کتاب «شیعه در دوره امام باقر(ع) » روانه بازار نشر شد
«شیعه در دوره امام باقر(ع)» اثر حجتالاسلام والمسلمین سیدقاسم رزاقی موسوی است که به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و توسط نشر این پژوهشگاه در 390 صفحه منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، پژوهش حاضر درصدد بررسی وضعیت شیعه در دوران امامت امام باقر(ع) (95-114قمری) در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، علمی، فرهنگی و اقتصادی و ارائه تصویری جامع از وضعیت شیعه در این دوره زمانی در مناطق شیعهنشین عراق، حجاز، یمن و مناطقی از ایران به ویژه خراسان و قم است. این دوره از نظر فرهنگی و اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است و مقطع مهمی برای تاریخ تشیع به شمار میآید.
با وجود برخی مشکلات و اختلافات درونمذهبی، تفکیک گروههای شیعی روشن بود. در کنار شیعیان پیرو امام، گروهی با اعتقاد به محمد حنفیه و فرزندش از مسیر ائمه اثنیعشر جدا شدند و نخستین انحراف در میان شیعه را رقم زدند. گروهی دیگر که در نحوه مواجهه با دستگاه خلافت و شرایط امام، دیدگاه متفاوتی داشتند زمینههای شکلگیری فرقه جدید (زیدیه) را فراهم ساختند.
این نوشتار با تأکید بیشتر بر بررسی وضعیت شیعیان پیرو امام که خط فکری و مشی سیاسی خود را بر اساس نظر آن حضرت قرار دادند، به حیات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی سایر گروه های شیعی پرداخته است.
این کتاب در پنج فصل تألیف شده است؛ پس از بیان کلیاتی در فصل نخست، در فصل دوم به تشریح وضعیت علمی و فرهنگی شیعه در دوره امام باقر(ع) پرداخته شده و با مروری بر وضعیت فکری مسلمانان تا دوره امام باقر(ع)، مهمترین اندیشهها و عقاید و تحولات علمی شیعیان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نویسنده در ادامه این فصل، ضمن معرفی اصحاب اندیشمند امام(ع) (محدثان و فقهای شیعی)، به جریانشناسی علمی فرهنگی عصر امام باقر(ع) (سیاستهای علمی فرهنگی عصر امام باقر(ع)، تشکیل جامعه اعتقادی امامیه، مهمترین جریانهای علمی دوره، پیامدهای جریان علمی این دوره) میپردازد.
«وضعیت اجتماعی شیعیان در دوره امام باقر(ع)» عنوان سومین فصل است؛ در این فصل، ضمن مروری بر اوضاع اجتماعی تا عصر امام باقر(ع)، پراکندگی جغرافیایی شیعه و عوامل گسترش آن تشریح و به گونهشناسی فرقههای شیعه در این دوره پرداخته شده است.
در ادامه این فصل، مناسبتهای اجتماعی شیعیان تبیین و به آسیبهای اجتماعی در میان آنان و همچنین جریانشناسی اجتماعی شیعیان در این دوره پرداخته شده است.
در فصل بعدی «وضعیت سیاسی شیعیان در دوره امام باقر(ع)» مورد اشاره قرار گرفته است. نویسنده در این فصل ضمن مروری بر اوضاع سیاسی جامعه، اندیشه سیاسی شیعه را تبیین و عملکرد سیاسی شیعیان و پیامدهای آن (فراهم آوردن زمینه حضور سیاسی هاشمیان، پیدایی فرقههای مختلف شیعی و شفافیت دیدگاههای جریانهای شیعی) را تشریح کرده و جریانشناسی سیاسی شیعه را مورد بحث و بررسی قرار داده است.
پنجمین و آخرین فصل از کتاب یاد شده به «وضعیت اقتصادی شیعیان در دوره امام باقر(ع)» اختصاص یافته که در این فصل، وضعیت اقتصادی جامعه اسلامی و شیعیان تبیین و روابط اقتصادی شیعیان با امام باقر(ع) تشریح شده است.