​​​​​​​حتماً شما هم تا به حال به آداب زیارت امامان معصوم(ع) در کتاب‌های مختلف برخورد کرده‌اید؛ یا شاید گاهی پیش از رفتن به زیارت امام، آداب زیارت ایشان را جست‌وجو و مطالعه کرده باشید. آیا تا به حال از خودتان پرسیده‌اید رعایت آداب زیارت چه ضرورتی دارد؟ برای چه به ما توصیه شده زیارت را با آداب خاصی انجام دهیم و رعایت این آداب، چه فایده و اثری برای ما دارد؟

احترام و تکریم امام    
همه ما سعی می‌کنیم آداب اجتماعی را یاد بگیریم تا بتوانیم در ارتباط با افراد مختلف، رفتار محترمانه و متناسب با جایگاه آن‌ها داشته باشیم. اما چگونه می‌توانیم هنگام دیدار امام، رفتار محترمانه و متناسب با شأن ایشان داشته باشیم؟ برخی از آداب زیارت، به ما در این زمینه کمک می‌کند. آدابی همچون لباس آراسته و تمیز پوشیدن هنگام رفتن به زیارت، در آوردن کفش، اجازه گرفتن برای ورود، آهسته صحبت کردن و در حضور امام با ادب ایستادن یا نشستن، به ما کمک می‌کند رفتار متناسب با جایگاه امام داشته باشیم و ایشان را مورد تکریم و احترام قرار دهیم.

نزدیک‌تر به خدا
در آداب زیارت، از همان ابتدای حرکت، توصیه به یاد و ذکر خداوند شده است. رعایت این آداب به ما کمک می‌کند بتوانیم ارتباطمان را با خداوند قوی‌تر و نزدیک‌تر کنیم. ذکرهای سفارش شده از شروع حرکت برای زیارت تا پایان آن، توصیه به نماز، دعا و نیایش با خداوند و توصیه به تلاوت قرآن، فضای مناسبی را برای تقویت ارتباط ما با خدا فراهم می‌کند. معلوم است هر چه ارتباط ما با خدا قوی‌تر شود، عملکرد ما هم در زندگی به معیارهای خدایی نزدیک‌تر می‌شود.

نزدیک‌تر به امام
اصل در زیارت و دیدار امام، برقراری ارتباط با معرفت است. رعایت آداب زیارت به ما کمک می‌کند حضور امام را بهتر درک کنیم. وقتی حضور امام را درک کنیم، می‌توانیم ارتباط معنوی بهتری با امام برقرار کنیم. آدابی مثل اجازه ورود گرفتن از امام به ما کمک می‌کند حضور امام برای ما ملموس‌تر و قابل درک‌تر شود. «راز اینکه اهل بیت(ع) سفارش کرده‌اند زیارت زائر با معرفت باشد آن است آنچه مایه کمال زیارت می‌شود، معرفت و شناخت مقام و موقعیت مزور است، نه اعمالی بی‌روح و همراه با غفلت، همانند بوسیدن صِرف و ناآگاهانه ضریح یا در و دیوار و گردش کورکورانه در اطراف ضریح و... این کارها به سیاحت شباهت بیشتری دارد تا زیارت. ثواب‌های اخروی و آثار دنیوی که در روایات آمده، بر زیارت واقعی، مترتب است؛ یعنی جایی که ارتباط قلبی با مزور برقرار و منشأ تحول در زائر شود، نه بر سیاحت و زیارت جسمی و صوری». (ادب فنای مقربان، ج1، صص 42 و 43)

نزدیک‌تر به خودم
مهم‌ترین اثر زیارت این است بتوانیم بهتر از قبل باشیم و در مسیر رشد با سرعت بیشتری حرکت کنیم. برخی از آداب زیارت، توجه ما را از دنیای پیرامون به خودمان برمی‌گرداند. آدابی مثل اینکه هنگام زیارت از حرف‌ها و کارهای بیهوده پرهیز کنیم، جلو حواس‌پرتی ما را هنگام زیارت می‌گیرد و یا توصیه به استغفار از گناهان به ما کمک می‌کند توجهمان را روی عملکرد خود کنیم. صاحب جواهر به نقل از شهید اول در کتاب دروس نقل می‌کند که ایشان فرمود: «سزاوار است زائر، پس از زیارت، بهتر از قبل شده باشد؛ چرا که زیارت، آن‌گاه که مورد قبول واقع شود، سبب ریختن گناهان می‌شود». (جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج20، صص 102و 103)

خبرنگار: آزاده خلیلی