​​​​​​​شیخ احمد جوزقانی (گورپانی) معروف به شیخ ذاکر، از عارفان نامدار اسفراین در قرن‌های پنجم و ششم هجری قمری و از اقطاب سلسله کبرویه است. از تاریخ تولد و وفات شیخ احمد ذاکر که ظاهراً در روستای «گورپان» میان دشت اسفراین به دنیا آمد، اطلاع دقیقی در دست نیست. بر اساس اسناد موجود، او شاگرد «رضی‌الدین علی لالا ادکانی» پسرعموی سنایی غزنوی و از عارفان نامدار قرن هفتم هجری قمری بوده که خود رضی‌الدین علی لالا نیز شاگرد مجدالدین بغدادی است.
مجدالدین بغدادی، پزشک دربار خوارزمشاهیان بود که به دستور فخر رازی در آب سیحون غرق شد.
در برخی منابع آمده است شیخ احمد ذاکر سلطان پانزدهم سلسله ذهبیه بوده و شاگردان زیادی داشته است که شاخص‌ترین آن‌ها «نورالدین عبدالرحمان اسفراینی» و «رشیدالدین محمد بیدوازی» بوده‌اند.
علاءالدوله سمنانی شاگرد نورالدین عبدالرحمان اسفراینی از بزرگانی است که استاد شیخ اجل، سعدی شیرازی نیز بوده است.
اسفراین به‌ ویژه پس از سده‌های سوم و چهارم هجری قمری، همچون نیشابور دوران شکوفایی فرهنگی خود را تداوم بخشید. علمای این شهر در توسعه علم و دانش و تأسیس مدارس و تدریس در آن‌ها پیشگام شدند که این محیط علمی موجب ظهور ده‌ها دانشمند در اسفراین شد.
 علاوه بر شهر اسفراین، در روستاهای آن از قبیل توث (توی)، جوشقان، خوش، ادکان، گورپان، کسرق، کوران، مهرگان و بوزانه (بزنج) نیز حلقه‌های درس، مکتبخانه‌ها و مسجدها فعال بودند که خلوت‌خانه شیخ ذاکر گورپانی از جمله این مراکز بوده است.
آرامگاه شیخ احمد ذاکر گورپانی امروزه یکی از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی شهرستان اسفراین در خراسان شمالی است. این آرامگاه در دوره سلجوقیان به صورت یک عرق‌چین به ارتفاع و قطر 5 متر در دامنه کوه گورپان در منطقه میان‌دشت اسفراین ساخته شده و در سال ۱۳۸۱ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
«گورپان» زیستگاه گورخر و آهو بوده و به همین دلیل، محلی نیز برای شکار این حیوانات محسوب می‌شده است.