printlogo


معنای حلم و بردباری در کلام امام حسن(ع)


​​​​​​​حجت‌الاسلام رفیعی در گفت‌وگو با قدس گفت: در کتاب تحف‌العقول روایتی ارزشمند از گفت‌وگوی امیرالمؤمنین(ع) و امام حسن(ع) نقل شده؛ سؤال‌کننده امیرالمؤمنین(ع) است و پاسخ‌دهنده امام حسن(ع). یکی از سؤالات امام علی(ع) از فرزندش امام حسن(ع) درباره معنای حلم و بردباری است. امام در پاسخ به پدر می‌فرماید: «حلم این است آدم خشم و عصبانیتش را کنترل کند». حلیم یکی از صفات ذات اقدس الهی است. انبیا هم حلیم هستند. خدا در قرآن می‌فرماید: ابراهیم حلیم بود. در آیه‌ای دیگر آمده: اگر می‌خواهید به بهشت بروید خشم خودتان را کنترل کنید. این فضیلت اخلاقی در سیره امام حسن(ع) بسیار برجسته است. حلم و بردباری امام از صفات الهی است؛ در دعای جوشن کبیر هم می‌گوییم: یا حلیما لایعجل. فردی به امام حسن(ع) کلی ناسزا گفت. اما آن حضرت به جای عصبانیت، به او فرمود: مشکلت چیست که آن را حل کنم. فرد شرمنده شد و اشک در چشمانش حلقه زد. این دقیقاً برخورد قرآنی و اسلامی است.
حدیث داریم اگر کسی به شما ناسزا گفت و پاسخ ندهید، خدا از شما راضی می‌شود. البته کنترل خشم در موقعی که کسی حق شما را بخورد و شما را خوار کند جایز نیست.
معاویه جلسه‌ای با حضور ولید، عمروعاص و دیگر یارانش تشکیل داد. سپس دنبال امام حسن(ع) فرستادند که ایشان را تحقیر کنند. تا امام وارد شد شروع به جسارت و تمسخر امام حسن(ع) و پدر بزرگوارشان، امام علی(ع) کردند. آقا رو به معاویه کرد و گفت: رسول خدا(ص) تو و پدرت را هفت جا لعنت کرده است؛ در احد، بدر، خندق و... همه را شمرد. پاسخ عمروعاص و دیگران را نیز با بیانی قاطع داد. وقتی امام از مجلس بیرون رفت معاویه به یارانش گفت: من گفتم چیزی به حسن نگویید زیرا شکست می‌خورید!