به گزارش شبستان، پوشش بانوان در اسلام یک اصل تعبدی نیست، بلکه مصلحت‌ها و حکمت‌هایی دارد؛ از جمله زن مانند مرد، حوائج و نیازمندی‌هایی دارد که برای تأمین آن، ناگزیر باید از محیط خانه خارج شود تا بتواند آن‌ها را فراهم سازد. مطابق شرایطی که در کتاب‌های فقهی و حدیثی برای حضور زن در جامعه برای تأمین نیازها و شرکت در نمازهای عیدفطر، عید قربان، نماز جمعه و جماعت تجویز شده مشخص می‌شود حجاب برای خروج زن از محیط خانه، تشریع شده است. با شرکت زن در فعالیت‌های عبادی، سیاسی و اجتماعی و دفاع از حقوق شخصی، تعلیم و تعلم رعایت حجاب واجب می‌شود تا کامیابی‌ها منحصر در محیط خانه شود و محیط خارج تنها برای کار و فعالیت باشد. خبرگزاری شبستان با حجت‌الاسلام دکتر «ایمان ضرابی»، پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه در همین خصوص گفت‌وگویی انجام داده که در ادامه می‌خوانید.

با توجه به اینکه جناب‌عالی در خصوص پوشش زن تحقیقات وسیعی داشتید و در زمینه حجاب زن کتابی هم نگاشته‌اید نظر شما در مورد مسئله حجاب چیست؟
 بنده حدود 10 سال پیش کتابی درباره مسئله حجاب با عنوان نگاهی نو به مسئله حجاب نوشتم که البته به دلیل مسائل مالی چاپ، هنوز منتشر نشده ولی تحقیقات وسیعی در خصوص مباحث مرتبط فقهی و قرآنی در این زمینه انجام شده است.اما درباره پرسش شما اجازه دهید مقدمه‌ای را عرض کنم؛ یک تصوری در بین همه رواج پیدا کرده که حجاب یک متد اسلامی است و اساساً پایه‌گذار آن هم اسلام بوده و پیش و پس از اسلام در بین گذشتگان و پس از اسلام کسی قائل به حجاب نبوده و نیست؛ این تصور یک نگاه غیرمحققانه است. اجازه دهید به عنوان نمونه مثالی عرض کنم؛ جناب فردوسی در داستان بیژن و منیژه وقتی می‌خواهد زن ایرانی را معرفی کند از زبان منیژه این گونه تصویرسازی می‌کند:
منیژه منم دخت افراسیاب
برهنه ندیده تنم آفتاب
همه دخت توران پوشیده روی
همه سرو بالا همه مشک بوی
با این مثال کاملاً می‌شود فهمید فضیلت زن در ایران پهناور گذشته، پوشیده داشتن تن از چشم نامحرمان بوده و زن ایرانی از گذشته اصیل، نجیب و با حیا معرفی شده و مقوله حجاب تنها منحصر در دیدگاه اسلام نیست. اما از نگاه اسلام که پرسش شما بوده، باید عرض کنم حجاب را باید از دو منظر نگاه کنیم؛ منظر شخصی و منظر اجتماعی. در منظر شخصی به خود اشخاص مربوط است و نمی‌شود در این خصوص حرفی زد، چرا که شاید یک زن در حریم خانه و اقوام خود می‌خواهد حدود حجاب را که در احکام فقهی آمده رعایت کند یا نه، آن به خودش مربوط است؛ اما بحث زمانی گسترش پیدا می‌کند که بخواهیم حجاب را از منظر اجتماع مورد بررسی قرار دهیم، اینجا دیگر حد و مرزهای فقهی جنبه عملی پیدا می‌کنند و پای قوانین امنیت اجتماعی و صیانت از کرامت اجتماعی زن به میان می‌آید.
همچنین برای پیشگیری از انحراف جوانان و... مثالی عرض کنم که برای همه ما ملموس است و آن هم همین محدودیت‌های اجتماعی بود که در ایام کرونا برای همه مردم قائل شدند. این محدودیت‌ها برای رسیدن جامعه به سلامت جسمی بوده، اگر چه شاید از نگاه عده‌ای این محدودیت‌ها مسخره بوده و در منزل و میهمانی‌ها رعایت دستورالعمل‌ها را نمی‌کردند اما وقتی وارد اجتماع می‌شدند، همه می‌بایست به قانون پایبند می‌شدند.

گفته می‌شود در قرآن حجاب فقط منحصربه زنان و دختران پیامبر(ص) بوده نه برای دیگر بانوان؛ آیا این مطلب صحیح است؟
سؤال خوبی است؛ این مطلب درست نیست، خداوند در آیه59 سوره احزاب این‌طور می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ ذَٰلِکَ أَدْنَیٰ أَنْ یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا»؛‌ ای پیامبر به همسرانت و دخترانت و زنان مؤمنان بگو روپوش‌هایشان را به خود بپیچند و به‌خود بگیرند؛ این مناسبت‌تر و نزدیک‌تر به شناخت ایشان است که اذیت نشوند و خدا آمرزنده مهربان است. همان طور که می‌بینید در کنار زنان و دختران پیامبر(ص) که الگوی جامعه اسلامی هستند به زنان مؤمنه هم اشاره دارد.
در ثانی از نگاه عقلی آیا فقط زنان پیامبر(ص) می‌توانند مورد تعرض قرار گیرند و دیگر زنان مورد تعرض هوسرانان قرار نمی‌گیرند و آیا زنان پیامبر(ص) از حیث زن بودن چیزی بیش و کم از زنان دیگر دارند؟ اتفاقاً با مطالعه تاریخ اسلام و سیره زنان شاخص اهل ایمان کاملاً می‌شود دریافت آن‌ها هم مقید به حدود پوشش شرعی بوده‌اند و این منحصر به زنان و دختران پیامبر(ص) نبوده است.

حجاب مورد پسند از نظر اسلام به چه حجابی گفته می‌شود؟
حجاب مورد پسند اسلام را خود قرآن برای ما بیان داشته است؛ در آیه 31 سوره مبارکه نور فرمود: «‌ای پیامبر به زنان با ایمان بگو چشم‌های خود را (از نگاه هوس‌آلود) فروگیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را جز آن مقدار که نمایان است آشکار ننمایند و اطراف روسری‌های خود را بر سینه خود افکنند (تا گردن و سینه با آن پوشانده شود) و همین‌طور که اشاره شد علاوه بر بیان شریف قرآن، سیره حضرت زهرا(س)، زینب کبری(س) و همسران ائمه(ع) و دیگر زنان اهل ایمان که در متون تاریخی و روایی ما شیوه پوشش آن‌ها بیان شده، بی‌شک همان حجاب مدنظر اسلام است که موجب حفظ جایگاه و حریم زن می‌شود.