ما دور می‌شویم و آن‌ها نزدیک. ما از مهربان‌ترین همسایه، آن‌ها به رئوف‌ترین آقا. جایی در ۳۰ کیلومتری مشهد در محدوده مُلک‌آباد به هم می‌رسیم؛ جایی که زائران پیاده قدم به قدم در مسیر تشرف به حرم حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) حرکت می‌کنند. اینجا ایستگاه استقبال از زائران حضرت برپاست. خادمان امام مهربانی چند ده کیلومتر آن‌طرف‌تر به استقبال زائران حضرت آمده‌اند. جایی که موکب جواد‌الائمه(ع) به همت آستان قدس رضوی برپاست تا توسط کفشداران حرم مطهر از زائران استقبال و پذیرایی شود. در یکی از روزهای گرم استقبال با مسئولان و بانیان این اقدام خیر همراه می‌شویم تا حال و هوای استقبال از زائران را از نزدیک ببینیم و بشنویم.

در شرق و غرب شهر به استقبال زائران
این روزها کفشداران بارگاه رضوی در موکب جواد‌الائمه(ع) چشم به راه زائرانی هستند که به عشق حضرت پای پیاده از شهرهایشان عازم مشهدالرضا(ع) هستند. زائرانی که سختی راه و دوری و گرمای تابستان مانع آمدنشان نشده، چون در دل، نیت‌های کوچک و بزرگ زیادی دارند. خدام حضرت هم روز اول در مراسمی پرچم گنبد طلا را بر فراز سردر ورودی برافراشته‌اند تا اذن خدمت برای برپایی بزرگ‌ترین موکب مسیر نیشابور تا مشهد را از ایشان بگیرند.
جواد حلاجی، رئیس اداره کفشداران حرم مطهر درباره این موکب باصفا در بیابانی نزدیک مشهد توضیح می‌دهد: «همه مسئولان و خدام به عشق آقا آمده‌اند تا به زائران خدمت کنند. چند ماهی است برای آماده‌سازی فضا و امکانات در حال تلاش هستند تا بزرگ‌ترین موکب در مسیرهای مواصلاتی به مشهد را در اینجا برپا کنند. این موکب زیر نظر کفشداران حرم مطهر اداره می‌شود و قرار است در این هفت روز، ۱۰۰هزار پذیرایی در قالب وعده‌های اصلی از زائران داشته باشند. دو سالن با مساحت 5هزار مترمربع در فضایی در حدود 10هزار متر برای اسکان و استراحت زائران آماده شده است. روزانه حدود ۱۵۰نفر از کفشداران حضرت در این ایستگاه خدمت می‌کنند. در این هفته حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ نیرو نیز برای حفظ امنیت زائران، ما را همراهی می‌کنند. به طور متوسط در لحظه ۴۰۰ تا ۵۰۰ نیرو در حال خدمت هستند».
در این روزهای پایانی ماه صفر، در میان خدمتگزاران بارگاه منور رضوی و دلدادگان حضرت رضا(ع)، شور و حالی برای خدمت برپاست. همین موضوع سبب شده ایستگاه‌های استقبال از زائر در نقاط مختلف ورودی مشهد برپا باشد. حلاجی می‌گوید: «اینجا تنها موکبی نیست که خدام برپا کرده‌اند. ایستگاه دیگری نیز در ۵کیلومتری چناران بعد از پل گلبهار به نام موکب امام حسن مجتبی(ع) دایر شده است. در این موکب هم خدام بخش کتب و انوار که زیرمجموعه اداره کفشداری هستند توفیق خدمت دارند. البته این خدام در ایام اربعین نیز سه موکب در شهرهای کاظمین، کربلا و نجف برپا کردند.

