printlogo


سیاست‌گذاران برای رفع موانع خدمت‌رسانی به زائر چه تصمیم‌هایی را اتخاذ می‌کنند؟
مطالبات بودجه‌ای تا مدیریت واحد زیارت
نزدیک شدن به روز شهادت حضرت رضا(ع) و ایام عزاداری دهه آخر صفر، بحث مدیریت امور زائران را بر سر زبان‌ها انداخته است. سازمان‌ها و نهادهای مختلف دولتی و مردمی در تکاپوی میزبانی از زائران هستند.


اقدام‌های سازمانی هر ساله و در روزهای مانده به ایام شهادت، در مصاحبه‌ها و نشست‌های خبری به مردم اعلام می‌شود تا خیال زائر و مجاور از اینکه «همه چیز تحت کنترل است» راحت باشد. در این میان، نگاهی به ایام زیارتی سال‌های پیش در مشهد، حاکی از آن است که در کنار تمام تلاش‌ها باز هم «همه چیز» خیلی قابل برنامه‌ریزی نیست. مدیریت شهری (تمام ارکان‌های مدیریتی دخیل در میزبانی زائران) از نبود نگاه ملی به زیارت گلایه دارد و تلاش می‌کند پایتخت (تهران) را برای یاری رساندن به مدیریت محلی مجاب کند.  برخی کارشناسان برای به اهمیت رساندن این مسئله، بودجه زیارت را پیش می‌کشند و برخی دیگر، راه‌حل‌های دیگری مثل مدیریت واحد زیارت را پیشنهاد می‌دهند که باید در جای خود بررسی شوند.

بودجه زیارت، مختص تمام مردم ایران است
در همین زمینه نماینده ادوار مجلس گفت: نادیده گرفتن بودجه زیارت در دولت گذشته، سیاستی اشتباه بود و این اقدام نتیجه‌ای جز حذف امکانات رفاهی برای آحاد مردم و ایجاد نارضایتی در زائران نداشت.
موسی‌الرضا ثروتی، نماینده مجلس در دوره‌های هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با قدس و مبتنی بر تجربیات 12 ساله خود در بررسی و تصویب بودجه‌های سنواتی افزود: بودجه زیارت مختص تمام مردم ایران است و مختص ساکنان مشهد نیست. هر چند آستان قدس رضوی برای رفاه زائران تلاش‌های شبانه‌روزی دارد، اما نمی‌تواند بدون کمک دولت، به همه نیازهای رفاهی و زیرساختی زائران پاسخ دهد و لازم است ضمن تعیین اولویت‌ها توسط فرمانداری و استانداری، وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی هم تکالیف قانونی خود را برای ارائه خدمات بهتر به زائران امام رضا(ع) به درستی انجام دهند.
وی تأکید کرد: وقتی زائران از اقصی نقاط ایران و خارج از مرزها به زیارت امام رضا(ع) مشرف می‌شوند شایسته است خدمات در تمام ابعاد فرهنگی، اجتماعی، عمرانی و مذهبی به بالاترین کیفیت برسد، چراکه به قول امام خمینی(ره) آستان قدس، مرکز ایران است. ثروتی افزود: اگر در تأمین نیازهای زیرساختی همچون آب، برق، گاز، حمل‌ونقل عمومی و... آمادگی‌های لازم وجود نداشته باشد، علاوه بر زائران، برای ساکنان مشهد و مجاوران هم مسائلی پیش می‌آید. 
این نماینده ادوار مجلس ادامه داد: آستان قدس رضوی در ساخت آزادراه مشهد- چناران- قوچان فعال است و سرمایه‌گذاری 50 درصدی در این پروژه انجام داده، چراکه سالانه حدود 10میلیون زائر از این مسیر تردد ‌می‌کنند. گفته می‌شود بیشترین تصادف، مرگ‌ومیر و جرح در این محور رخ می‌دهد و زائران در این محدوده مشکلات زیادی دارند که خوشبختانه در سفر اخیر رئیس‌جمهور به مشهد مبالغی پیش‌بینی شده تا این آزادراه دست‌کم در فاز چناران سریع‌تر به بهره‌برداری برسد. 
ثروتی خاطرنشان کرد: مشکل دیگری که زائران امام رضا(ع) با آن مواجه‌اند نبود پوشش کامل تلفن همراه در برخی نقاط کور اما پرتردد جاده‌ای است به طوری که اگر سانحه‌ای رخ دهد امکان برقراری تماس با نیروهای امداد و نجات وجود ندارد. وی اظهار کرد: باتوجه به وجود چنین خلأها و ضرورت‌هایی، بودجه 200 میلیارد تومانی برای حوزه زیارت نمی‌تواند نیازهای زائران را به‌درستی پوشش دهد، بنابراین باید تمام وزارتخانه‌ها در این حوزه اولویت‌بندی‌هایی داشته باشند و وظایف مربوط به خود را با محوریت رفاه حال زائران به‌درستی انجام دهند. 
 
