به گزارش آستان‌نیوز، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمد امیر احمدی طباطبایی در این مراسم که در تالار کنفرانس کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی برگزار شد، دخالت گروه‌های مختلف در قیام مسجد گوهرشاد را مورد بررسی قرار داد.

مظلومیت قیام گوهرشاد
وی قیام گوهرشاد را مظلوم‌ترین قیامی خواند که در ایران علیه ظلم انجام شده و هنوز هم مظلوم است.طباطبایی مستندات و تاریخ شفاهی به‌جا مانده از این واقعه را بسیار محدود عنوان کرد و گفت: در کتاب‌های ما اطلاعاتی جزئی از این قیام وجود دارد و بسیاری از مباحث تاریخ شفاهی این واقعه منتشر نشده است.
وی اظهار کرد: تغییر لباس از سال 1305 آغاز شد و تا 1314 ادامه یافت و علمای بزرگ مشهد همچون حسین قمی از خاندان قمی و یونس اردبیلی، بزرگ‌ترین عالم شهر مشهد، با مشورت هم به نشانه اعتراض از مشهد به سمت تهران حرکت کردند تا نارضایتی خود را به گوش شاه برساند.
طباطبایی ادامه داد: این جریان با موافقت اسدی، نایب‌التولیه حرم مطهر رضوی و پاکروان استاندار وقت مواجه شد تا مشهد را از قدرت علما خالی کنند و خود، قدرت را به دست گیرند.
وی در ادامه به  جریان تحصن آقا حسین قمی در شاه‌عبدالعظیم و در ادامه تبعید ایشان به عتبات اشاره کرد. 
طباطبایی با اشاره به جایگاه مردمی حوزه علمیه مشهد و حضور علمای بنام شیعه در آن، از سید عبدالله شیرازی، شیخ هاشم قزوینی، سیدعلی سیستانی، علی اکبر آشتیانی، شیخ غلامحسین تبریزی، سیدعبدالحسین دستغیب، سیدیونس اردبیلی، نواب احتشام رضوی، شیخ غلامرضا واعظ طبسی و شیخ محمد حسین مطهری به عنوان علمای تأثیرگذار حوزه علمیه مشهد در جریان واقعه گوهرشاد یاد کرد.

روایت اسناد از واقعه گوهرشاد
غلامرضا آذری خاکستر، کارشناس اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی اسناد مربوط به قیام مسجد گوهرشاد و مسئله کشف حجاب موجود در آرشیو این سازمان را معرفی کرد. وی گفت: قیام مسجد گوهرشاد (۱۸ تا ۲۲ تیرماه ۱۳۱۴) در اعتراض به قانون تغییر لباس توسط حکومت پهلوی بود و رئیس نظمیه مشهد کسانی را که در برابر قانون تغییر لباس مقاومت داشتند به زندان می‌انداخت.
این کارشناس اسناد به فشار بر خدمه حرم مطهر رضوی برای تغییر لباس اشاره کرد که با مقاومت آنان روبه‌رو شد و عدم تمکین مالی در تهیه لباس را بهانه‌ای برای نپوشیدن آن قرار دادند. آذری‌خاکستر ادامه داد: توجه نکردن به تغییر لباس در حرم، مکاتباتی از سوی دربار با اسدی، نایب‌التولیه را در پی داشت و این مکاتبات به حدی بود که خدمه را مجبور به تغییر لباس کرده و عکسی از آنان را به تهران فرستاد. وی تصریح کرد: 19 تا 21 تیرماه 1314 گوهرشاد شاهد تحصن و اجتماع است که برمبنای اسناد، افزون بر 5هزار نفر در آن شرکت داشتند. وی به مستنداتی از گزارش‌های به جا مانده از سفیر آمریکا در تهران اشاره داشت که تعداد کشته‌شدگان این جریان را بین 500 تا 800 نفر عنوان کرده است. غلامرضا آذری خاکستر افزود: درباره واقعه گوهرشاد150 برگ سند در خصوص قانون کشف حجاب در مرکز اسناد آستان قدس رضوی وجود دارد و در بخش تاریخ شفاهی حدود 50 ساعت گفت‌وگو با 30 نفر از شاهدان واقعه و کسانی که معاصر قیام بودند صورت گرفته است.