خلق آثار هنری بکر از حضور زنان در دفاع مقدس

گفت‌وگو با جهانگیر الماسی و فرهاد قائمیان داوران هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت

خلق آثار هنری بکر از حضور زنان در دفاع مقدس

هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت از تابستان امسال کار خود را با برگزاری بخش نخست بین‌الملل در کشور عراق و همزمان با راهپیمایی اربعین آغاز کرد. این جشنواره پس از گذر از کربلا، نجف‌، مسیر پیاده‌روی اربعین، یزد و فارس، به مشهد رسید. بخش صحنه‌ای جشنواره از ۱۲ تا ۱۵ آذر در مشهد به دبیری سیدوحید فخرموسوی و با اجرای ۲۰۰ هنرمند برگزار شد.


جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت پس از 17 دوره امسال برای نخستین بار به ‌صورت بین‌المللی برگزار شده و همین برگزاری بین‌المللی، ویژگی جشنواره این دوره است. 
سیدوحید فخرموسوی، دبیر این جشنواره با بیان اینکه جشنواره تئاتر مقاومت پس از جشنواره فجر دومین رویداد مهم تئاتر کشور است، به خبرنگار ما می‌گوید: هنرمندان امسال به بحث مستندنگاری وقایع دفاع مقدس و مقاومت پرداخته بودند که نسبت به دوره‌های قبل بحث تازه و حائز اهمیتی بود.
وی با بیان اینکه تئاتر مقاومت ابتدا با نام تئاتر دفاع مقدس شناخته می‌شد و در این جشنواره نمایش‌هایی با موضوعات شهادت، ایثار، مقاومت، دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم به اجرا درمی‌آید، درباره جشنواره امسال توضیح داد: ما در دو بخش بین‌الملل اول و بین‌الملل دوم جشنواره را برگزار می‌کنیم. 
این جشنواره از ۱۵ شهریورماه ۱۴۰۱ کار خود را در بخش بین‌الملل اول و در کشور عراق با حضور ۱۴ گروه نمایشی و ۱۲۰ هنرمند آغاز کرد. گروه‌های نمایشی در کربلا، نجف، حله و همچنین در مسیر پیاده‌روی اربعین با هماهنگی بنیاد فرهنگی روایت فتح حدود هشت روز اجرا داشتند که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. بخش دوم تئاتر خیابانی با حضور 120 هنرمند در یزد و بخش سوم یعنی رادیو تئاتر در شیراز با حضور 120 هنرمند و 9 نمایش اجرا شد. 
دبیر هجدهمین جشنواره تئاتر مقاومت با بیان اینکه بخش صحنه‌ای این دوره  از 12 الی 15 آذرماه در مشهد اجرا شد، افزود: در این بخش شاهد 12 اثر نمایشی از استان‌های تهران، مشهد، یزد، رباط کریم، بجنورد، اصفهان و اردبیل بودیم و نزدیک به 220 هنرمند در این اجراها حضور داشتند.
فخرموسوی با اشاره به استقبال خوب هنرمندان از جشنواره بیان کرد: بیش از 500 هنرمند در این جشنواره ارائه اثر کردند و هنوز سه بخش دیگر جشنواره یعنی بخش نمایش‌نامه‌نویسی، تله‌تئاتر و بین‌الملل دوم باقی مانده است.  

