مسجدی که یادگار ارزشمندی از دوره تیموری در مشهدالرضا(ع) است و سالانه میلیون‌ها زائر امام رضا(ع) در این مسجد تاریخی نماز می‌گزارند. بنایی که به دستور گوهرشاد آغا دختر امیر غیاث‌الدین ترخان در دوران حكمرانی همسرش شاهرخ بن تیمور گوركانی و فرمانروایی بایسنقر در خراسان -در سال 818 هجری قمری -توسط معمار چیره‌دست عصر تیموری «قوام‌الدین بن زیدالدین بن طیان شیرازی» ساخته شد از همین رو پس از سالیان هنوز مردم این مسجد فیروزه‌ای را به نام بانی‌اش می‌شناسند و می‌نامند و در صحنش امام(ع) را زیارت کرده و در شبستان‌هایش به راز و نیاز مشغول شده‌اند. صحن و سرایی که به جز چهار ایوان و چند شبستان، کتابخانه‌ای دارد که به همین نام گوهرشاد می‌شناسیمش. کتابخانه‌ای که امروزه بابی برای ورود پژوهشگران، محققان و طلاب و همچنین عموم مردم به دنیای معارف اهل بیت(ع) است.

مسجدی که بنایش یک عالِم بود
كتابخانه تخصصی مسجد گوهرشاد وابسته به كتابخانه آستان قدس رضوی با هدف نگهداری از نسخه‌های خطی و چاپی سال 1332 خورشیدی، حدود 18 سال پس از وقوع یكی از گسترده‌ترین مقاومت‌ها علیه اقدام‌های ضدمذهبی پهلوی اول در این مسجد، به همت مرحوم سیدسعید طباطبایی تأسیس شد. كتابخانه‌ای عمومی كه در آن از كتاب‌های نفیس خطی و چاپی نگهداری می‌شود. همچنین میكروفیلم‌هایی از نسخه‌های خطی نفیس در این كتابخانه وجود دارد كه منبع عظیمی برای پژوهشگران و محققان به ‌شمار می‌آید.
زنده‌یاد سیدسعید طباطبایی نایینی یکی از واقفان و بسترسازان فضای علم و اندیشه در این آستان ملکوتی است؛ چراکه هسته اولیه و اصلی کتابخانه جامع گوهرشاد با وقفیات او شکل گرفت. 
این نیک‌اندیش از شیفتگان کتاب و مقیم شهر مشهد بود که کتابخانه را در سال 1332 در یکی از اتاق‌های فوقانی مسجد جامع گوهرشاد در جوار مضجع شریف حضرت رضا(ع) بنیان‌گذاری کرد و به عبارتی کتابخانه جامع گوهرشاد با 5هزار نسخه خطی، چاپ سربی، چاپ سنگی و... به انضمام املاک و رقباتی برای اداره آن، آغاز به کار کرد.

از تألیف تا چاپ و نشر 
حاج سیدسعید طباطبایی نایینی در نایین متولد شد و در همین شهر هم دوران کودکی‌اش را گذراند. پس از تحصیل به اصفهان رفت و تا سن 53سالگی در همین شهر زندگی کرد. اهالی اصفهان این سید نایینی را به دست خیر و فعالیت‌های فرهنگی‌اش می‌شناسند. عالمی که بانی ساخت مدرسه، اکابر مجانی و همچنین چایخانه در این شهر بود. گفته می‌شود این عالم بزرگوار در دوران مشروطه هم در صف مبارزه بود و مدتی هم تحت تعقیب قرار گرفته و در نهایت از اصفهان به شهر مشهد مهاجرت کرده و در این شهر تا پایان عمر مقیم می‌شود. آنکه دست خیر دارد و درد فرهنگ، هر جا که باشد منشأ برکت است. سید هم اقدام‌های فرهنگی‌اش را در مشهد ادامه داد که مشهورترین و شاید بشود گفت پرثمرترینش ایجاد هسته اولیه کتابخانه گوهرشاد است. حاج سیدسعید طباطبایی نایینی 18عنوان كتاب‌ درسی تألیف و 27عنوان كتاب را تصحیح كرد و چاپ و نشر این كتاب‌ها نیز توسط خودش انجام شد. ایشان در 12 دی 1337 هجری شمسی در سن 82سالگی به رحمت ایزدی پیوست و در حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد. 

