اقتصاددانان بازخواست وزیر صمت را قانع کننده نمیدانند
استیضاح شتاب زده
نمایندگان قوه مقننه فردا سهشنبه به صرف «استیضاح»، میزبان سیدرضا فاطمیامین وزیر صمت دولت خواهند بود؛ مردی که باور دارد «با دست پر» به میهمانی پارلماننشینان خواهد رفت و البته استیضاح را ابزار نظارتی و حق قانونی مجلس میداند.
وزیر صمت که تیرماه امسال پس از مهلت دو ماههای که رئیسجمهور از مجلس خواست، به وادی پر ابهام استیضاح وارد نشد، حالا پس از چهار ماه باید به پارلمان بیاید و در خصوص بههم ریختگیهای حوزه تولید، توزیع و تجارت، وضعیت معیشت مردم و به طور مشخص صنعت و بازار نهچندان رو به راه خودرو و... پاسخگوی نمایندگان مردم باشد و اگر از این گذر به سلامت عبور کند، حضورش در کابینه سیزدهم در کسوت وزیر صمت ادامه خواهد یافت.
جلسه بررسی دوباره صلاحیت فاطمیامین فردا در حالی برگزار میشود که به باور اقتصاددانان و پیشکسوتان حوزه صنعت و تجارت کشور که دههها گرم و سرد این عرصه را چشیده و آمدن و رفتن مدیران مختلف را به چشم دیدهاند، شاید نتوان تصویری صفر یا صدی و لزوماً زشت و زیبا از عملکرد فاطمیامین، ارائه کرد، اما فرصت یک ساله برای تأیید صلاحیت او، آن هم در دل تحریمهای ناجوانمردانه غرب علیه ایران و وجود مشکلات متعدد در بدنه تولید و تجارت که در آستانه جان گرفتن است، به مصلحت کشور، صنعت و اقتصاد نیست ضمن اینکه تغییر وزیر در وزارتخانهای راهبردی و پرمسئولیت در مقیاس صنعت، معدن و تجارت که موتور اصلی توسعه و رشد اقتصادی کشور است، صرف هزینههای سنگین زمانی و مالی در پی دارد و بر پریشانیهای این مجموعه عریض و طویل خواهد افزود. بر همین اساس باید به وزیری که یک سال پیش در جلسه رأی اعتماد، برنامههایی برای بهبود مجموعه متبوعش ارائه کرده فرصت بیشتری داد.
عبدالوهاب سهلآبادی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران
بیشک ما جامعه صنعتی و معدنی کشور این استیضاح را به صلاح نمیدانیم چون فقط یک سال از وزارت ایشان میگذرد. مجلس باید زمان لازم را برای اجرای برنامههای آقای فاطمیامین اختصاص دهد و در آینده مبتنی بر کیفیت اجرای برنامهها بحث استیضاح را پیش بکشد. متأسفانه وزیر صمت در دولتهای مختلف چند بار تغییر کرد و بارها مورد هجمه واقع شد. این بار هم استیضاح کار درستی نیست چون در این یک سال اگرچه هنوز در بخش معدن مشکلاتی داریم اما صنایع نسبتاً فعال شدهاند، رشد اقتصادی جامعه صنعتی بالا رفته و شاهد رشد ارزش افزوده در این حوزه هستیم. وضعیت اشتغال در حوزه صنعت هم مطلوب است و بسیاری از مشکلات صنایع مانند لوازم خانگی، فولاد و سیمان برطرف شده و به هیچوجه شرایط مانند گذشته نیست. از طرفی دیگر باوجود انجام جراحی اقتصادی و حذف یارانه از بیشتر اقلام مصرفی مردم، بازار به خوبی کنترل شده و هرچند قیمتها افزایش یافته، اما با کمبود کالا روبهرو نبودهایم. علاوه بر این، شیوه قیمتگذاری در حوزه تولید و مصرف به خوبی مشخص شده است، بنابراین استیضاح وزیر صمت در این شرایط کار درستی نیست.
وحید شقاقی، اقتصاددان
مهمترین نکات منفی در عملکرد وزیر صمت شاید بیبرنامگی و عدم شناخت دقیق از وضعیت اقتصادی و صنعتی کشور، نبود راهبرد صنعتی در شرایط تحریم و عدم تطابق سیاستگذاریها با این شرایط و نبود یک برنامه صنعتی و معدنی همراستا با تداوم شرایط تحریم، شکستها و خطاهایی که در نتیجه تصمیمات یکشبه مرتکب شد، حرکت در جهت تقویت اقتصاد دستوری که درنهایت به استعفای رئیس سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرفکنندگان رسید، افت و خیزها و عدم ثبات در سیاستگذاریها و برنامههای وزارت صمت باشد. آقای فاطمیامین در بخشهایی هم عملکرد قابل دفاع دارد ازجمله اینکه برای ساماندهی بازار داخلی و نظام توزیع، تداوم توسعه صادرات غیرنفتی و حرکت در جهت اصلاح نظام خودروسازی کشور تلاش زیادی صرف کرد که البته در مورد سوم موفق عمل نکرد و همچنان برنامه درست و شفافی برای واردات خودرو ارائه نشده است. بدینترتیب تصویری کج و معوج و پر افت و خیز از وزارت صمت و عملکرد آقای فاطمیامین در این یک سال داریم که در مجموع ضعفهای عملکردی ایشان بیشتر از نقاط قوتشان است.واقعیتی که نباید فراموش کنیم این است که شاید در شرایط فعلی کشور و حتی با وجود عملکرد منفی وزیر صمت، استیضاح دردی از کشور را درمان نکند. به باور من امروز زمان مناسبی برای استیضاح نیست، چراکه تجربه نشان داده جایگزین شدن فرد جدید، با وقفه بیشتری انجام میشود و بلاتکلیفی را در بخشهای مختلف افزایش میدهد آن هم در شرایطی که تحریمها و فشارهای بینالمللی تشدید شده و کشور درگیر برخی ناآرامیهای داخلی است.
