نشست نقد و بررسی کتاب «مست و سنگستان» برگزار شد
خاطراتی متعلق به ملت ایران
پانزدهمین نشست طعم کتاب با محوریت نقد و بررسی کتاب «مست و سنگستان» نوشته حجتالله ایروانی که توسط انتشارات ۲۷ بعثت منتشر شده، با همکاری مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری فارس، در این نشست حجتالله ایروانی، نویسنده کتاب «مست و سنگستان» با اشاره به ویژگیهای شخصیتی عزیزالله فرخی و رشادتهای او در پیش و پس از انقلاب گفت: فرخی که راوی این کتاب است، فقط به بیان خاطرات دوران دفاع مقدس و زمان اسارتش پرداخته و متأسفانه هنوز خاطرات دوران پیش از انقلاب و حین انقلاب اسلامی به رشته تحریر درنیامده است. دلیل این مسئله هم زیاد شدن حجم کتاب و درخواستی بود که آقای سرهنگی از ما داشتند.
نویسنده «مست و سنگستان» آشنایی خود با فضای جنگ و حضور در جبههها را عامل فهم درست از گفتهها و خاطرات راوی خواند و گفت: بنده از سال ۶٣ تا پایان دوران دفاع مقدس در عملیاتهای مختلفی حضور داشتم که این موضوع عاملی برای درک بهتر خاطرات راوی است. هدف و انگیزه من از نوشتن این کتاب، تنها زنده نگهداشتن فرهنگ دفاع مقدس و برکاتی است که از این دوران برای ایران به ارمغان آمده است. البته این نخستین کار بنده نیست؛ اولین کاری که قلم زدم، کتاب «تپههای لاله سرخ» بوده است.
توبیخ راوی کتاب «مست و سنگستان» توسط آیتالله خامنهای
در ادامه، عزیزالله فرخی، راوی کتاب «مست و سنگستان» با اشاره به علت بازگو کردن خاطرات دوران اسارت و همچنین دفاع مقدس گفت: در جلسات متعددی خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدیم که ایشان ما را توبیخ کردند چرا خاطرات دوران دفاع مقدس و اسارت را نمیگویید. عقیده من بهشخصه این بود این خاطرات مربوط به من است و بازگویی آنها فایدهای ندارد و حتی بانی سوءاستفاده نفس انسان میشود؛ اما دیدگاه رهبر معظم انقلاب این بود که این خاطرات متعلق به ملت ایران است، مربوط به فرهنگ این مردم و این آب و خاک است. من با این هدف تصمیم گرفتم خاطراتم را بازگو کنم. در مجموع خوشحالم این کتاب چاپ شده و تا حدودی رسالتم را برای رساندن این پیام به مردم عزیز انجام دادم.
جای خالی نقش زنان در ادبیات اسارت و جنگ
محمد قاسمیپور که منتقد این نشست بود، با ضروری خواندن نقد آثار و ادبیات دفاع مقدس که حاصلش ارتقای محتوای کتابهاست، گفت: کتاب «مست و سنگستان» از نوع ادبیات اسارت است. ادبیات اسارت، ادبیات پرمخاطب و جذابی است. این نوع و گونه از ادبیات صرفاً مربوط به کشور ما نیست و در کشورهای دیگر هم وجود دارد؛ کما اینکه در آثار ادبی برجا مانده از جنگهای جهانی نیز این گونه را مشاهده میکنیم. این کتاب پیشانی خاطرات اسارت و جنگ است که در آن با جریانهای جنگ و بازداشتگاه و زندان و اسارت روبهرو میشویم. این عوامل سبب شده «مست و سنگستان» کتابی کاملاً مردانه شود.
قاسمیپور با کمرنگدانستن و حتی حذف نقش زنان در این کتاب، گفت: صرف بیان حوادث و جریانهای زندان و اسارت که به جنس مرد معطوف شده، کتاب را کاملاً مردانه کرده است. درست است که کتاب زنده است اما حضور زنان جامعه را نمیبینیم. نقشی از بانوان در این کتاب بررسی نشده درحالیکه زندگی اینگونه نیست و زن و مرد در هر حادثهای مکمل همدیگر هستند. اینطور نیست که بگوییم چون ادبیات، ادبیات جنگ و اسارت است، پس زن نقشی ندارد.
منتقد «مست و سنگستان» با دستهبندی مخاطبان کتاب به مخاطبان خاص و مخاطبان عام، به موضوع جذب مخاطب اشاره کرد و گفت: این کتاب مخاطبان خاص دارد. این افراد همان رفقا، همرزمان و همبندهای فرخی هستند که با مطالعه کتاب لذت میبرند؛ چراکه پیش از این با شخصیت راوی (عزیزالله فرخی) آشنا بودند و حتی با او زندگی کردند.
اما یک دسته از مخاطبان، مخاطب عام هستند که راوی کتاب را نمیشناسند و شخصیت اصلی کتاب برایشان مبهم است. این نکته میطلبید کتاب به معرفی ایشان نیز بپردازد. ما کتاب را در حالتی آغاز میکنیم که به جز دو کد، چیزی از شخصیت داستان نمیدانیم؛ یعنی مخاطب عام نمیتواند این شخصیت را خوب بشناسد. کدهای زیادی از شخصیت وجود ندارد که انگیزه مخاطب را برای مطالعه کتاب بیشتر کند. مشاهیر غربی ابتدا در رسانهها برجسته و معرفی میشوند و بعد خاطرات و زندگینامههای آنان وارد بازار میشود اما در ایران قضیه برعکس است. حرکت ما باید به سمت جذب مخاطب عام باشد.