تفسیر / آیتالله علمالهدی
بشارتهای قرآن به وجود اقدس امام زمان(عج) - بخش هجدهم
در ادامه تبیین ارتباط آیه148 سوره بقره به عنوان ششمین آیه مهدوی قرآن با وجود نازنین حضرت مهدی(عج)، برخی دیگر از روایاتی که در این باره از حضرات معصومان نقل شده را بررسی میکنیم.
ابوخالد کابلی از یکی از دو امام چهارم یا پنجم نقل کرده که ایشان ضمن یادکرد از اصحاب حضرت مهدی(عج) با عنوان «فُقَدا» به مثابه افرادی که شبهنگام از میان رختخواب خود ناپدید میشوند و صبح در مکه هستند، عبارت «أَيْنَ مَا تَكُونُواْ يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا» در آیه مورد اشاره را ناظر به جمع شدن یاران امام زمان(عج) در کنار یکدیگر برای نصرت آن حضرت دانستند: «الفقداء قوم يفقدون من فرشهم فيصبحون بمكه، و هو قول الله عز و جل: ايْنَ ما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً، و هم أصحاب القائم (عليهالسلام)». (البرهان، ج1، ص347) صرفنظر از تناسب معنایی عبارت «يفقدون من فرشهم» با عنوان فقدا، معنای دیگری که از فقدا ممکن است به ذهن برسد این است اصحاب امام زمان افراد گمنامی هستند که در جامعه آخرالزمان در بین مردم ناشناختهاند. چنانکه در زمان خود ائمه از برخی اوتاد با عنوان گمشدهها یاد میشده است.
در روایت دیگر، مفضل بن عمر از امام صادق(ع) نقل کرده زمانی که به امام اذن داده شود، خداوند او را به اسم عبرانیاش میخواند و اصحاب او که 313 نفر و همچون ابرهای پاییزی هستند را برای وی انتخاب میکند. آنان صاحبان پرچم هستند. بعضی از آنان شبهنگام در رختخواب خود گم (ناپدید) میشوند و صبح در مکه حضور خواهند یافت. بعضی از آنها هم کسانی هستند که در روز با ابر حرکت میکنند که آنان با تمام مشخصاتشان در دنیا شناخته شدهاند: «إذا اذن الإمام دعا الله عز و جل باسمه العبراني، فانتجب له أصحابه الثلاث مائه و ثلاثه عشر... ». مفضل بن عمر میگوید از امام صادق(ع) پرسیدم در بین این دودسته، کدام یک از نظر ایمان بزرگترند؟ امام در پاسخ فرمودند: کسانیاند که در روز با ابر حرکت میکنند و آنان گمشدگاناند؛ این آیه در مورد اینها نازل شده است.
با توجه به تفاوت ابرهای پاییزی با ابرهای زمستان و بهار که ابرهای پاییز پراکنده اما ابرهای زمستان به هم متصل و ابرهای بهاری به هم فشردهاند میتوان گفت وجه تشبیه این ۳۱۳ نفر به ابرهای پاییزی در این است که ایشان از اطراف دنیا بهصورت پراکنده جمع میشوند و به هم متصل میشوند.