فراقی یک ساله پس از وصال 
همزمان با ورودم به سالن زائران بانو، پیرزنی با لباسی که گرد و خاک مسیر بر آن نشسته به اینجا می‌رسد. یک بالشت برای خود می‌گیرد و در گوشه‌ای از این فضای بزرگ کمی استراحت می‌کند تا دوباره قوت راه رفتن پیدا کند.
خدماتی که اینجا به زائران ارائه می‌شود پرشمار است. سیده معصومه حسینی، مسئول بخش خدمه خواهران حرم مطهر رضوی این خدمات را تشریح می‌کند: «در ایستگاه صلواتی جواد‌الائمه(ع) کفشداران خانم و آقا از ۱۸شهریور تا صبح ۲۴شهریور از زائران پیاده پذیرایی می‌کنند. خواهران خدمه کفشدار از سال ۱۳۹۵ در اینجا خدمت می‌کنند و امسال انتظامات خواهران نیز در کنار ما خواهند بود. تعداد زائران در روزهای اول ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر است و سه روز آخر به ۸ تا ۱۲ هزار نفر هم می‌رسد. از زائران با صبحانه، ناهار، شام و میان‌وعده پذیرایی می‌شود و هرچه نیاز داشته باشند مانند کفش، دمپایی، پوشاک و... نیز در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد. امسال برای نخستین بار خواهران خدام خیاط‌خانه هم حضور دارند تا اگر لباس زائری به دوخت و دوز نیاز داشت، در خدمت او باشند».
حسینی از آمادگی بخش خواهران برای پذیرایی از میهمانان مشهد‌الرضا(ع) می‌گوید: خدمه خواهران در شیفت‌های ۵۰ نفره در روز و شب افتخار خدمت دارند که این تعداد در روزهای آخر به ۱۰۰نفر می‌رسد. همه چیز آماده است و ما منتظر آمدن زائران هستیم. وقتی خدمه منتظر آمدن زائر هستند، دائم نگاهشان به در است که کسی وارد شود. ما با اسپند و گلاب به استقبال زائران می‌رویم و با قرآن آن‌ها را بدرقه می‌کنیم. همه ما خدام به حال خوش زائران غبطه می‌خوریم. روز آخر همه خادمان اشک می‌ریزند چون دوباره انتظار یک ساله‌ای برای خدمت به زائران پیاده آغاز می‌شود.

با رنج مضاعف آمده‌ایم
در گوشه‌ای از این سالن بزرگ بچه‌ها سرگرم نقاشی شده‌اند. گنبد طلایی که در زمینه آن ماهی قرار گرفته، نقاشی‌ای است که نرگس دختر ۹ساله‌ای که همراه خانواده از نیشابور عازم مشهد است، کشیده است.
این طور که معلوم است برپا کنندگان این ایستگاه فکر همه چیز را کرده‌اند و از مسائل فرهنگی غافل نبوده‌اند. زهرا قاسمی، رئیس حوزه اداره رواق‌های خواهران که مسئول بخش خواهران موکب است، می‌گوید: «تمام خدمه کفشداری حاضر در موکب کمیته‌بندی شدند تا خدمات به صورت منظم و به نحو احسن ارائه شود. خدمات تنها به ملزومات زائران محدود نمی‌شود و برنامه‌های فرهنگی مانند حلقه معرفت و برنامه‌های آموزشی نیز برای کودکان در نظر گرفته شده است. در زمان خروج، هدیه‌‌هایی نیز به کودکان تقدیم می‌شود که شامل نوشت‌افزار، روسری، عروسک و آهوهای دوخت خیاط‌خانه حرم است».
او به توضیحاتش اضافه می‌کند: «علاوه بر این موکب و موکب امام حسن مجتبی(ع)، در سه روز آخر صفر دو ایستگاه درون‌شهری در سالن شهید بهشتی و دبیرستان نسیبه و شاهد در خیابان شهید شیرودی نیز با کمک خدمه حوزه اداره رواق خواهران شامل انتظامات و خدمه از زائران پذیرایی می‌کنند. در این ایستگا‌ها امکان اسکان برای زائران و سه وعده صبحانه، ناهار و شام فراهم شده است. همچنین سرویس رفت و برگشت به حرم مطهر هم در ساعات ثابتی در روز در خدمت زائران خواهد بود. تأمین همه هزینه‌های این موکب‌ها و ایستگاه‌ها بر عهده خود خدمه است».
لابه‌لای صحبتمان از قاسمی در مورد حال و هوای این روزهای موکب می‌پرسم و او در توصیف آن می‌گوید: «زیباترین صحنه‌ها آمدن پیرمردها، پیرزن‌ها و بچه‌هاست که با سختی مضاعفی این راه را می‌پیمایند. امسال هوا گرم شده، اما سال‌های پیش، زائران در سرما و زیر برف و باران هم پای پیاده می‌آمدند. آن‌ها معمولاً شب‌ها استراحت می‌کنند و روزها به محض اینکه نفسی تازه می‌کنند دوباره راه می‌افتند. حال و هوای زائران آن‌قدر خوب است که چندین برابر این انرژی به خادمان منتقل می‌شود. خدام در خدمت از هم سبقت می‌گیرند و ممکن است بدون ذره‌ای احساس خستگی، کل روز را خدمت کنند و متوجه گذر زمان نشوند».

