printlogo


تفسیر / آیت‌الله علم‌الهدی
بشارت‌های قرآن به وجود اقدس امام زمان (عج)


در تداوم تبیین و تحلیل آیه155 سوره بقره به عنوان هفتمین آیه مهدوی قرآن، روایت دیگری که مواجهه مردم با عرصه‌های مختلف امتحان‌های پروردگار را جزو نشانه‌های قیام حضرت مهدی(عج) معرفی می‌کند روایت محمد بن مسلم از حضرت صادق(ع) است. امام صادق(ع) در این روایت می‌فرمایند: پیشاپیش قیام قائم نشانه‏هایی خواهد بود؛ گرفتاری‌هایی که از جانب خدا برای بندگان مؤمنش است: «إن قدام [قيام‏] القائم علامات، بلوی من الله تعالی لعباده المؤمنين». محمد بن مسلم می‌گوید از حضرت پرسیدم: آن گرفتاری‌ها چیست؟ «قلت: و ما هي؟» امام(ع) با اشاره به آیه مورد بحث فرمود: یعنی حتماً مؤمنان را به چیزی از ترس یعنی از پادشاهان فلان خانواده در پایان سلطنتشان و گرسنگی یعنی با گرانی قیمتشان و کمبود ثروت‌ها یعنی تباهی بازرگانی و کم‌سود بودن تجارت‌ها و جان‌ها یعنی مرگ زودرس و میوه‏جات یعنی کم‌شدن کشاورزی و کمبود برکت میوه‏ها آزمایش خواهیم کرد و در چنین هنگامی به بردباران مژده بده به خروج حضرت قائم(عج): «فذلك قول الله عز و جل: وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ. قال: لَنَبْلُوَنَّكُمْ يعني المؤمنين بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ من ملوك بني فلان في آخر سلطانهم وَ الْجُوعِ بغلاء أسعارهم وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ فساد التجارات و قلهًْ الفضل فيها وَ الْأَنْفُسِ موت ذريع وَ الثَّمَراتِ قلهًْ ريع ما يزرع و قلهًْ بركهًْ الثمار وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ عند ذلك بخروج القائم عليه السلام)». (البرهان، ج1، ص358)
آنچه در این نوبت در تحلیل روایت باید مورد توجه قرار گیرد این است که امام صادق(ع) مخاطب پروردگار در آیه مورد اشاره را مؤمنان معرفی می‌فرمایند که در فرهنگ کلمات اهل بیت(ع) بر شیعیان اطلاق می‌شود. بنابراین ابتلائات و آزمایش‌های پیش‌گفته برای کسانی است که معتقد به امام زمان(عج) و منتظر فرج آن حضرت هستند. از سوی دیگر در جای خود تبیین شده هدف از امتحان‌های الهی رشد دادن و تربیت انسان‌هاست. بنابراین معلوم می‌شود مواجهه مؤمنان با عرصه‌های امتحان در هنگامه نزدیک ظهور، برای رشد یافتن ایشان و آماده کردن زمینه‌های ظهور حضرت است که همانا با صبر و مقاومت در برابر ابتلائات تحقق می‌یابد.