نگاهی به طرح پکن که فتح بابی در پایان بحران شرق اروپا تلقی میشود
صلح اوکراین از مسیر چین میگذرد؟
چین در نخستین سالگرد شروع بحران اوکراین با انتشار سند طرح صلح خود، از چندین ابتکار عمل در راستای حلوفصل درگیری در اوکراین رونمایی و در آن بر اهمیت مذاکرات سازنده و اجتناب از تهدید تسلیحات هستهای تأکید کرد.
پیشنهاد پکن شامل آتشبس و مذاکرات صلح و پایان تحریمها علیه روسیه است و بدون نام بردن، برخی «کشورهای مرتبط» را مقصر تحریمها دانست. در بیشتر این 12اصل که بسیار کلی بودند و پیشنهاد خاصی را ارائه نمیدادند بدون اشاره به روسیه یا اوکراین، عنوان شده حاکمیت همه کشورها باید حفظ شود. این طرح همچنین با محکوم کردن «تفکر جنگ سردی»، خواستار آتشبس، گفتوگوهای صلح، حفاظت از اسیران جنگی، توقف حملات به غیرنظامیان بدون ذکر جزئیات و همچنین ایمن نگه داشتن نیروگاههای هستهای و تسهیل صادرات غلات شد.
پیشنهاد 12مادهای چین اما واکنشهایی را هم درپی داشت و سازمان ملل، روسیه و اوکراین از این طرح استقبال کردند و حتی ولادیمیر زلنسکی از تمایل خود برای سفر به پکن و دیدار با «شیجینپینگ» سخن گفت. در این بین روزنامه والاستریت ژورنال گزارش داد تروئیکای اروپایی درصدد است اوکراین را برای شروع مذاکرات صلح با روسیه در اواخر امسال ترغیب کند.
تا جایی که «امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه ضمن اعلام تصمیم خود برای سفر به پکن در اوایل ماه آوریل، گفت: این صلح درصورتی امکانپذیر است که از طریق یک توافق انجام شود.
اما این طرح مخالفانی هم داشت؛ بایدن، رئیس جمهور آمریکا طرح چین را به نفع روسیه دانست و «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو با طرح این ادعا که چین به این علت که هنوز تهاجم غیرقانونی روسیه به اوکراین را محکوم نکرده صلاحیت دخالت ندارد، پکن را به برنامهریزی برای کمک نظامی به روسیه متهم کرد.
چین، برنده اصلی بحران اوکراین
دکتر علی بیگدلی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با قدس درباره اهمیت طرح صلح پیشنهادی چین گفت: باید توجه کنیم همزمان با سفر بایدن به کییف شاهد سفر وزیر خارجه چین به مسکو بودیم. برای نخستین بار بود یک مقام چینی برای ارائه پیشنهاد صلح به مسکو سفر کرده بود؛ این سفر در حالی اتفاق افتاد که هم طرف روسی هم طرف اوکراینی نشان دادهاند بهشدت منتظر ارائه طرح صلح برای برونرفت از شرایط کنونی هستند. همانطور که از واکنش مقامات اوکراینی به طرح چینی برمیآید، احتمالاً در آینده نزدیک شاهد دیدار زلنسکی و شیجینپینگ خواهیم بود.
این استاد روابط بینالملل دانشگاه با اشاره به کلی بودن طرح 12مادهای، تصریح کرد: درواقع در این طرح عملاً به هیچ یک از خواستههای اصلی مطرح شده از سوی دو طرف درگیری اشاره مستقیمی نشده است. این در حالی است که روسیه اعلام کرده دونباس را رها نمیکند و زلسنکی هم خواهان پرداخت تمام هزینههای جنگ علیه اوکراین شده است. بیگدلی با تأکید بر اینکه این اقدام چین میتواند قدمهای آمریکا و اتحادیه اروپا پس از سفر اخیر بایدن به کییف را تحت تأثیر قرار دهد و از اولویت اصلی خارج کند، گفت: در صورت موفقیت این طرح که هنوز در مرحله گامهای اولیه قرار دارد چین به برنده اصلی بحران اوکراین تبدیل خواهد شد. اینکه زلنسکی تصمیم گرفته بدون مشورت با آمریکا و اروپاییها به چین سفر کند با استقبال آمریکاییها که رقیب پکن در آسیای شرقی و مسئله تایوان هستند روبهرو نخواهد شد. به هر حال به این دلیل که طرح ارائه شده حاوی نکات کلی است به نظر میرسد برای ارائه تحلیل دقیقتر باید کمی صبر کنیم تا جوانب بعدی و جزئیات بیشتری از آن در روزهای آینده مطرح شود.