مرتضی افقه، اقتصاددان
من نخستین انتقاد را نه به وزیر صمت بلکه به مجلس وارد میدانم چراکه همین نمایندگان یک سال پیش به آقای فاطمیامین رأی اعتماد دادهاند. ایشان در مسند وزارت مستقر شده است و در حال آشنایی با روال کار در بخشهای مختلف است و معاونان و مدیران کل استانی را تعیین کرده که اینها همه برای کشور هزینههای سنگین دارد. حالا پس از یک سال میخواهند همین فرد را استیضاح کنند پس نفس کار غلط است و صرف نظر از عملکرد و قابلیتهای وزیر، مجلس با هزینه از جیب مردم و کشور یک تصمیم نادرست گرفته است. بنده معتقدم تیم اقتصادی دولت در شرایط بحرانی امروز میتوانست قویتر از این باشد اما بیشک اصل استیضاح پس از یک سال بیش از اینکه نفی عملکرد آقای فاطمیامین باشد، نفی کار مجلس است و این شائبه را تقویت میکند که احتمالاً در جریان زد و بندها و بده و بستانهای مرسوم، از عملکرد ایشان راضی نبودهاند و این استیضاح در واقع سیاسی است!
آلبرت بغوزیان، اقتصاددان
نمایندگان حق دارند از وزیری که به وعدههایش عمل نکرده ابتدا سؤال و اگر قانع نشدند او را استیضاح کنند تا اگر ناتوان در انجام برنامهها ظاهر شده بود برکنار شود و از این حیث باید گفت اینکه وزیران بابت رأیی که از نمایندگان میگیرند تا چهار سال و با هر سطحی از عملکرد، خیالشان راحت نیست، امر مبارکی است.
شکی نیست که وعدههای خودرویی آقای فاطمیامین بهویژه در حوزه تولید و ارتقای کیفیت خودروهای پرتیراژ هنوز اجرایی نشده و در حوزه بازرگانی خودرو هم سیاست مؤثری اتخاذ و اجرایی نشده است و نمایندگان حق دارند در حوزه خودرو از وزیر سؤال کنند و پاسخ بخواهند.
در همین حال باید قبول کرد که ادغام وزارتخانه پرچالش و بزرگی مانند صمت، اشتباه بزرگ دولت وقت بود و همچنان وزیر مناسب و قوی برای مدیریت آن انتخاب نشده و امروز بحث تفکیک هم اشتباه است. اما اگر وزیر از استیضاح با موفقیت عبور کند حتماً باید بسیاری از معاونانش را تغییر دهد و روند تحمیل معاون به ایشان باید متوقف شود.
احمد کریمی اصفهانی، دبیرکل انجمنهای اسلامی اصناف و بازار
آنچه مهم است اینکه در روزهای جاری «اقتصاد» به دستاویزی برای بسیاری از مسائل و معضلات تبدیل شده، ازاینرو شایسته است وزیران اقتصادی دولت بهخصوص وزیر صمت انسجام و همخوانی بین حرف و عمل داشته باشند. به باور من وزیر صمت کارایی و اقتدار لازم را در حوزه متبوعش ندارد و با وزیران دیگر هماهنگ نیست و باوجود پیگیریهای متعدد و جلسات مستقیمی که با ایشان داشتیم بسیاری از مشکلات بهخصوص در حوزه تولید، صادرات و واردات هنوز پابرجاست.
تجار ایرانی همچنان با مشکلات مربوط به کارت بازرگانی به عنوان کارت شناسایی صنف خود درگیرند و پس از یک سالونیم پیگیری هنوز اقدامی برای رفع این مشکلات انجام
نشده است. بدون شک مجلس مکلف است این ضعفها را تذکر دهد اما بنده نه مخالف و نه موافق استیضاح هستم و فقط ویژگیهای یک مدیر و وزیر قوی را در رأس وزارت صمت برشمردم. بیشک نمایندگان غرض شخصی ندارند و اگر وزیر در برابر مجلس قوی ظاهر شود، به کارش ادامه خواهد داد.
خبرنگار: فرزانه غلامی