printlogo


دیروز و امروز «خیابان تهران» در کارگاه تخصصی بررسی شد
سرگذشت یک خیابان 90 ساله
شکل‌گیری و سیر تحولات «خیابان تهران» مشهد در دوره پهلوی که اکنون به نام خیابان امام رضا(ع) شناخته می‌شود، در کارگاه تخصصی واحد آموزش گروه طرح و برنامه سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بررسی شد.


محمدصادق توسلی رجایی از پژوهشگران تاریخ مشهد با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری مشهدالرضا(ع) در سیر تحول تاریخ اسلام، به نام مشهد به عنوان مدفن امام علی بن موسی الرضا(ع) در منابع سده 4 هجری اشاره کرد و افزود: در دوره تیموری مصادف با قرن 8 هجری که شهری در شمال شرقی ایران شکل گرفت در منابع تاریخی از این شهر با نام مشهد یاد شده است. 
وی تاریخ ساخت، شکل‌گیری و افتتاح «خیابان تهران» را به طول یک هزار و 700 متر و عرض 32 متر که امروزه به نام خیابان امام رضا(ع) معروف است، در تاریخ 5 دی 1312 عنوان کرد که در زمان بهره‌برداری به روشنایی برق مجهز بوده است. توسلی نقشه ساخت این خیابان را مورد توجه قرار داد که بر اساس آن خیابان به گونه‌ای ساخته شده است که گلدسته‌های گنبد بارگاه رضوی با اینکه در طرفین گنبد ساخته نشده‌اند در طرفین گنبد مشاهده می‌شوند. وی افزود: این خیابان که در حال حاضر به نام خیابان امام رضا(ع) است از صحن موزه (رواق امام خمینی کنونی) شروع و تا میدانی که به نام میدان فردوسی شناخته می‌شد، امتداد پیدا می‌کرد.این پژوهشگر، قرار گرفتن این خیابان در مسیر اصلی مشهد به سمت تهران را علت نام‌گذاری آن به این نام دانست و ادامه داد: به هنگام ساختن خیابان تهران، قبرستان قدیمی‌ عیدگاه که در مسیر آن قرار داشت، تسطیح و تبدیل به میدانی به نام فردوسی شد و چون در ضلع شرقی‌ میدان، چاه آب عمیقی برای تأمین آب حفر شد، این میدان بعد‌ها به فلکه آب شهرت پیدا کرد.توسلی به فلکه انتهایی خیابان تهران نیز اشاره کرد که در آغاز به فلکه گل ختمی مشهور بود که به دلیل قرار داشتن کارخانه برق خسروی در این منطقه به فلکه برق شهرت یافت.   وی عواملی از جمله توسعه حرم مطهر، ساخت خیابان‌ها، نوسازی حمل و نقل، افتتاح کارخانه‌های صنعتی، بنیان مراکز درمانی، آسفالت معابر و ایجاد معابر جدید را سبب ایجاد تغییرات عمده مشهد در دوره پهلوی اول دانست.