حجت‌الاسلام دکتر مهدی فرمانیان، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب    با توجه به دو آیه ۱۲۵ سوره بقره و ۷۸ سوره انعام می‌توان از اهمیت حج امسال سخن گفت. در آیه 125 سوره بقره آمده است: «به یاد آر هنگامی که ما خانه کعبه را مرجع امر دین خلق و مقام امن مقرر داشتیم و دستور داده شد مقام ابراهیم را جایگاه پرستش خدا قرار دهید و به ابراهیم و اسماعیل سفارش کردیم حرم مرا از بت بپردازید و پاکیزه دارید برای اهل ایمان که به طواف و اعتکاف حرم آیند و در آن نماز و طاعت خدا بجا آورند».
منظور از پاکیزه در این آیه، همان طهارت باطنی است. مکه در سراسر تاریخش مورد توجه مردم بوده است و طهارت ظاهری آن را رعایت می‌کردند اما منظور خدا در اینجا قطعاً طهارت باطنی است. یکی از کارهایی که پس از فتح مکه انجام شد طهارت باطنی مکه توسط پیامبر(ص) بود. پیامبر(ص) با اصحاب خود، بت‌های درون کعبه را شکستند و مسئله بت‌پرستی را از بین بردند. اکنون نیز ما باید درباره مکه و حج از طهارت باطنی استفاده کنیم.
سید قطب عبارت جالبی دارد و می‌گوید وهابی‌ها به دنبال توحید القبور بودند و می‌خواستند قبرها را موحد کنند. حال آنکه ما باید به دنبال توحیدالقصور باشیم. 
یعنی قصرها را توحیدی کنیم و حکومت‌ها باید خدایی و توحیدی باشد. حاکمیت‌ها باید خدایی و برای انجام فرامین الهی باشند. 
از اینجا می‌خواهم استفاده کنم و بگویم باید توحید الکعبه هم داشته باشیم. یعنی کعبه هم باید توحیدی شود.‌ ای کاش وهابی‌ها به جای اینکه به دنبال توحید القبور بروند و به قبرها بپردازند و قبرهای قبرستان ابوطالب و دیگر را خراب کنند، کعبه را توحیدی می‌کردند. یعنی فریاد بت‌های باطنی را قبول نمی‌کردند.

توحید الکعبه یعنی برائت از هر شرکی
باید به موضوع توحیدالکعبه توجه ویژه داشته باشیم. این بدان معناست که باید فریاد تمام بت‌های باطنی را بشنویم و آن‌ها را از بین ببریم. امروزه می‌بینیم برخی گرایش به بی‌دینی و گرایش به غرب دارند؛ این‌ها همه بت‌هایی هستند و ما که باید از کعبه، فریاد برائت از الحاد و بی‌دینی و غرب‌پرستی بزنیم، چراکه حج باید مسئله‌ای باشد که در آن غیر خدا را کنار بگذاریم.
در آیه ۷۸ سوره انعام نیز آمده: «چون خورشید درخشان را دید، گفت: این است خدای من، این بزرگ‌تر است. چون آن هم ناپدید شد، گفت: ‌ای قوم من، من از آنچه شما شریک خدا قرار می‌دهید بیزارم». منظور از این آیه این است که باید از هر شرکی برائت بجوییم و حضرت ابراهیم(ع) را به عنوان اسوه و الگوی خود قرار دهیم.
همچنین در آیه ۴ سوره ممتحنه آمده است: «برای شما مؤمنان بسیار پسندیده و نیکو است که به ابراهیم و اصحابش اقتدا کنید که آن‌ها به قوم مشرک خود گفتند: ما از شما و بت‌های شما که به جای خدا می‌پرستید به کلی بیزاریم، ما مخالف و منکر شماییم و همیشه میان ما و شما کینه و دشمنی خواهد بود تا وقتی که تنها به خدای یگانه ایمان آورید، الا آنکه ابراهیم به پدر یعنی عموی خود گفت: اگر ایمان آوری برای تو از خدا آمرزش می‌طلبم که از شرک و عصیان گذشته تو درگذرد و هر گاه ایمان نیاوری دیگر من بر نجات تو از قهر و غضب خدا هیچ کاری نتوانم کرد. بار الها، ما بر تو توکل کردیم و رو به درگاه تو آوردیم و بازگشت تمام خلق به سوی تو است. حضرت ابراهیم(ع) بیان می‌کند من از پرستش غیر خدا بری هستم و از شما و آمال شما که غیرخدا در آن است برائت می‌جویم».

حج به مثابه بزرگ‌ترین تجمع سراسر جهان
نکته دیگر در زمینه مباحثی است که امام خمینی(ره) در مورد پیام‌های مهم حج بیان داشته‌اند. مفاهیمی همچون حج به مثابه بزرگ‌ترین تجمع سراسر جهان که واقعاً در هیچ جای جهان نمی‌توانیم چنین تجمعی را پیدا کنیم. همه مسلمانان به حج می‌روند تا خدا را بپرستند و از گناهان خود توبه کنند. 
این تجمع علاوه بر اینکه عبادی است باید جنبه برائت از مشرکان نیز داشته باشد، چرا که حج و برائت از مشرکان همان مقابله با رژیم کودک‌کش صهیونیستی و دفاع از مردم مظلوم غزه و دیگر مظلومان جهان است. 
مسلمانان جهان و حجاجی که به سرزمین وحی مشرف می‌شوند باید ندای برائت‌جویی‌شان شنیده شود و از تمام قدرت‌طلبان و مستکبران و دنیاپرستان اعلام برائت کنند.
همچنین امام راحل(ره) فرموده‌اند حج باید مکانی برای تصمیم‌گیری جهان اسلام باشد. مسلمانان از سراسر جهان می‌توانند با همدلی و هم‌اندیشی در مورد مسائل مهم جهان اسلام مانند مسئله غزه و فلسطین تصمیم‌گیری کنند. 
شاهد هستیم مسئله غزه سبب شده بسیاری از مسلمانان اختلافات را کنار بگذارند و با همدلی در این باره تصمیم بگیرند.

حج، کانون مبارزه با صهیونیسم
امام خمینی(ره) در بیان دیگرشان می‌فرمایند حج کانون مبارزه با صهیونیسم است. امام خمینی(ره) مسئله فلسطین را مسئله تمام جهان اسلام می‌دانند و این مسئله را مطرح می‌کنند تا از آمریکا و رژیم صهیونیستی برائت بجوییم. 
امام خمینی(ره) در فرمایش دیگری رعایت اخلاق در حج و میان مسلمانان را بسیار حائز اهمیت می‌دانند. باید توجه داشت حج ابراهیمی با اخلاق اسلامی تکمیل می‌شود. نکته دیگر در فرمایشات امام خمینی(ره) پرهیز از تفرقه میان مسلمانان است، چراکه حج برائت، حجی است که نباید در آن تفرقه باشد.  همه مسلمانان با استکبار جهانی مخالف هستند و باید از این مفاهیم استفاده کنند و از تفرقه بپرهیزند. رهبر معظم انقلاب
(حفظه الله) نیز بیان داشته‌اند برای حمایت مستضعفان جهان باید همدلی وجود داشته باشد و با کسانی 
که می‌خواهند دینداری در عالم نباشد، مبارزه کنیم.