این اقدام مقتدی صدر در واکنش به بیانیه مهم آیتهللا سید کاظم حسینی حائری صورت گرفت. آیــتهللا حسینی حـائـری کـه بـه عـنـوان مرجع تقلید بسیاری از حامیان جریان صدر و شخص مقتدی صدر شناخته میشود روز گذشته با اعالم کنارهگیری از مرجعیت به دلیل بیماری و کهولت سن، به طور غیرمستقیم مقتدی صدر را خطاب قرار داد و از تفرقهافکنی میان مردم عراق به نام شهیدین صدر بهشدت انتقاد کرد. در بیانیه این مرجع تقلید شیعیان عراق همچنین آمده است: هر کسی بخواهد با بهرهبردن از نام دو شهید صدر میان مـردم عـراق اختالف بیندازد و در حالی که درجه اجتهاد و دیگر شرایط الزم را ندارد بخواهد رهـبـری شرعی را بـر عهده بگیرد، از صدریها نیست. آیــتهللا حسینی حـائـری در ادامـــه با هشدار در مـورد تفرقهافکنیها، مقلدان خود و شیعیان را به تبعیت و اطاعت از آیتهللا العظمی خامنهای دعوت کرده و ایشان را شایستهترین فرد برای رهبری امت اسالم خواند. این عالم گرانقدر همچنین در بیانیه خود ادامه حضور اشغالگران آمریکایی در خاک عراق را از بزرگترین حرامها نزد خداوند دانست.

بیانیه هیجانی
در بیانیه تند و تیز صدر که در واکنش به اقدام آیــتهللا حسینی حـائـری صــورت گـرفـت، آمـده اســـت:«بـسـیـاری از جمله آقـــای حــائــری فکر میکنند این رهبری به لطف یا دستور آنان بدست آمـده اسـت در حالی که ایـن به لطف خـداونـد و فیض پدرمان بوده است». وی تأکید کرد:«نجف اشرف مقر اصلی مرجعیت دینی بوده و هست و هرگز ادعای عصمت یا اجتهاد یا حتی «رهبری» نـکـرده و خــود را فقط «امـرکـنـنـده بـه مـعـروف و نهیکننده از منکر» میداند و هدفی جز «اصالح اعوجاجی که عامل اصلی آن، نیروهای سیاسی شیعه بـودهانـد» نــدارد. صـدر افــزود:«بـا اینکه میدانم کنارهگیری آیتهللا حائری و صدور این بیانیه به اراده شخصی وی نبوده اما من نیز اعالم میکنم دیگر در امور سیاسی دخالت نخواهم کرد و از اکنون بهطور کامل از این عرصه کنارهگیری و همه دفترهای وابسته به خود جز مرقد و موزه و مؤسسه میراث خاندان صدر را مسدود میکنم». وی افزوده: همگان را از تعهداتشان معاف میکنم و «اگر فوت کردم یا کشته شدم برای من فاتحه بخوانید». این اقدام مقتدی البته بار دیگر جامعه ملتهب عــراق را آشفته کــرد. تحصنکنندگان وابسته به جریان صدر روز گذشته در منطقه الخضراء بغداد کاخ ریاستجمهوری را محاصره و نیروهای ضدشورش با ماشینهای آبپاش با آنها مقابله کردند. در بصره، ذیقـار و میسان نیز طرفداران صدر دست به تحرکاتی زدهاند.

حربه تکراری مقتدی
جریان صدر از بیش از یک ماه گذشته به دلیل اختالفات سیاسی، طرفدارانش را به تظاهرات واداشته و آنان با اشغال ساختمان پارلمان روند سیاسی کشور را تعطیل کـرده و تشکیل دولت جدید را به تأخیر انداختهاند. در این بین مقتدی به جای پاسخگویی نشان داد با اینگونه اقدامات ایذایی گویا همچنان میخواهد بر دامنه تنشها بیفزاید. این نخستین بار نیست که وی ادعای خـروج از صحنه سیاسی را سر مـیدهـد. صدر در سال ۳ ۲۰۱ نیز اعالم کرده بود عطای سیاست را به لقایش بخشیده و از فعالیتهای سیاسی کنارهگیری و حتی دستور تعطیلی دفتر خود را صادر کرده است. اما شاهد بودیم در سالهای بعد نیز هـرگـز از صحنه سیاسی عــراق بـه دور نبود. مقتدی پیش از انتخابات اکتبر ۲۰۲۱ نیز انتخابات را تحریم کرد اما به صحنه انتخابات بـرگـشـت و بـا کـسـب ۷۳ کـرسـی مـدعـی اصلی تشکیل کابینه نیز بــود. او حتی هنگام اعـام خروج ائتالفش از پارلمان اعالم کرد در تصمیمات سیاسی مداخله نخواهد کـرد امـا دیـدیـم تنها چند روز بعد، حامیانش را به خیابان کشاند و به مخالفت با اعالم محمد شیاع السودانی به عنوان نامزد پست نخستوزیری پرداخت. با ایـن حـال اقــدام اخیر یک قمار بـزرگ از سوی مقتدی اسـت. به نظر میرسد پس از پیشنهاد صـدر بــرای بـرگـزاری انتخابات زودهـنـگـام کـه با مخالفت جریانهای سیاسی عـراق روبــهرو شد حال او با این اقدام به دنبال آن است میز را وارونه کند تا شرایط بهتری پیش آید. بـا وجــود ایــن، تأکید قــوای عــراق بـر بـرگـزاری دور تازهای از گفتوگوی ملی در هفته جاری برای حل بحران سیاسی، این نقشه وی را ناکام گذاشته اســت. از سـوی دیـگـر، اقــدام صـدر در ایستادن مقابل آیــتهللا حسینی حـائـری کـه از جایگاه برجستهای در عــراق بـرخـوردار بــوده و بسیاری از طـرفـداران جریان صـدر مقلد ایشان هستند بیشک انفعال بیشتر مقتدی را به دنبال خواهد داشـــت. محمدعلی حسننیا، دبـیـر سرویس بینالملل خـبـرگـزاری دانشجو بـا اشــاره بـه این ِ شریعت نکته در توییتی نوشت:«صـدر از در مات شد». در نهایت با مرور نوع رفتار سینوسی و ویژگیهای شخصیتی مقتدی صدر، اگرچه وی مدعی کنارهگیری شده اما به نظر، مداخالت و ماجراجوییاش همچنان پر قدرت ادامه خواهد داشــت. از روحیه ماجراجوی وی نیز مشخص ً از صحنه سیاسی عراق کنارهگیری است اساسا نخواهد کرد. بر این اساس برخی معتقدند باید صبر کـرد و دیـد پشت ایـن «عـزلـت» چه چیزی نهفته است.

خبرنگار: هدایت جــاویــدان