اگرچه رسانه‌ها محور گفت‌وگوهای وزرای امور خارجه دو کشور در جریان این دیدار را علاوه بر ابراز همدردی و همکاری کشورمان در امدادرسانی به حادثه‌دیدگان ترکیه، گسترش هر چه بیشتر مناسبات دوجانبه و همکاری مشترک در مبارزه با تروریسم و گروه‌های تروریستی، مذاکره برای فعال شدن کمیته مشترک همکاری های آب و محیط زیست، تبادل نظر در روابط دوجانبه، فعال شدن کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی، تسهیل در ترانزیت و حمل‌ونقل، انرژی و بازارچه‌های مرزی و تسهیل در تجارت مرزی را ارزیابی کرد‌ه‌اند، اما کارشناسان با طرح این سؤال که چرا سفر به آنکارا پیش از سفر وزیرخارجه کشورمان به مسکو انجام شده است، تحلیل دیگری ارائه می‌کنند. دکتر احسان موحدیان، کارشناس ارشد روابط بین‌الملل و تحلیلگر مسائل اوراسیا، در گفت‌وگو با قدس برخی ابعاد دیپلماسی ایران در روابط با ترکیه را بررسی می‌کند. 

اتخاذ تدابیر لازم در مقابل دیپلماسی تهاجمی آنکارا 
 تحلیلگر تحولات قفقاز در پاسخ به پرسش خبرنگارما در این باره که چرا یکی از محورهای مورد تأکید در دیدار وزرای خارجه دو کشور، مسئله تروریسم بوده است، می‌گوید: با توجه به مثبت بودن تراز آرای اردوغان بر اساس نظرسنجی‌ها در برابر نامزد رغیب، تلاش دولت وی بر حفظ و گسترش روابط با کشورهای همسایه برای رشد تمایل جامعه ترکیه برای انتخاب وی در انتخابات ریاست جمهوری آینده ترکیه است. احسان موحدیان می‌گوید: در سال‌های گذشته بیشتر پروژه‌های ترکیه به منافع جمهوری اسلامی آسیب زده است و سیاست آن‎ها در سوریه و عراق سیاستی تهاجمی با هدف اشغال بخشی از خاک این کشورها، کنترل منابع انرژی و ناامن کردن مسیرهای کریدوری بوده که ایران برای عبور از این دو کشور و دستیابی به دریای مدیترانه از آن‌ها استفاده می‌کند. همین مسئله، ضرورت جلوگیری از سردرگمی دیپلماسی و اخذ تدابیر جدی در مواجهه با اقدامات ترکیه را پررنگ می‌کند. 

در روابط باترکیه تعارف را کنار بگذاریم 
موحدیان با بیان اینکه ما در روابط با ترکیه باید تعارف را کنار بگذاریم و از دیپلماسی فعال استفاده کنیم، ادامه می‌دهد: اگر این رفتارها را در کنار خبرهای موجود در خصوص همکاری گسترده آنکارا با باکو برای تهدید تمامیت ارضی ایران و طرح ادعاهای ارضی و البته انتصاب مفاخر فرهنگی، تاریخی و هویتی ایران به باکو قرار دهیم، در واقع سیاست‌های غلطی است که اگر حمایت‌های ترکیه نباشد، قطعاً باکو جرئت بیان و انجام آن‌ها را ندارد. در کنار همه این سیاست‌ها، سیاست‌ ساخت سدهای بزرگ روی رودخانه‌های ارس و فرات که امنیت هیدروپلتیک ایران را به خطر می‌اندازد و بسیاری از صنایع استان‌های آذری‌نشین را هدف قرار داده و همچنین امنیت غذایی ایران را به خطر می‌اندازد و موجب بیکاری و مهاجرت از آن مناطق خواهد شد، همه بخشی از سیاست‌های ضد‌ایرانی دولت اردوغان است.

نقش ترکیه در ممانعت از به ثمر رسیدن کریدورها 
وی می‌افزاید: در کنار این‌ها باید به بحث کریدورها اشاره کنیم که تمام تلاش دولت اردوغان این است کریدورهای انتقال کالا و انرژی هیچ کدام از ایران عبور نکنند. در این شرایط که ترکیه تمام سیاست‌های خودش را علیه منافع ایران تعریف می‌کند و بازی با حاصل جمع صفر را علیه ایران تعریف می‌کند، سفر مقام‌های عالی‌رتبه ایران به آنکارا باید با یک تأمل و دقت بیشتری انجام شود و ما نباید رفتاری کنیم که در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به معنی این باشد که سیاست این کشور را تأیید کرده و حامی بی چون و چرای دولت فعلی این کشور هستیم، چنانچه شما هم شاهد هستید، سوریه باوجود همه فشارهایی که بر این کشور وجود دارد، بشار اسد با شناختی که از رئیس جمهور ترکیه دارد، به صراحت دیدار با اردوغان را رد کرده است. 

ضرورت حفظ منافع ملی ایران در قفقاز 
این کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به دیدار وزرای خارجه ایران و ترکیه پیش از عزیمت حسین امیرعبداللهیان به مسکو برای دیدار با مقامات روسیه می‌گوید: با توجه به درگیربودن روسیه در میدان اوکراین، در منطقه قفقاز در موضع ضعف قرارگرفته و با توجه به اینکه ترکیه در حال باج‌گیری امنیتی، اطلاعاتی و اقتصادی از مسکو است (به عنوان مثال می‌توان به محاصره سه ماهه منطقه آرتساخ توسط باکو و با حمایت ترکیه اشاره کرد که در تلاش برای الحاق این منطقه به خاک خود هستند و روسیه در این مسئله کارتی برای بازی کردن ندارد و اگر آرتساخ به دست ارتش باکو بیفتد) این مسئله برای ایران و روسیه خسارت بارخواهد بود. وی می‌افزاید: شاید بهتر بود ابتدا سفر وزیرخارجه به مسکو اتفاق می‌افتاد و سپس دیدار با مقامات دیپلماتیک ترکیه انجام می‌شد؛ زیرا مسائل میان سه کشور مرتبط با ایران است و در این پرونده‌ها دستگاه سیاست خارجی باید موضع هوشمندانه‌تری در پیش بگیرد. ایران باید بازی مستقلی در میدان قفقاز و روابط با ترکیه داشته باشد و در صورت کم‎کاری طرف روس، با هوشمندی نسبت به تحت فشار قرار دادن ترکیه تا تأمین منافع ملت ایران حرکت کند.

​​​​​​​خبرنگار: حسین محمدی اصل