«تحفه گل» سمبل رشادت شیرزنان کرمانج
تحفه گل (تیفه گل) یکی از زنان كرد(کرمانج) خراسان است که رشادتهای او درمبارزه با بیگانگان و متجاوزان به کشورمان در دوره قاجار، دستمایه بسیاری از داستانها و مایه مباهات زنان این مرزوبوم شده است.
این سردار بزرگ زن ایرانی در دوره ناصرالدین شاه قاجار به مدت 40سال در مرزهای شمالی خراسان (شیروان) در مقابل روسیه تزار جانانه مقاومت كرد. در دوره قاجار شاهد اوج درگیریها و تحولات مرزی هستیم؛ بر اثر ضعف حکومت مرکزی، بخشهایی از ایران جدا و به روسها واگذار شد. جدایی مناطقی همچون روستای فیروزه از ایران موجب شد تا تعدادی از سرداران و مرزداران شمال خراسان مبارزاتی علیه حکومت مرکزی داشته باشند. «امیرحسین خان شجاعالدوله» ملقب به «رشیدخان» حکمران قوچان حدود ۱۰ سال از واگذاری این روستا امتناع کرد و سرانجام در این راه کشته شد، همچنان که تعدادی از سرداران و جوانان این خطه در مبارزه با روسها جان باختند. اما حماسه زنان شمال خراسان حکایتی فراموش شده از مشارکت شیرزنان کرمانج در عرصه دفاع از کیان وطن است؛ «تحفهگل» یکی از شیرزنانی است که نامش در تاریخ این خطه میدرخشد.
او در مبارزات مداوم خود با جنگهای چریکی، آسیبهای سنگینی به روسهای متجاوز وارد کرد. تحفهگل پس از کشته شدن همسرش، «سردار آرازمحمد»، رهبری جوانان کرمانج را در مبارزه با متجاوزان روس بر عهده گرفت.
تحفهگل همواره مسلح بود و دو ردیف قطار فشنگ را به طور ضربدر حمایل و یک ردیف نیز به کمر میبست و هر روز از نقطهای به نقطه دیگر و از کوهی به کوهستانی دیگر در حال حرکت و شبیخون زدن به دشمن بود. چالاکی، سوارکاری و تیراندازی تحفهگل هنوز در میان کردان زعفرانلو ضربالمثل است. این شیرزن شجاع اما در یکی از نبردها دستگیر و محاکمه و سپس به سیبری تبعید شد. اواخر عمر او را به عشقآباد برگرداندند و
پس از مرگ جنازهاش را به فیروزه منتقل کردند و به خاک سپردند.