بلاتکلیفی بیش از یک دهه‌ای اهالی آبکوه و معطلی مردم برای فروش خانه‌ها، نبود هیچ برنامه مشخصی برای توسعه، تخصیص بودجه‌های اندک و قطره‌چکانی و بسیاری مشکلات سبب شده تا نه مردم بتوانند از اجرایی ‌شدن این طرح بهره کافی را ببرند و نه مدیریت شهری بتواند آن‌گونه که می‌خواهد به انتفاع از این منطقه برسد.
واقعیت ماجرا این است تعداد قابل توجهی از ساکنان این محله که در منازل مسکونی کوچک با قطعات 40، 50 و 60 متری زندگی می‌کنند، مدت‌هاست هیچ پیام مثبتی مبنی بر اینکه بتوانند به گفته‌های مسئولان اعتماد کنند، دریافت نکرده اند. بی‌اعتمادی اهالی منطقه نسبت به گفته‌ها و وعده‌های مسئولان تا آنجا پیش رفته که بسیاری حاضر به فروش ملک خود به شهرداری برای بهسازی بافت نیستند.
چندی پیش شورای شهر از تصویب انتشار ۱۰ هزار و ۵۰۰میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی برای ساماندهی بافت‌های فرسوده آبکوه، وکیل‌آباد و حرعاملی مشهد خبر داده بود که انتشار این اوراق برای بافت‌های فرسوده شهری و ساماندهی حاشیه‌نشینی و سکونتگاه‌های غیر رسمی قرار بود از محل بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور صورت بگیرد؛ اوراقی که تاکنون و در فاصله کمتر از دو ماه به پایان سال، هیچ خبری از آن نیست.

نوسازی بافت در انتظار تصویب اوراق!
حالا هم مدیر عامل سازمان بازآفرینی فضاهای شهری مشهد بار دیگر وعده نوسازی و بهسازی بافت فرسوده منطقه آبکوه را منوط به رسیدن اوراقی دانست که چندی پیش در شورای شهر به تصویب رسید و قرار است 3هزار میلیارد ریال از این اوراق به بافت آبکوه اختصاص پیدا کند.
علی رضازاده همدانی در گفت‌وگو با قدس با بیان اینکه ما منتظر تأیید این اوراق از سوی دولت هستیم؛ اما در حوزه تسهیل و بازگشایی‌ها اقدامات خوبی انجام خواهد شد، افزود: امیدواریم این اوراق تا پایان سال به تأیید دولت برسد و با این اوراق، گشایش جدی در بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده به خصوص بافت آبکوه صورت بگیرد.
وی با تأکید بر اینکه ما به تنهایی نمی‌توانیم در بازسازی بافت موفق باشیم، عنوان کرد: تمرکز ما در حال حاضر روی این مسئله است که این اوراق هرچه زودتر برسد. با کمک دولت و حل شدن بحث معارضان و مشکلات موجود ساخت و سازها در منطقه رونق خواهد گرفت و چهره بافت تغییر خواهد کرد.
وی ادامه داد: با عنایت به هماهنگی صورت گرفته با معتمدان محله آبکوه و دفتر توسعه محله برای تهیه نقشه و اسناد، بهسازی مسیرهای محلی آبکوه توسط سازمان بازآفرینی با همکاری شهرداری منطقه یک، اقدامات خوبی انجام شده است.

