printlogo


چرا اعتبارات مورد نیازقانون حمایت از معلولان به‌درستی محاسبه نمی‌شود؟
اثربخشی پایین وعده‌ها، هزینه‌های بالای توان‌بخشی
گرانی تجهیزات شخصی، پزشکی و کمک حرکتی مشکلات بسیاری را برای معلولان و خانواده‌های آن‌ها به وجود آورده است.


به گفته مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق معلولان بیش از 98درصد معلولان شغلی ندارند و مستمری‌های در نظر گرفته شده نیز پاسخگوی مشکلات این افراد نیست.

افزایش چندین برابری قیمت دارو و تجهیزات پزشکی
علی همت محمودنژاد در گفت‌وگو با قدس با اشاره به افزایش چندین برابری قیمت دارو، تجهیزات پزشکی، وسایل شخصی و بهداشتی و کمک‌حرکتی معلولان، می‌گوید: قیمت سمعک و ویلچر چندین برابر شده است و پروتزهای مصنوعی نیز افزایش قیمت‌ بسیار زیادی داشته‌اند.
وی به افزایش بسیار زیاد هزینه‌های شخصی و توان‌بخشی معلولان در منزل اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: یک‌سری از هزینه‌ها به‌طور مستقیم مربوط به خود معلولیت و بخشی نیز به پیرامون معلولیت مربوط است که هزینه‌های معلولیت نه تنها به هیچ عنوان با مستمری که دریافت می‌کنند تأمین نمی‌شود، بلکه متناسب با نیازهای فرد معلول هم نیست. همه ساله در چند نوبت آن‌قدر تورم افزایش پیدا می‌کند که افزایش مستمری افراد دارای معلولیت و هزینه مربوط به معلولان به هیچ عنوان نمی‌تواند به پای تورم برسد و گاهی هم از تورم عقب می‌ماند.
وی مستمری پرداختی به افراد دارای معلولیت را 996هزار تومان اعلام کرده و می‌افزاید: این مبلغ هفت سال پیش 51هزار تومان بود که البته تورم آن‌قدر افزایش پیدا کرده که کارآمدی 996هزار تومان فعلی بسیار کمتر از 51هزار تومان هفت سال پیش است. هفت سال پیش 51هزار تومان قدرت خرید بیشتری از 996هزار تومان فعلی برای توان‌یابان داشت و هزینه‌های معلولان به هیچ عنوان با این مبالغ اندک پوشش داده نمی‌شود.هفت سال پیش یک بسته پوشک بهداشتی بزرگسالان 18هزار تومان بود، اما الان به 300هزار تومان رسیده است. در همان زمان حق مواد بهداشتی یک فرد معلول 200هزار تومان بود که با آن می‌توانستیم نزدیک به 10 تا 11 بسته پوشک بخریم، اما الان این مبلغ 600هزار تومان است که با این مبلغ تنها دو بسته پوشک بهداشتی می‌توان خریداری کرد.
یک مقایسه ساده به‌راحتی نشان می‌دهد با وجود اینکه هزینه مواد بهداشتی از 200هزار تومان به 600هزار تومان افزایش پیدا کرده اما قدرت خرید بسیار کمتر شده و نه تنها هیچ کارآمدی در زندگی معلولان ندارد بلکه موجب شده بهداشت افراد دارای معلولیت با گرانی اقلام موردنیازی مثل سوند، پانسمان و... به خطر بیفتد.