متولی زیارت کیست؟!
فراکسیون گردشگری، زیارت و میراث فرهنگی مجلس در نظر دارد طرحی را برای ساماندهی حوزه زیارت و بودجه آن ارائه کند که بدین ترتیب وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تنها متولی تخصصی این حوزه باشد.
این خبر را محمدرضا دشتی اردکانی، رئیس فراکسیون مذکور در پاسخ به این پرسش قدس که ارتقای کارگروه ملی زیارت به شورای ملی و وارد کردن سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مختلف به این عرصه تا چه حد در هدایت بودجه، کاهش نارسایی‌ها و ارائه خدمات بهتر به زائران مؤثر خواهد بود، اعلام و اضافه کرد: وقتی در قالب شورای عالی زیارت، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف به حوزه زیارت ورود می‌کنند احتمال موازی‌کاری بالا می‌رود و هماهنگی لازم بین این بخش‌ها به سختی ایجاد می‌شود، بنابراین امیدواریم با طرح مجلس، حوزه زیارت که گل سرسبد این حوزه، مشهد مقدس است به نحو احسن مدیریت شود تا زائران دیگر شهرهای مذهبی از قبیل قم، شهرری و شیراز هم شاهد کاهش نارسایی‌ها و کمبودهای رفاهی و زیرساختی باشند.
این نماینده مجلس، مشهد را پایتخت فرهنگی جهان اسلام و شهری ویژه توصیف کرد و گفت: برخی آمار از سفر 30 میلیون زائر در سال به مشهد حکایت دارد که 4میلیون نفر از این زائران، غیرایرانی هستند. برخی آمار هم تعداد زائران این شهر را در سال 27 میلیون نفر اعلام می‌کند که از این تعداد 2میلیون نفر خارجی هستند. در هر صورت وجود چنین آماری، تفاوت مشهد را با دیگر شهرهای کشور به خوبی نشان می‌دهد، ازاین‌رو شایسته است زیرساخت‌های رفاهی و حمل‌ونقلی این شهر متناسب با این حجم زائر باشد.  دشتی ادامه داد: هرچند هتل‌ها و مراکز اقامتی بسیار خوب و باکیفیتی در مشهد ساخته شده اما برای اینکه همه مردم بتوانند به آرزوی قلبی خود یعنی زیارت مضجع شریف امام رضا(ع) برسند، لازم است برای بهبود زیرساخت‌های این شهر فکر عاجلی شود که خوشبختانه با تلاش نمایندگان این شهر و استان در سال جاری تاکنون 200میلیارد تومان در قالب بودجه استانی و برای بهبود زیرساخت‌های مشهد تخصیص داده شده است. 
رئیس فراکسیون گردشگری، زیارت و میراث فرهنگی مجلس ابراز امیدواری کرد با توجه به تلاش بی‌وقفه نمایندگان مشهد و استان خراسان رضوی، در سال آینده هم بودجه زیارت برای ساخت زائرسراهای ارزان‌قیمت که با توان مالی خانوارها متناسب باشد، اختصاص یابد.
وی با اشاره به افزایش حجم مسافرت‌ها به مشهد در روزهای پایانی ماه صفر افزود: در دهه آخر ماه صفر، مشهد شلوغ‌ترین روزهای خود را برای پذیرایی از زائران امام هشتم (ع) سپری می‌کند و اگرچه آستان قدس رضوی، فرمانداری، شهرداری و دیگر دستگاه‌های اجرایی این شهر با تمام قوا برای ارائه خدمات به زائران تلاش می‌کنند، اما وقتی بودجه کافی در اختیار نداشته باشند، آن طور که در شأن مردم و امام رضا(ع) است نمی‌توانند به مردم امکانات رفاهی ارائه دهند. امیدواریم در سال‌های آینده بودجه زیارت برای این شهر به صورت کارسازتر، هدفمند‌تر و در راستای ارتقای سطح کیفی زیرساخت‌های اقامتی، حمل‌ونقلی و... تصویب شود و به‌درستی و به‌موقع هم تخصیص یابد.
نگاهی به مراسم اربعین حسینی در عراق و مدیریت مردم‌محور آن نشان می‌دهد آنچه می‌تواند در کنار تلاش سازمان‌های محلی و دولت مرکزی، به زیارت، معنای تمام ببخشد، حضور مردم در امر خدمت‌رسانی به زائران ائمه معصومین(ع) است.

خبرنگار: فرزانه غلامی