بدون مشارکت مردم کاری پیش نمی‌رود
وی با تأکید بر اینکه اگر مشارکت شهروندان و نهادهای اجرایی در بافت‌های فرسوده نباشد، بی‌شک کار پیش نمی‌رود، عنوان کرد: طرح فراوری زمین‌های کوچک‌مقیاس در بافت‌های فرسوده در کمیسیون‌های تخصصی شورا در حال بررسی است تا براساس آن بازآفرینی بافت‌های فرسوده سرعت بیشتری بگیرد.
مدیر عامل سازمان بازآفرینی فضاهای شهری مشهد در خصوص میزان مشارکت و همراهی مردم، به شرایط نامساعد اقتصادی و اینکه سرمایه‌گذاری‌ها در بافت کمتر شده، اشاره و تأکید کرد: ما باید شرایط را به گونه‌ای فراهم کنیم که ارزش املاک شهروندان در بافت زیاد شود و آورده بیشتری بدست بیاورند و ارزش ملک خود را افزایش دهند.
رضازاده همدانی افزود: ایجاد تحول در این بافت نیازمند همراهی مردم است. آورده مردم؛ املاک، زمین‌ها و بخشی از هزینه نوسازی و همراهی‌های شهرداری نیز تسهیلات و وام‌های بازآفرینی خواهد بود.
وی با تأکید بر اینکه ارقامی که در گذشته به عنوان تسهیلات پرداخت می‌شد، درخور توجه نبود، ادامه داد: ایجاد چند پروژه ساختمانی در این منطقه در دستور کار است تا با فراهم سازی زمینه تهاتر، امکان نوسازی املاک فرسوده مردم در این منطقه مهیا شود. این در حالی است که برنامه بازگشایی معابر در راستای تسهیل در تردد و ایجاد ارزش افزوده برای زمین‌های در مسیر نیز در دستور کار قرار دارد.
وی در خصوص مشکلات اسناد مالکیت املاک منطقه هم با بیان اینکه با آستان قدس در این خصوص به توافق رسیده‌ایم و در مورد املاک آستانه هیچ مشکلی وجود ندارد، گفت: تنها برخی از مشکلات در اداره اوقاف وجود دارد که این اداره قول داده مشکلات اسنادی شهروندان بافت را برطرف کند تا آن‌ها راحت‌تر بتوانند برای مشارکت و سرمایه‌گذاری در بافت اقدام کنند.

مشکلات حقوقی، مانع اصلی نوسازی بافت
اما مدیر دفتر تسهیل‌گری منطقه آبکوه به موانع حقوقی به عنوان بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین مانع در مسیر بازسازی و بهسازی بافت اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: مانع اصلی بازسازی در‌بافت این است که با وجود تلاش‌های فراوان، امکان صدور سند در اراضی اوقافی بافت وجود ندارد و بحث‌های اقتصادی و مالی در درجه بعدی اهمیت قرار دارند.
حیدری با بیان اینکه اسناد توسعه محله هنوز تدوین و تصویب نشده است، اظهار کرد: در بافت باید یک‌سری مشوق‌ها در نظر گرفته شود تا مردم برای سرمایه‌گذاری و انجام نوسازی و بهسازی ترغیب شوند؛ اما با شرایط فعلی و موانع و مشکلات موجود اتفاقی در بافت روی نخواهد داد.
وی در خصوص بهسازی و تعریض معابر و بازگشایی کوچه با ذکر اینکه از نظر ما که در محله و بین مردم حضور داشتیم، با وضعیت فعلی شدنی نیست و مردم پای کار نخواهند آمد، تأکید کرد: با قیمت‌های فعلی که روی املاک شهروندان گذاشته می‌شود، تنها دلالی‌ها افزایش پیدا کرده و دست به دست شدن املاک به وجود آمده است. با این وجود حتی شهرداری هم نمی‌تواند برای خریداری املاک مردم اقدام کند.
وی با تأکید بر اینکه در بازسازی و نوسازی با تکیه بر رویکرد تسهیل‌گری، مالکان از بافت خارج نمی‌شوند؛ بلکه با استفاده از بسته‌های تشویقی و در قالب تجمیع املاک ریزدانه به پیشبرد طرح کمک می‌‌کنند، افزود: مالکان بسیاری از این املاک که بیشتر در متراژهای پایین از جمله 50،40 و60 مترمربعی هستند، به دلیل ضعف بنیه مالی برای تجمیع به هیچ عنوان با هم به توافق نمی‌رسند و این موضوع، مشکلات را دوچندان کرده است.    

خبرنگار: مهدی توحیدی