حق پرستاری معادل 2.5 روز کار یک پرستار
مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق معلولان به حق پرستاری ماهیانه 2میلیون و 100 هزار تومانی پرداختی به خانواده‌ها آن هم تنها خانواده‌های دارای معلولیت خیلی شدید و بسترگرا اشاره و تصریح می‌کند: این مبلغ که به همه معلولان تعلق نمی‌گیرد تنها معادل 2.5روز کار یک پرستار است؛ چراکه پرستاری که بخواهد مراقبت‌های بهداشتی درمانی انجام دهد حداقل روزی یک میلیون تومان هزینه دریافت می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه مستمری در نظر گرفته شده پاسخگوی نیازهای معلولان نیست، می‌افزاید: مستمری در زندگی فرد معلول نخاعی، فردی که نیازمند ویلچر است یا نیاز به سمعک یا وسایل توان‌بخشی و یا پوشک و کمک هزینه تأمین کرایه خانه دارد و در هزینه‌های رفت‌وآمد مانده با 996هزار تومان مشکلش به هیچ عنوان حل نمی‌شود.
هزینه‌های نگهداری براساس دستورالعمل‌ها تنها به معلولان شدید و خیلی شدید بسترگرا تعلق می‌گیرد. بسیاری از افراد دارای معلولیت، مثل ناشنوایان و... به هیچ عنوان از حق پرستاری و ... برخوردار نیستند و از طرف دیگر، حق معلولیتی که برای افراد دارای معلولیت پرداخت می‌شود یک دهم هزینه‌های پرستاری است که حقوق و مزایا دریافت می‌کند.
علی همت محمودنژاد با تأکید براینکه هزینه حق پرستاری در منزل با هزینه حق پرستاری معلولان در مراکز برابری ندارد، ادامه می‌دهد: حق پرستاری در منزل 40درصد هزینه پرستاری در مراکز نگهداری از معلولان است که این موضوع سبب می‌شود میل به نگهداری معلولان در مراکز بیشتر شود. 
رویکرد‌های علمی بیان می‌کند معلول باید در خانواده مورد حمایت قرار گیرد و در خانواده نگهداری شود، اما وقتی حق پرستاری در منزل 40درصد حق پرستاری در مرکز باشد خانواده‌ها ترجیح می‌دهند فرزندانشان در مراکز نگهداری شوند.
رئیس انجمن دفاع از حقوق معلولان به تشویق خانواده‌ها به نگهداری معلولان در منزل با فراهم کردن بسته‌های حمایتی و مشاوره‌ای اشاره می‌کند و می‌افزاید: این کار می‌تواند با افزایش حق پرستاری در منزل معلولان و رایگان شدن خدمات توان‌بخشی در منزل برای خانواده‌ها انجام شود؛ چراکه زندگی در منزل و اثرات توان‌بخشی مبتنی بر خانواده موجب کیفیت زندگی فرد دارای معلولیت و بهبود کمیت عمر معلول خواهد شد.
 محمودنژاد با اشاره به اجرا نشدن صحیح قانون حمایت از معلولان اظهار می‌کند: این قانون که از سال96 تصویب شده متأسفانه با وجود گذشت سه دولت از زمان تصویب، همچنان اهتمام ویژه‌ای از سوی هیچ کدام از دولت‌ها برای اجرای آن وجود ندارد و آن‌قدر آرام، ناملموس و با نرخ پایین‌تر از تورم اجرا می‌شود که هر چقدر هم پول به افراد دارای معلولیت پرداخت شود باز هم گرهی از مشکلاتشان باز نمی‌کند.
مجموعه‌ای مثل بهزیستی باید این شهامت را داشته باشد که هزینه‌های لازم را برای اجرای قانون حمایت از معلولان محاسبه کند، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم که مجری طرح هدفمندی یارانه‌هاست و همچنین کمیسیون‌های مجلس به‌خصوص کمیسیون اجتماعی و بهداشت شهامت داشته باشند و بودجه معلولان را به‌طور واقعی به مجلس ارائه دهند و یا بتوانند آن را در کمیسیون تلفیق به تصویب برسانند. 
رئیس انجمن دفاع از حقوق معلولان با گلایه از اینکه متأسفانه هیچ همت خاصی برای اجرای بودجه حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت به‌طور واقعی و متناسب با نیاز افراد دارای معلولیت و براساس اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان وجود ندارد، می‌گوید: حتی صدای معلولان در اعتراض‌ها و تجمع‌ها شنیده نمی‌شود، این درحالی است که هم قانون واضح و شفاف است و هم به لحاظ مالی مشکلی وجود ندارد تا قانون حمایت از معلولان به‌طور کامل و شفاف به مرحله اجرا برسد.