کتابخانه‌ای تخصصی برای اهل بیت(ع)
پس از پایه‌گذاری کتابخانه توسط حاج سیدسعید طباطبایی نایینی، در ادامه کار به همت افراد خیر و نیکوکار از طریق وقف و اهدای کتاب، شمار کتاب‌ها رو به افزایش گذاشت و به علت تخریب و بازسازی فلکه حضرتی و نیز توسعه کتابخانه، در سال 1368 کتابخانه به ساختمان جدید واقع در بست شیخ بهایی متصل به صحن جمهوری اسلامی منتقل شد. 
پس از مدت‌ها فعالیت، با توجه به افزایش تقاضای مراجعان، برای بهره‌مندی از معارف اهل بیت(ع) و همچنین اهتمام بیشتر به اجرای نیت واقف آن، کتابخانه عمومی جامع گوهرشاد در سال 1389 با عنوان جدید «کتابخانه تخصصی اهل بیت(ع)» راه‌اندازی شد و ارائه خدماتش به صورت شبانه‌روزی به دوستداران معارف اهل بیت(ع) اعم از زائر و مجاور ادامه دارد. در کتابخانه تخصصی اهل‌بیت(ع)، منابع موجود در تقسیمی موضوعی در دو تالار گردآوری شده که تالار اول شامل «سیره و تاریخ اهل بیت(ع)» و تالار دوم شامل «علوم و معارف مرتبط با اهل بیت(ع)» است. کتابخانه تخصصی امام رضا(ع)، کتابخانه الکترونیکی اهل‌ بیت(ع) و اینترنت، تالار مطبوعات و نشریات ادواری، تالار کتب مرجع، مخزن کتاب‌های خطی و واحد امانت کتاب بخش‌های متعدد این کتابخانه هستند. 
گفتنی است بخش مخزن کتب خطی این کتابخانه برای حفظ و صیانت صحیح از كتاب‌های خطی از تجهیزات ویژه‌ای برخوردار است. كتابخانه تخصصی حضرت رضا(ع) نیز در طبقه فوقانی كتابخانه مسجد گوهرشاد برای گسترش امكانات كتابخانه‌های تخصصی رشته‌های گوناگون و همچنین مكانی وسیع برای استفاده عده بیشتری از محققان ایجاد شده است. این مکان با مجموعه‌ای قابل توجه از نسخه‌های كتاب چاپی یكی از كتابخانه‌های تخصصی وابسته به كتابخانه آستان قدس رضوی است.
در حال حاضر نیز با توجه به قرارگیری کتابخانه تخصصی اهل بیت(ع) در مسیر انجام پروژه زیرسطحی بست شیخ بهایی حرم مطهر رضوی، این کتابخانه به سالن اجتماعات دانشگاه علوم اسلامی رضوی واقع در صحن امام حسن مجتبی(ع) حرم مطهر منتقل و در این مکان به اهل علم و پژوهش خدمات‌رسانی می‌کند.
این كتابخانه منابع جامع و كاملی در زمینه تاریخ، زندگی‌نامه و احادیث امام رضا(ع) دارد كه می‌توان به تهیه عكس و میكروفیلم از 67نسخه كتاب خطی در مورد تاریخ، زندگی‌نامه و احادیث حضرت رضا(ع)، گردآوری كتاب و اسناد مرتبط با موضوع حضرت رضا(ع) كه در سایر كشورهای اسلامی وجود دارد، رونوشت از مقالاتی كه در نشریات مختلف برای معرفی آن حضرت منتشر شده، گردآوری فیلم، عكس و منابع نرم‌افزاری در ارتباط با آن امام هُمام(ع) و... اشاره كرد.

خبرنگار: آزاده خلیلی