلس به صورت طبیعی پررنگ میشود. باید هدف اصلی همه نهادها افزایش کارآمدی نظام و فعالسازی ظرفیتهای بر زمین مانده باشد. همراهی دولت و مجلس در اصول فکری میتواند بخشی از مشکلات سیاسی ناشی از رفت و آمدهای بین دو قوه را بیمعنی کند و براساس اختلاف نظرهای تخصصی و فنی درباره پروندهها طرح و بحث شود. اگر تضارب آرا مختص به حوزههای فنی باشد ما شاهد ارتقای کارآمدی خواهیم بود. در یک سال گذشته هنوز ارتباط مجلس و دولت به مدل بهینه حداقلی نرسیده و باید مسئولان دو قوه به این نتیجه برسند که تغییر سیاسی و رویکار آمدن دولت سیزدهم، این انتظار را برای مردم ایجاد کرده است که با توجه به همسو شدن دولت و مجلس باید منتظر بهبود شرایط زندگیشان باشند. در چنین مواردی، شاید ضعف از معاونت پارلمانی رئیسجمهور باشد اما تنها این یک عامل نیست و شاید ساختارهای مجلس فعلی و مدل فراکسیونهای آن قوام یافته نیست. ما نیازمند سازوکار تعاملی دولت و هیئت رئیسه مجلس برای حلمشکلات هستیم. دولت و مجلس باید در جلسات تخصصی راهبردهای کلان خود را احصا کنند. باید فرایندهای بین این دو قوه فنی و تخصصی باشد و از دعواهای سیاسی پرهیز شود. البته رقیبان و جریانهای سیاسی در ماههای آینده فعالیت خود را شروع خواهند کرد و این وضعیت ممکن است موجب هوشیاری بیشتر دولت و مجلس برای تقویت همافزاییها شود. البته منکر همافزاییها تا به امروز نیستیم اما تا رسیدن به وضع مطلوب فاصله وجود دارد و اگر ترمیم دولت اتفاق بیفتد و دو قوه برای حل مشکلات مردم به سازوکار بهینه و صحیحی برسند شاهد محقق شدن حرکت به سمت مسیر مطلوب خواهیم بود.
نیاز به همافزایی در اجرای قانون
محمدصادق کوشکی در پاسخ به خبرنگار ما درباره کارتهای زرد مجلس به وزیران دولت که از سوی برخی به نشانه اختلاف بین این دو نهاد یاد میشود میگوید: مجلس موظف به نظارت بر دولت است. صرف اینکه مجلس وظایفش را انجام میدهد نشانه اختلاف نیست. افسر راهنمایی و رانندگی خوب، افسری است که با دلیل و برهان و بر پایه قانون عمل کند. ابزار اعمال قانون مجلس پرسش و پاسخ است نمیتوانیم بگوییم چرا این گونه برخورد میشود. برخی، گزاره غلط یکدست شدن دولت و مجلس در یک سال اخیر را مطرح میکنند اما در واقعیت این گونه نیست و اصلاً وجود ندارد. ناظر و مجری هرگز یکدست نمیشوند. نهاد نظارتی باید دائماً تذکر و اخطار بدهد و نهاد مجری باید با رعایت نکات فنی اقدام کند. منطقی نیست و نمیشود همه پلیسها و رانندهها یکدست شوند. اختلاف نظرهایی بین دو نهاد وجود دارد و طبیعی است. اگر مجلس در موردی از ابزار نظارتی درست استفاده نکرد، آنجا باید به مجلس هم تذکر داده شود تا رویهاش را اصلاح کند. هرگز نباید مجلس را بر اساس اظهارات یک نماینده قضاوت کرد بلکه باید نگاه جامع داشت. باید دولت و مجلس با عمل به توصیههای رهبر معظم انقلاب زمینهساز حل مشکلات کشور باشند. همچنین باید قانون، ملاک گفتوگوهای مجلس و دولت باشد تا شاهد کمتر شدن اختلافات و افزایش برآیندها و دستاوردها باشیم. بهتر آن است قانون اجرا شود و قوههای مقننه و مجریه با همافزایی به سمت عمل به مر قانون بروند.
خبرنگار: حسین محمدی اصل