مفتخریم به این خدمت
بیرون سالن، خانواده دیگری که تازه از راه رسیده‌اند سراغ دکتر را از خادمان قسمت ورودی می‌گیرند. ظاهراً پدربزرگ خانواده طاقت گرمای مسیر را نداشته و گرمازده شده است. او را فوری به پایگاه اورژانس مستقر در موکب راهنمایی می‌کنند. حبیب‌الله عدالتیان، خیر نامدار شهرمان که با همت بلندش پای کار موکب جواد‌الائمه(ع) است، می‌گوید: «پایگاه اورژانس مستقر در این ایستگاه به صورت شبانه‌روزی آماده امداد‌رسانی نه تنها به زائران این موکب بلکه به کل مراجعان در مسیر است. در این پایگاه نزدیک به ۷۰پزشک و پرستار در شیفت‌های مختلف خدمت می‌کنند تا نگرانی از این بابت نداشته باشند».
او ادامه می‌دهد: «البته پذیرایی از زائران حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) برای همه ما افتخار است. همه خادمان اینجا با خلوص نیت آمده‌اند تا به نحو احسن از زائران پذیرایی کنند. سال‌های گذشته توفیق خدمت‌رسانی به حدود ۶۰ تا ۶۵ هزار زائر را داشتیم. امسال نیز حضور حدود ۴۰هزار نفر را پیش‌بینی می‌کنیم».

 یک قدردانی کوچک برای لطف‌های بزرگ
 حمیرا صالحی، یکی دیگر از مسئولان این موکب، من را تا در اصلی بدرقه می‌کند. جلو در ورودی که می‌ایستیم همه‌جور آدمی به چشممان می‌خورد. از پیرمردها و پیرزن‌ها گرفته تا جوان‌ها و حتی بچه‌ها. شاید بعضی کارگر و کشاورز باشند و بعضی معلم و مهندس، اما چیزی که از ظاهرشان مشخص است این است که از همه اقشار جامعه آمده‌اند. آن‌ها مانند دانه‌های تسبیحی هستند که ارادت به حضرت شمس‌الشموس(ع) خط اتصالشان شده است.
صالحی که خودش تازه از پیاده‌روی اربعین برگشته، می‌گوید: «اینجا هم از موکب‌های اربعین الهام گرفته تا با این فرهنگ‌سازی، شعار دینی خود را به همه دنیا معرفی کنیم. آنجا سیل جمعیت به عشق اباعبدالله(ع) می‌آمدند و اینجا هم مردم به عشق علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) می‌آیند. ما هم هر کار و کمکی که از دستمان برآید، انجام می‌دهیم. اگر مالی هم در این راه خرج کنیم قدردانی کوچکی از نعمات خدا و لطف ائمه(ع) است».

خبرنگار: زهرا زنگنه