اجرا نشدن قوانین موجود 
مدیرعامل جامعه معلولان کشور اما مهم‌ترین مشکل معلولان را اجرا نشدن قوانین موجود می‌داند و معتقد است: اجرایی‌شدن قوانین، منجر به اشتغال‌زایی و رفع بسیاری از مشکلات معلولان و خانواده‌هایشان می‌شود.کامران عاروان با بیان اینکه هزینه‌های مترتب بر افراد دارای معلولیت به مراتب بیشتر از هزینه‌های افراد غیرمعلول است، می‌افزاید: این هزینه‌ها در حوزه بهداشت، درمان، لوازم بهداشتی، لوازم توان‌بخشی و حتی هزینه‌های مناسب‌سازی منزل برای سرویس بهداشتی، حمام و... است، همچنین هزینه‌های حمل‌ونقل در بیرون از منزل و هزینه‌های نگهداری فرد معلول و تغذیه‌ای که باید داشته باشد.
وی با تأکید بر ضرورت حمایت بیشتر از افراد دارای معلولیت برای بازگشت به زندگی عادی می‌گوید: در حال حاضر عکس این موضوع درحال رخ دادن است؛ ویلچری که  معلولان تا 6 یا 7 سال پیش 500هزار تومان می‌خریدند الان باید بیش از 5میلیون تومان برای آن هزینه کنند، نوع برقی این ویلچرها بالای 50میلیون تا 100میلیون برای هر معلول هزینه در بردارد.
عاروان می‌افزاید: لوازم توان‌بخشی مثل عصا، کفش طبی، سمعک و باتری آن برای ناشنوایان، عصای سفید، ضبط صوت مخصوص و ادوات مخصوص بچه‌های نابینا افزایش قیمت‌ چندین برابری داشته است.
رئیس هیئت مدیره شبکه ملی معلولان جسمی حرکتی به مستمری ناچیز پرداختی به معلولان اشاره می‌کند و می‌گوید: متأسفانه ملاک تمام حمایت‌های بهزیستی دهک‌بندی شده، درحالی که این دهک‌بندی مطابق با واقعیت زندگی معلول نیست؛ به‌گونه‌ای که همین مبالغ مثلاً یک میلیون مستمری، 2میلیون حق پرستاری و 600هزار تومان لوازم بهداشتی که به همه هم تعلق نمی‌گیرد، نمی‌شود با این 3میلیون و 600 هزار تومان مشکلات زندگی را حل کرد.
عاروان عنوان می‌کند: دهک‌بندی‌های اعلام شده برای خانوارها یکی از مشکلات معلولان است؛ حتی اگر دهک فرد معلول بالا باشد باز هم هزینه‌هایی دارد که  افراد عادی ندارند و این شامل تمام افراد دارای معلولیت با انواع معلولیت‌ها می‌شود.
مدیرعامل جامعه معلولان ایران به ارسال نامه‌ای برای اینکه دهک‌بندی افراد دارای معلولیت باید چند پله پایین‌تر اعمال شود، اشاره می‌کند و می‌افزاید: در برنامه‌های توسعه‌ای دولت و برنامه هفتم هم موارد چندانی در مورد معلولان گنجانده نشده بود؛ هرچند ما مثلاً در ماده 27 قانون حمایت از معلولان که به معلولان شدید و خیلی شدید بدون شغل و درآمد و نیازمند اشاره دارد، پیشنهادی ارائه کردیم که به اندازه یک پایه حقوق به آن‌ها پرداخت شود، اما متأسفانه حذف شد.

دهک‌بندی فرمول ناعدالتی معلولان 
وی ادامه می‌دهد: هرطور محاسبه کنیم باز هزینه‌های فرد معلول از افراد عادی بیشتر است و این هزینه‌ها نباید به فرمولی به نام دهک‌بندی وصل شود. متأسفانه سازمان‌هایی که می‌خواهند خدمات ارائه دهند و کمک‌رسان هستند مثل بهزیستی، کمیته امداد و... همین دهک‌بندی را ملاک کمک‌رسانی خود قرار می‌دهند و نمی‌آیند هزینه‌های مترتب بر معلول را ملاک قرار دهند و آن را از دهک فرد معلول کسر کنند؛ چرا که به لحاظ علمی وقتی فردی دچار معلولیت و یا یک بیماری مزمن می‌شود به طور معمول زیرخط فقر قرار می‌گیرد.رئیس هیئت مدیره شبکه ملی معلولان جسمی حرکتی به حذف مستمری 13هزار نفر از معلولان توسط سازمان هدفمندی یارانه‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: جامعه 3میلیون نفری معلولان در کشور با خانواده‌های آن‌ها درگیر ماجراهایی هستند که کسی هم به کمکشان نمی‌آید و دولت هم با محدودیت‌هایی که ایجاد می‌کند دهک‌بندی را ملاک پرداختی‌ها می‌داند. 
عاروان با تأکید براینکه حق مطلب درهیچ قانونی برای فرد معلول ادا نمی‌شود، می‌گوید: معلول همیشه از هزینه‌هایی که پرداخت می‌کند عقب بوده و همیشه مقروض و به دنبال وام و کمک گرفتن از خیریه‌ها و... است تا بتواند این فاصله را در هزینه‌های زندگی جبران کند و بیشتر به زیرخط فقر فرو نرود.

خبرنگار: مهدی توحیدی