printlogo


۱۴ سال از تصویب و اجرا نشدن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری گذشت!
پرستاران بی‌پرستار
پرستاران می‌گویند هر سال همزمان با روز پرستار، به یک‌باره موجی از مصاحبه‌‌ها و وعده‌های مسئولان نظام سلامت برای حل مشکلات آن‌ها در رسانه‌ها منتشر می‌شود، انگار که فردا تمامی مشکلات این حرفه حل شده و می‌توان شاهد حضور نیروهای پرستاری با انگیزه بیشتر بر بالین بیماران بود.اما متأسفانه تمامی این وعده‌ها فردای روز پرستار به فراموشی سپرده می‌شود و آن‌ها باز مجبورند ضمن اضافه‌کاری اجباری، در دو یا سه شیفت کار کنند.

سال گذشته رهبر معظم انقلاب در سخنان تلویزیونی خود به مناسبت میلاد حضرت زینب کبری(س) و روز پرستار با بیان اینکه مسئولان در قبال پرستاران تکالیفی دارند، فرمودند: قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری مدت‌ها پیش تصویب شده و به سود پرستاران است و باید اجرا شود. 
با این حال باوجود گذشت یک سال از تأکید رهبری هنوز این قانون اجرا نشده است.
گرچه عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت وعده داده این موضوع در اعتبارات بودجه ۱۴۰۱ پیش‌بینی خواهد شد، اما برخی از تشکل‌های حوزه پرستاری مثل مدیرکل خانه پرستار ایران درباره آن تردید دارند.

وقتی همه حقوق ثابت دریافت می‌کردند

محمد شریفی مقدم، مدیرکل خانه پرستار ایران در گفت‌وگو با ما اظهار می‌کند: در نظام پرداخت حوزه سلامت بخش دولتی مدلی با عنوان حقوق ثابت وجود دارد که بیشتر کشورها آن را اجرا می‌کنند، ما نیز از پیش از انقلاب تا سال ۱۳۷۴ همین مدل را دنبال می‌کردیم، یعنی گروه‌های مختلف کادر درمان اعم از پزشک، پرستار، رادیولوژی و غیره همه مشمول استخدام کشوری بودند و یک حقوق ثابت دریافت می‌کردند که برای هر گروه مقدار مشخصی تعیین می‌شد و اختلاف در پرداخت بر اساس تخصص، مدرک تحصیلی، سختی کار و نوع شیفت‌کاری بود. در این شیوه، اولویت نخست بیمارستان‌ها بیماران بودند و همه اقدامات با محوریت سلامت بیمار انجام می‌شد و اهمیتی نداشت پزشک چه تعداد بیمار را ویزیت می‌کند؛ مهم کیفیت ارائه خدمات درمانی به بیماران بود و اینکه بیمار سلامت خود را بدست آورد و از بیمارستان با رضایت کامل ترخیص شود. در سایر مراکز درمانی نیز وضعیت به همین صورت بود. البته در آن سال‌ها آموزش پزشکی برعهده وزارت علوم و مسئولیت وزارت بهداشت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم بود به همین دلیل مردم و بیماران کمترین آسیب را می‌دیدند، چون هدف؛ بیمار بود، ساعت کار و حقوق کادر درمان نیز مشخص بود و هیچ‌گونه تعرفه بیمارستانی وجود نداشت و بیماران در بیمارستان‌های دولتی آموزشی تقریباً رایگان درمان می‌شدند.

