افزایش استخرهای کشاورزی در چهار شهرستان خراسان رضوی

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی مطرح کرد

افزایش استخرهای کشاورزی در چهار شهرستان خراسان رضوی

با گذر از نیمه تابستان به نوعی نگرانی‌های پیک مصرف آب و مباحث جیره‌بندی تقریباً برطرف شده؛ اما با توجه به خشکسالی‌های پی‌درپی سال‌های گذشته لازم است پیش از آغاز سال آبی جدید نسبت به تکمیل پروژه‌های اضطراری تأمین آب مشهد اقدام‌های لازم صورت بگیرد تا در هر شرایطی آمادگی بیشتری برای تأمین منابع آبی شرب و بهداشت، کشاورزی، صنعت و خدمات را داشته باشیم. بنابراین تأمین منابع مالی در تکمیل چنین پروژه‌هایی بسیار اهمیت دارد.


مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار ما عنوان کرد: از ابتدای سال آبی به ویژه در نیمه نخست آن وضعیت بارندگی استان چندان مناسب نبود و بارندگی‌های خوب اواخر اسفند و فصل بهار در مشهد موجب شد میانگین بارش هم در درازمدت و هم در مقایسه با سال آبی گذشته بیشتر باشد؛ اما برای استان در درازمدت شاهد حدود ۶ یا ۷ درصد کاهش بارندگی هستیم.
محمدعلی نعمت‌نژاد گفت: برای پیک مصرف تابستان مشهد و رفع ناترازی 6مترمکعب بر ثانیه در صورت از دست دادن سدها، طبق برنامه‌ریزی‌هایی که در سال‌های گذشته صورت گرفته بود 16پروژه پیش‌بینی شد تا دو شرکت آب و فاضلاب مشهد و آب منطقه‌ای انجام دهند.
وی افزود: انجام این پروژه‌ها اعتباری بیش از 4هزار و 400 میلیارد تومان نیاز داشت تا این پروژه‌ها در صورت از دست دادن ظرفیت سدها و طبق زمان‌بندی‌های مشخص شده تکمیل و وارد مدار بهره‌برداری شوند و ناترازی جبران شود. 

16 پروژه اضطراری تأمین آب مشهد در انتظار منابع مالی 
نعمت‌نژاد با تأکید بر بارندگی‌های اردیبهشت و خرداد مشهد تشریح کرد: به لطف خدا با بارندگی‌های صورت گرفته و افزایش ورودی سدها این نگرانی‌ها به طور موقت برطرف شد و تا این لحظه توانسته‌ایم از پیک مصرف تابستانه عبور کنیم و نگرانی در خصوص جیره‌بندی و نوبت‌بندی آب نداریم؛ اما به دلیل اینکه سال آبی جدید و میزان مصرف را پیش رو داریم، این پروژه‌ها باید تکمیل شده و به بهره‌برداری برسند. 
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی ضمن اشاره به تأمین نشدن منابع تعریف شده مالی تصریح کرد: با توجه به ضرورت بهره‌برداری از پروژه‌های تعریف شده باید هر چه سریع‌تر منابعی که در حقیقت سنگین است، تأمین شود. تاکنون در این زمینه با وجود پیگیری‌های انجام شده هیچ اتفاقی نیفتاده و خواهش ما این است سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و وزارت نیرو برای تخصیص اعتبار این پروژه‌ها اقدام لازم را انجام دهند.
نعمت‌نژاد درباره میزان مطالبه پیمانکاران از آب منطقه‌ای گفت: پیمانکاران مشغول کار هستند؛ اما حدود ۳۶۰ میلیارد تومان تعهد و مطالباتی است که باید آب منطقه‌ای به آنان پرداخت کند. برای تهیه تعدادی از اقلام و تجهیزات از بازار به ویژه تجهیز چاه‌ها نیازمند اعتبارات نقدی هستیم که باید تأمین شود؛ اما متأسفانه برای این بخش هم اتفاقی رقم نخورده است.

