حفاران غیرمجاز محوطه‌های قدیمی را کندوکاو می‌کنند
«گنج‌های خیالی» رؤیای جویندگان زیرخاکی در نصف جهان
اصفهان- یافتن گنج و وسوسه یک‌شبه پولدار شدن سرابی است که بعضی‌ها را در مسیر جست‌وجوی آن می‌اندازد؛ مسیری که بوی طلا را به مشام می‌رساند و دل را هوایی می‌کند.
در این راستا آمار حفاری‌های غیرمجاز در محوطه‌های باستانی و تاریخی کشور هر سال افزایش می‌یابد و این کار علاوه بر تاراج رفتن اشیای ارزشمند و تاریخی کشور، موجب تخریب لایه‌های فرهنگی محوطه‌ها نیز می‌شود. آمارهای موجود حکایت از افزایش ۷۹ درصدی سرقت، تجارت اشیای تاریخی و استفاده از فلزیاب دارد.
رشد حفاری‌های غیرمجاز
اجرای طرح‌های عمرانی در هسته مرکزی شهر اصفهان و پیدا شدن اشیای عتیقه منجر به افزایش فعالیت غیرمجاز و رو به رشد در حوزه زیرخاکی در این شهر شده است.
از زمان آغاز ساخت مترو در اصفهان در هر فاز و گودبرداری آن، کشف زیرخاکی‌ها افزایش داشته است. شاید یکی از دلایل اصلی و بیش از دو دهه به طول انجامیدن پروژه‌های عمرانی در هسته مرکزی شهر اصفهان از جمله مترو اصفهان و طرح‌های عمرانی دیگر نظیر اجرای ساماندهی گذر کمر زرین، کشف زیرخاکی‌ها و ضرورت انجام کاوش‌های تخصصی بوده است.
کشف تونل طاق چشمه‌ای باستانی در زیر مسجد امام خمینی(ره) اصفهان تا کشف چند شیء سفالی متعلق به دوره سلجوقی در محدوده ایستگاه مترو میدان تختی و به تازگی کشف چهار قطعه سفالی منقوش در پروژه کاوش گذر کمر زرین از مهم‌ترین کشفیات زیرخاکی در اصفهان بوده است.
مجموعه این موارد منجر به افزایش روند گرایش برخی فرصت‌طلبان به سمت کشف زیرخاکی در شهر اصفهان شده که به صورت غیرکارشناسی و تنها با داشتن دستگاه‌هایی غیرمجاز اقدام به شناسایی و کشف زیرخاکی می‌کنند.
فروش زیرخاکی‌های قلابی
یکی از افرادی که سال‌ها در حوزه زیرخاکی فعالیت داشته، در این ارتباط می‌گوید: در آخرین پروژه کشف زیرخاکی من را دستگیر و تمام دستگاه‌هایم که میلیاردها تومان قیمت داشت توقیف کردند و امروز به کارهای ساختمانی روی آورده‌ام و در کنار آن راننده تاکسی اینترنتی شده‌ام.
وی که حاضر به فاش شدن نامش نیست، ادامه می‌دهد: برخی افراد به کار زیرخاکی روی آورده‌اند هر چند در این میان اشیای جعلی و قلابی نیز ساخته و به افراد ناآگاه به عنوان زیرخاکی به قیمت‌های گزاف می‌فروشند.
این فعال بازار زیرخاکی ادامه می‌دهد: به عنوان مثال یک شیء فلزی را چند سال در زیر خاک دفن می‌کنند سپس در چاه فاضلاب قرار داده که پاتیل ببندد و زنگ زده شود و ظاهری زیرخاکی پیدا کند و پس از آن خارج و دوباره دفن کرده و مثلاً به افرادی که خواهان زیرخاکی هستند و از استان‌های دیگر می‌آیند می‌گویند در این منطقه می‌توانید زیرخاکی پیدا کنید و پس از آزمایش با دستگاه‌های فلزیاب و روشن شدن چراغ فلزیاب معاملات سنگین صورت می‌گرفت.
بیکاری؛ عامل کلاه‌برداری
کارشناس باستان‌شناسی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی نیز با تأیید افزایش آمار حفاری‌های غیرمجاز در برخی استان‌ها از جمله اصفهان به منظور کشف زیرخاکی در محوطه‌های باستانی و تاریخی، می‌گوید: این پدیده اغلب در شهرستان‌هایی که فصول بیکاری دارند، بیشتر اتفاق می‌افتد. سامان سوتیجی با بیان اینکه البته فعالیت این افراد به صورت باندی هم دیده می‌شود، تصریح می‌کند: آمار حفاری‌های غیرمجاز در محوطه‌های باستانی و تاریخی کشور هر سال افزایش یافته و این کار علاوه بر به تاراج رفتن اشیای ارزشمند و تاریخی کشور موجب تخریب لایه‌های فرهنگی محوطه‌ها نیز شده است.
این باستان‌شناس تأکید می‌کند: حفاری غیرمجاز بیشترین عناوین مجرمانه در حوزه میراث فرهنگی محسوب می‌شود.
نبود آمار
هر چند مواردی از حفاری‌های غیرمجاز در خانه‌های تاریخی اصفهان گزارش می‌شود که در مورد اخیر مجرمان با گزارش تلفنی با یگان حفاظت مبنی بر انجام عملیات غیرمجاز حفاری در یکی از خانه‌های تاریخی واقع در بافت تاریخی شهر اصفهان در خیابان مسجد سید، پیش از حضور مأموران از محل متواری شدند اما آمار دقیقی از تعداد حفاری‌های غیرمجاز در سطح استان اصفهان ثبت نشده و آماری از اینکه چه تعداد از اشیای قیمتی کشف شده از کشور خارج شده نیز در دست نیست اما در هر حال این مسئله قابل تأمل است که درصدی از مردم اصفهان به شغل زیرخاکی روی آورده‌اند.
از طرفی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان تاکنون در این زمینه گزارشی ارائه نداده که زیرخاکی‌های کشف شده در عملیات عمرانی مترو اصفهان در کجا نگهداری و به چه تعداد بوده و حفاری‌های غیرمجاز در این استان تا چه میزان صورت می‌گیرد.
در مقابل دی سال گذشته سرپرست وقت اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان از دریافت گزارشی مبنی بر حفاری غیرمجاز در محور فرهنگی و تاریخی ابن‌سینا اصفهان خبر می‌دهد.
حمیدرضا محققیان با بیان اینکه تیم عملیاتی یگان حفاظت به قید فوریت در محل حاضر شدند، می‌افزاید: پس از ورود به این منزل قدیمی، سه حفار غیرمجاز در حال انجام حفاری به قصد دستیابی به دفینه بازداشت و به مراجع قضایی و انتظامی تحویل شدند و یگان حفاظت میراث فرهنگی استان تمامی ادوات و تجهیزات حفاری را کشف و ضبط کرد.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
