​​​​​​​از القاب حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع)، عالم آل‌محمد(ع) است؛ وقتی امامی به خصلتی خاص شهرت یافته و از سوی مردم به آن خوانده و خطاب می‌شود یعنی در اوج قله‌های شکوه و عظمت آن وصف و خصیصه قرار دارد. حضرت ثامن‌الحجج(ع) پایه‌های علم و ایمان را برای محبان و ارادتمندان خود در ابعاد مختلف استوار و زمینه‌های علم و تفکر و تدبر را در جامعه اسلامی ایجاد و در این باره حجت را بر همگان تمام کردند.
امام رضا(ع) مأموریت علمی داشت
آثار، روایات و آموزه‌هایی که از امام رضا(ع) بر جا مانده می‌تواند به شناخت هر چه بهتر این وصف در حضرت(ع) کمک کند؛ البته این شناخت و درک به وسعت روح ما نیز بستگی دارد. در مهم‌ترین مجموعه‌های روایی حضرت ثامن‌الائمه(ع) همچون وسائل‌الشیعه، امالی، مسند علی بن موسی‌الرضا(ع) که مرحوم شیخ عزیزالله عطاردی آن را تدوین کرده، توصیه بر توجه به علم، عقلانیت و تفکر است، به‌گونه‌ا‌ی که می‌توان گفت ایشان مأموریت داشتند در سبک زندگی مردم آن روزگار و نیز برای آیندگان، مسئله علم، تدبر و تعقل را که مورد تأکید قرآن نیز است، به‌طور خاص در سیره و گفتار خویش بیاورند؛ تعابیری که کاملاً نشان می‌دهد جامعه اسلامی را عموماً و شیعیان را خصوصاً به تعقل و تفکر هدایت کرده‌اند. همان‌طور که در بیش از 6هزار آیه قرآن بیش از هزار مورد به مفاهیمی همچون تفکر، تعقل، ذکر، تفقه و علم تأکید می‌شود حضرت ثامن‌الحجج(ع) به عنوان مفسر قرآن و قرآن ناطق نیز به این مسئله توجهی خاص داشته‌اند.
حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) در حدیث مشهور سلسلة‌الذهب بیان می‌کنند توحید دژ محکم خدای متعال است که با ورود به این قلعه از عذاب الهی مصون می‌مانیم، سپس می‌فرمایند: ورود به این قلعه و دژ نفوذناپذیر شرطی دارد که آن شرط، من (امام) هستم. در کنار عمومیت داشتن این شرط برای همه ائمه معصوم(ع)، این تصریح نشان از وزن حضرت رضا(ع) در جهت‌دهی به جامعه اسلامی دارد، جامعه‌ای که در عرصه تفکر، یقین، عقلانیت و خردورزی به جایی رسیده که می‌تواند این مهم را درک کند.
جایگاه پررنگ علم در احادیث رضوی
احادیث امام رضا(ع) مملو از آموزه و توصیه درباره علم و اندیشه‌ورزی است، چنان که می‌فرمایند: از بالاترین عبادات، تفکر است؛ تفکر در نعمت‌ها، الطاف الهی و...؛ عالم آل‌محمد(ع) این جنس از تفکر را برای جامعه معاصر خود و نیز آیندگان عبادت دانسته‌اند و در روایتی دیگر آورده‌اند: قلب آدمی با علم زنده می‌شود. این تصریحات روایی و نیز سیره و سبک زندگی حضرت(ع) ابعاد مختلفی از توجهات علمی ایشان را نشان می‌دهد و تا حدودی پرده از سرّ شهرت امام رئوف(ع) به عالم آل‌رسول(ع) برمی‌دارد.