گرایش کشاورزان به ساخت استخر
وی با اشاره به تأثیرات خشکسالی در چگونگی استفاده از منابع آبی افزود: چاه‌های مجاز کشاورزی طبق تکالیف قانونی مجهز به لوازم اندازه‌گیری شده‌اند. در گذشته که لوازم اندازه‌گیری نصب نبود، بهره‌برداران و کشاورزان گاهی خارج از ظرفیت تعیین شده از چاه‌های خود برداشت می‌کردند و برای ذخیره‌سازی میزان برداشت خود، به ساخت استخرها رو آورده بودند. 
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی ادامه داد: جلسات مکرر با  مسئولان در سازمان جهاد کشاورزی برگزار شد تا این استخرها تعیین تکلیف شوند. باید گفت مجوز تغییر کاربری و ساخت استخرها با جهاد کشاورزی است و حتی چاه‌های مجاز هم باید متناسب با حقابه خود برداشت داشته باشند. 
نعمت‌نژاد افزود: استخرهایی که در بستر رودخانه یا اراضی منابع ملی هستند، در جلسات و تفاهم‌نامه‌های منعقد شده با جهاد کشاورزی تعیین تکلیف شده‌اند تا چگونه در مورد آنان عمل شود. در نقاط گزارش شده مانند شهرستان‌های کاشمر، خلیل‌آباد، تربت‌حیدریه و نیشابور شاهد افزایش ساخت استخرها هستیم و این موضوع در کمیته صیانت استان که ریاست آن بر عهده دادگستری است،  مطرح و مصوبات آن ابلاغ شده تا میزان برداشت این استخرها توسط آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی رصد و پایش شود و در مواردی که موضوعاتی مانند تغییر کاربری دارند و بهره‌برداران این چاه‌ها باید مجوز لازم را دریافت کنند یا در جایی که ساخت استخر خلاف است و باید تخریب صورت بگیرد، مجوز قضایی لازم صادر شود.

چاه‌های غیرمجازی که منابع آبی را تخلیه می‌کنند
وی درباره چاه‌های غیرمجاز یادآور شد: چاه غیرمجاز یعنی چاهی که هیچ مجوز بهره‌برداری از آب منطقه‌ای ندارد. باید تأکید کرد در تقسیمات استانی 37محدوده مطالعاتی داریم که در 34 محدوده با موضوع ممنوعه و ممنوعه بحرانی مواجه هستیم؛ یعنی در این مناطق امکان صدور مجوز حفر چاه به خصوص در بحث کشاورزی مطلقاً وجود ندارد و برای مصارف شرب، بهداشت و صنعت براساس ضوابط مشخص که باید رعایت شود، مجوز صادر می‌شود و اگر وزارت نیرو در برنامه‌های توسعه، ظرفیتی اختصاص بدهد، می‌توانیم مجوز لازم را صادر کنیم. 
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی ضمن ارائه آماری درباره چاه‌های غیرمجاز خاطرنشان کرد: در سطح استان از سال 1392 تا پایان سال1402، 18هزار و 336 حلقه چاه غیرمجاز شناسایی و مسدود شده که از مقدار حدود ۳۹۵ میلیون مترمکعب آب صرفه‌جویی صورت گرفته است.
نعمت‌نژاد به طرح احیا و تعادل‌بخشی ابلاغ شده از سوی وزارت نیرو برای منابع آبی استان اشاره کرد و گفت: بر اساس تکلیفی که در طرح احیا و تعادل‌بخشی به آب منطقه‌ای خراسان رضوی ابلاغ شد، در سال 1402 تکلیف داشتیم هزار حلقه چاه را مسدود کنیم که سال گذشته هزار و 615 چاه با حجم 32 میلیون مترمکعب مسدود شد و توانستیم از ابتدای سال جاری تاکنون 387مورد چاه غیرمجاز را مسدود کنیم.
وی عنوان کرد: تعداد چاه‌های غیرمجاز شناسایی شده در استان 6هزار و 539 حلقه است و  بی‌شک تعدادی چاه غیرمجاز شناسایی نشده وجود دارد که داخل محدوده‌ها یا اماکن محصور هستند و امکان شناسایی آن‌ها وجود نداشته و نباید از وجود آن‌ها غافل شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی درباره مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز ادامه داد: در موضوع مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز مباحث اعتباری را مطرح نمی‌کنیم چون جزو هدف‌گذاری و اهداف اصلی آب منطقه‌ای است و اعلام آمادگی می‌کنیم که می‌توانیم همه این چاه‌ها را مسدود کنیم.
نعمت‌نژاد در پایان متذکر شد: مسدود کردن چاه‌ها مباحث اجتماعی خاص خودش را دارد و اگر در سطح استان در مورد این مسدودسازی گسترده تصمیم‌گیری شود، آب منطقه‌ای برای این منظور جدا از مباحث مالی اعلام آمادگی می‌کند تا بیش از وظیفه تعیین شده یک ساله، همه چاه‌های غیرمجاز شناسایی شده را مسدود کند.

خبرنگار: طاهره فجر داودلی

برچسب ها :
ارسال دیدگاه