۷۰ درصد درآمد بیمارستان‌ها در جیب ۷ درصد! 
وی ادامه می‌دهد: از سال ۱۳۷۴ با اجرای طرح نوین خودگردانی بیمارستان‌ها با هدف ماندگاری پزشکان در بیمارستان‌های دولتی، مقرر شد خدماتی که پزشکان در بیمارستان‌ها ارائه می‌دهند مشمول تعرفه شود و حدود ۵۰۰ تعرفه از کتاب کالیفرنیا تعیین کردند. در حالی که خدمات درمانی ارائه شده در بیمارستان‌ها به بیماران، نتیجه کار گروهی تیم درمان است که در خط مقدم آن پرستاران قرار دارند اما همه خدمات به نام پزشک ثبت می‌شود، در واقع گرفتاری نظام سلامت ما با اجرای این طرح آغاز شد که نه تنها نارضایتی پرستاران بلکه نارضایتی همه تیم درمان را به دنبال داشت. به طوری که ۶۵ درصد حق‌العمل به پزشک، ۱۰ درصد آن به بیمارستان، ۵ درصد به پزشکان استاد دانشگاه و ۲۰ درصد باقیمانده به دیگر گروه‌های غیرپزشک تعلق می‌گرفت که ۱۰ درصد آن شامل پرستاری می‌شد. به عبارتی ۷۰ تا ۸۰ درصد درآمد تخصصی بیمارستان‌ها به تیم پزشکی که تنها ۷ درصد کادر درمان را تشکیل می‌دهند و ۲۰ درصد به سایر گروه درمانی که شامل ۹۳ درصد تیم درمان هستند تعلق می‌گرفت. این طرح سال ۱۳۷۶ به همه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ شد و تاکنون در قالب کارانه ادامه دارد به همین دلیل اختلاف کارانه پزشکان با سایر اعضای تیم درمان بیش از ۱۰۰ برابر است.

تصویب قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری 
سرانجام در ششم تیرماه ۱۳۸۶ قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری با رأی قاطع نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و در قانون برنامه ششم توسعه به صراحت تأکید شد «دولت مکلف است در طول برنامه ششم توسعه از محل بودجه عمومی و سایر منابع، این قانون را اجرایی کند». اما با اینکه این تکلیف برای دولت است و نزدیک به ۵ هزار ساعت کار کارشناسی برای اجرای این قانون انجام شده تا امروز به دلیل تعارض منافع پزشکان، در دولت یازدهم و دوازدهم اجرا نشد.
وی ادامه می‌دهد: آقای رئیسی نیز در زمانی که عهده‌دار ریاست قوه قضائیه بودند سازمان بازرسی کشور را مکلف به بررسی قوانین بر زمین مانده پرستاری کردند اما به دلیل اینکه مبنای اطلاعاتی که به سازمان بازرسی کشور داده شد سازمان نظام پرستاری و وزارت بهداشت بودند، اطلاعات کاملی به سازمان بازرسی کشور داده نشد و این قانون اجرایی نشد. تا اینکه سال گذشته پس از ارسال نامه خانه پرستار به دفتر رهبر معظم انقلاب، ایشان با اطلاع از مشکلات جامعه پرستاری و وضعیت این قانون، در پیام خود به مناسبت روز پرستار، خطاب به دولت و مسئولان وزارت بهداشت بر اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری تأکید کردند. اما متأسفانه باوجود دستور رهبری و گذشت یک سال از فرمایش ایشان هنوز این قانون اجرا نشده، ضمن آنکه در بودجه سال ۱۴۰۱ نیز این موضوع دیده نشده است. 

سامانه‌ای به نام پزشکان 
به گفته وی مسئولان وزارت بهداشت پس از تأکید رهبر معظم انقلاب عنوان کرده‌اند این قانون را در قالب کارانه و سایر مدل‌های پرداخت اجرا خواهند کرد، درحالی که هیچ بودجه‌ای برای آن در نظر گرفته نشده و جالب است بدانید در سیستم ثبت خدمات درمانی بیمارستان‌ها برای بیماران، هر اقدامی که از سوی پرستار انجام می‌شود باید به نام پزشک ثبت ‌شود و در این سامانه عنوان پرستار آورده نشده، درحالی که تعویض پانسمان، تزریق دارو و... برعهده پرستار است اما همه این خدمات به نام پزشک ثبت می‌شود و تعرفه آن به پزشک تعلق می‌گیرد؛ این ظلمی است که به دلیل اجرا نشدن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری که ۱۴ سال از تصویب آن می‌گذرد در حق پرستارانی می‌شود که ۷۰ درصد کادر درمان کشور را تشکیل می‌دهند و در همه شرایط از جمله کرونا در خط مقدم نظام سلامت قرار داشته و دارند، درحالی که اگر این قانون اجرا شود علاوه بر آنکه پرستاران به حق خود می‌رسند هزینه‌های درمانی مردم و در پی آن هزینه‌های نظام سلامت و بیمه‌ها نیز به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت.