همین موضوع و همچنین ظرفیت‌های ارزشمند در حوزه بهداشت و درمان در کشور ما زمینه مناسبی را برای سرمایه‌گذاری در این زمینه فراهم کرده است.
به گفته کارشناسان، حوزه گردشگری سلامت ایران در رده‌بندی جهانی سال ۲۰۲۰، رتبه ۴۶ را از بین ۱۱۰ کشور از آن خود کرده است.
به اعتقاد آن‌ها با توجه به اینکه یک گردشگر سلامت بین ۳ تا ۵ هزار دلار ارزآوری دارد، با ورود تنها ۲۰۰هزار گردشگر درمانی به کشور، یک میلیارد دلار درآمد ایجاد خواهد شد.

دلالان، جان بیماران را به خطر می‌اندازند
محمد جهانگیری، رئیس انجمن خدمات بین‌المللی سلامت در گفت‌وگو با ما در پاسخ به اینکه متولی گردشگری سلامت کدام وزارتخانه است، می‌گوید: گردشگری سلامت یک خدمت مویرگی است که باید در حوزه‌های مختلف تعریف و به یک اکوسیستم تبدیل شود و با توجه به اینکه یک زیست‌بوم محسوب می‌شود، باید وزارت بهداشت، وزارت گردشگری و حتی کنشگران این خدمت در بخش‌های خصوصی پای کار باشند تا زمینه توسعه این صنعت در کشور فراهم شود. البته از سال 93 شورای راهبردی گردشگری سلامت به منظور ساماندهی این صنعت (شامل وزارت بهداشت، وزارت امور خارجه، سازمان میراث فرهنگی، اتاق بازرگانی و سازمان نظام پزشکی) شکل گرفته و انجمن توسعه گردشگری خدمات سلامت نیز در قالب سازمان‌ مردم‌نهاد ذیل اتاق بازرگانی تشکیل شده است اما هنوز تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله زیادی داریم.
جهانگیری می‌افزاید: گردشگری سلامت به عنوان کار حرفه‌ای درون سیستمی باید قواعد شفاف و دقیقی داشته باشد و ضرورت دارد همه تسهیلگران و دلالان زیر نظر نظام گردشگری سلامت فعالیت کنند تا بتوانند به صورت تضمینی به بیماران خدمت ارائه دهند. متأسفانه برخی مواقع دلالان فقط به فکر کسب درآمد خود هستند و با ارائه خدمات نامعتبر علاوه بر آسیب زدن به این صنعت، جان بیماران را به خطر می‌اندازند. بنابراین ضرورت دارد دلال‌ها و تسهیلگران وارد سیستم شوند و با دریافت آموزش‌های لازم و دریافت شناسه، تحت حمایت انجمن قرار گیرند تا بتوانند به صورت حرفه‌ای در این حوزه به عنوان کنشگر حوزه گردشگری سلامت فعالیت کنند. به‌طوری که اکنون حدود 40 شرکت تسهیلگر سلامت عضو انجمن بین‌المللی خدمات گردشگری سلامت هستند که با دریافت شناسه و آموزش‌های لازم در این حوزه به صورت اصولی و براساس استانداردهای تعیین شده فعالیت دارند. اما متأسفانه حدود 80درصد کنشگران این حوزه به طور غیررسمی فعالیت دارند که باید این وضعیت مدیریت شود. البته این به معنای کوتاه کردن دست دلال‌ها از این صنعت نیست بلکه آن‌ها باید با گذراندن آموزش‌های لازم و دریافت شناسه فعالیت، براساس استاندارد‌های تعیین شده به صورت رسمی در این حوزه فعالیت کنند. 

فرایند تخصصی گردشگری سلامت 
سید محمد اکرمی، رئیس انجمن علمی ژنتیک پزشکی ایران نیز در گفت‌وگو با ما در این خصوص می‌گوید: وجود بیش از 200متخصص ژنتیک پزشکی در کشور فرصتی طلایی فراهم کرده تا بیماران سایر کشورها به‌ویژه عراق، عربستان، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، افغانستان، پاکستان و کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) نیز با توجه به ارزان بودن خدمات پزشکی در ایران برای دریافت این خدمت به متخصصان ما مراجعه کنند که البته در سه سال گذشته به دلیل شیوع کرونا مراجعه گردشگران سلامت به ایران با کاهش چشمگیری روبه‌رو بوده است. 
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به توسعه علم به‌روز پزشکی در کشور می‌افزاید: گردشگران سلامت برای دریافت 10خدمت پزشکی از جمله خدمات تشخیصی و پیشگیری و درمانی مربوط به بیماری‌های ژنتیکی، درمان نازایی، بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های چشمی، تشخیص و درمان سرطان‌ها، جراحی‌های پلاستیک، دندانپزشکی، ارتوپدی، سلول درمانی و ناشنوایی به ایران مراجعه می‌کنند.
اکرمی اضافه می‌کند: گردشگری سلامت فرایندی تخصصی و نیازمند کار تیمی و برنامه‌ریزی دقیق است،ازاین رو ضرورت دارد گردشگری سلامت به صورت تخصصی در وزارت بهداشت و میراث فرهنگی مدیریت شود تا با ساماندهی دلالان این حوزه و ارائه خدمات آموزشی لازم به آن‌ها این صنعت توسعه یابد.

بیم از بین رفتن صنعت گردشگری سلامت 
رضا جمیلی، فعال حوزه آموزش، تولید محتوا و اطلاع‌رسانی گردشگری سلامت نیز به ما می‌گوید: گردشگری سلامت تا پیش از شیوع کرونا سالانه یک میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشت و آمارهای این بازار، امیدوارکننده بود. 
وی اضافه می‌کند: تا پیش از اسفند 1398 بیش از 400 شرکت تسهیلگر گردشگری سلامت در کشور فعال بودند اما با شیوع کرونا بیشتر بیمارستان‌های کشور در اختیار بیماران کرونایی قرار گرفتند و امکان ارائه خدمات به سرویس‌های گردشگری سلامت وجود نداشت و این صنعت بیش از 90درصد دچار رکود شد به‌طوری که در حال حاضر کمتر از 30 شرکت تسهیلگر گردشگری سلامت و حدود 20 آژانس خدمات مسافرتی در این حوزه فعالیت دارند. بنابراین در ایام کرونا دو اتفاق مهم یعنی کوچک شدن بازار و کم شدن تعداد فعالان این صنعت رخ داده است و اکنون بیم از بین رفتن آن می‌رود.تا زمانی که دو وزارتخانه وزارت بهداشت و وزارت گردشگری به عنوان متولیان بخش حاکمیتی این صنعت هماهنگ نباشند، بزرگ‌ترین آسیب را به آن می‌زنند. درحالی که با ساماندهی و مدیریت این صنعت می‌توانیم با جذب گردشگران سلامت، سالانه دست‌کم 5میلیارد دلار درآمد ارزی داشته باشیم.

خبرنگار: اعظم طیرانی