چرا ورود چین مهم است؟
این کارشناس مسائل بینالملل در پاسخ به این پرسش که ورود چین به عنوان میانجی به مسئله اوکراین از چه نظر حائز اهمیت است، گفت: باید توجه داشته باشیم بیتردید ادامه این بحران میتواند خطرات بسیاری را چه برای منطقه و چه جهان بینالملل در پی داشته باشد. درواقع تجهیز نیروهای نظامی اوکراین از سوی آمریکا و اروپا میتواند با تحرکات بیشتری از سوی روسیه پاسخ داده شود و تقابل وارد مراحل خطرناکتری شود. ورود چین به بحران اوکراین در قالب میانجی را باید از منظر کسب پرستیژ تحلیل کرد.
وی افزود: پیش از این، سکوت چین در برابر بحران اوکراین با هدف بهرهبرداری از پیروزی احتمالی روسیه در نبرد با اوکراین از موضع اقدام مشابه پکن در قبال تایوان مورد بررسی قرار میگرفت، اما به نظر میرسد مسائل اقتصادی هنوز برای چین به عنوان محور راهبردی مطرح است و چین به عنوان یکی از کشورهایی که از بحران اوکراین متضرر خواهد شد درصدد ورود به مسئله و حل بحران کنونی است، بحرانی که ممکن است تبعات بزرگتری هم داشته باشد. بنابراین ورود چین به بحران اوکراین را باید هم از نظر کسب پرستیژ و هم از نظر مسائل اقتصادی بررسی کرد.
چرایی واکنش متفاوت اروپا و آمریکا
بیگدلی با تأکید بر اینکه طرح صلح ارائه شده از سوی چین میتواند به عنوان مقدمات ورود به مذاکرات اصلی تلقی شود و فتح بابی برای مطرح شدن جزئیات و خواستههای دو طرف باشد، درباره واکنشهای متفاوت اتحادیه اروپا و آمریکا به طرح صلح چینی تصریح کرد: اتحادیه اروپا به دلایل مختلف از جمله همجواری با روسیه و تأثیرپذیری بیشتر از بحران کنونی، بروز اختلافات داخلی در زمینه میزان اهمیت مسئله، بحث انرژی و بحران ناشی از کمبود محصولات کشاورزی از این طرح استقبال کرده است. در آمریکا نیز مخالفتهایی با ادامه کمکرسانی به اوکراین مطرح شده، اما بایدن در آستانه انتخابات ریاست جمهوری بیمیل نیست با در پیش گرفتن مواضع سخت علیه روسیه، برگ برندهای داشته باشد.
خبرنگار: سید احمد موسوی
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
-
دیدار تولیت آستان قدس رضوی با جانبازان مجتمع امام خمینی(ره)
-
7 اسفند
-
سکانس پایانی در مشهدالرضا(ع)
-
مغضوب دربار پهلوی،محبوب اهل ادب
-
از بازسازی تشکیلات شیعی تا ایجاد حکومت اسلامی
-
اِشراف360درجه از«پاوه» تا «غزه»
-
واکسن جدید ایرانی انحصار آمریکا را میشکند
-
بیمارستانهای فرسوده زمینگیر میشوند
-
صلح اوکراین از مسیر چین میگذرد؟
-
تصمیمگیری درباره حداقل دستمزد کارگران زیر سایه سنگین تورم