جشنواره‌ها تعامل با یکدیگر را یادآوری می‌کنند
جهانگیر الماسی، داور بخش صحنه‌ای هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت در خصوص این دوره از جشنواره گفت: جوانان ما حسب رسالت اجتماعی و نظرگاه‌های خودشان، نمایش‌هایی را به صحنه اجرا آوردند و این از دید من بسیار ارزنده است. آن‌ها با کمترین امکانات و با استفاده از ذهن و شعور خود، جذابیت‌هایی را در تئاتر مقاومت به تصویر کشیدند که با میلیاردها تومان هم نمی‌شود آن را خرید. عشق و علاقه بچه‌ها و همچنین دلبستگی آن‌ها به جوانبی از حس هموطن بودن و فارسی زبان بودن سبب بروز چنین بلوغی می‌شود.
الماسی در خصوص کم و کیف تئاترهای به اجرا درآمده گفت: در هر جشنواره‌ای نقص‌هایی وجود دارد اما به طور کلی آثار خوبی به صحنه رفت. شاهد رقابت جالبی میان تجربه، تکنیک، توانمندی و جوان‌گرایی بودیم. بازی یک دختر بچه 11ساله را دیدم که دیگر تقلید نمی‌کرد بلکه خلق می‌کرد. مانند یک بازیگر حرفه‌ای جهانی را در اختیار گرفته بود که برای من بسیار جالب بود.
الماسی درباره تأثیر و ضرورت برگزاری جشنواره‌ها عنوان کرد: جریان زندگی در این سرزمین حضور دارد و به سرعت جلو می‌رود. کمترین تأثیر برگزاری جشنواره‌ها انتقال تجربه، زنده نگه داشتن احساس یکپارچگی و اتحاد مردمی است. چنین جشنواره‌هایی به مردم یادآوری می‌کند که ما نیاز به گفت‌وگو و تعامل با یکدیگر داریم.

تولید نمایش‌های مقاومت به جشنواره محدود نشود
فرهاد قائمیان، دیگر داور بخش صحنه‌ای هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت با بیان اینکه تئاتر و فیلم مقاومت مختص به خاکریز، جبهه و عملیات جنگی نیست، در خصوص ویژگی‌های این نوع تئاتر گفت: با تئاتر و فیلم مقاومت می‌توانیم در فرهنگ‌سازی برای شرایط اجتماعی فعلی و نسل بعدی مؤثر باشیم. وی با تأکید بر اینکه فرهنگ مقاومت و تولیدات مقاومت باید در طول سال جریان داشته باشد و مختص به زمان جشنواره نشود، افزود: پیشنهاد می‌کنم با تمام قوا شرایطی را برای تولید نمایش‌های حوزه مقاومت برای جوانان فراهم کنیم. این مهم‌ترین رسالت همه ماست. تمام مخاطبان باید برای فرهنگ مقاومت و ایجاد فضای مقاومت در جامعه نفس بکشند. 

به حق چیزهای ندیده و نشنیده!
بخش صحنه‌ای هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت در حالی در مشهد برگزار شد که دو اثر نمایشی به نام‌های «به حق چیزهای ندیده و نشنیده» از رباط کریم و «هارگیری» از شیراز در این بخش مستقیماً به جشنواره تئاتر فجر راه یافتند. «به حق چیزهای ندیده و نشنیده» موفق به کسب جوایز کارگردانی، طراحی صحنه، نویسندگی، بازیگری گروهی و ساختار تله‌تئاتر شد. 
سمیه آباده، کارگردان تئاتر «به حق چیزهای ندیده و نشنیده» درباره موضوع این تئاتر گفت: موضوع این نمایش تصویر رشادت‌های زنان در هشت سال دفاع مقدس بود. ما خودمان شروع به تحقیق درباره شهدای زن و زنانی که پشت جبهه فعالیت می‌کردند کردیم. از همان روز اول به این شهدا توسل کردیم. کار ما پربازیگر بود و همه بازیگران به جز سارا جمالی هنرجو بودند. همان ابتدا خانم جمالی به من گفت این کار خودش بازیگرانش را کنار هم می‌چیند. همین طور هم شد.  
وی داستان نمایش را تماماً بر اساس سرگذشت واقعی افراد دانست و تصریح کرد: ما این زنان را نمی‌شناختیم. حدود دو سال درباره شهدای زن تحقیق کردم. وقتی سرگذشت و دلاوری‌های آن‌ها را متوجه می‌شدم واقعاً تعجب می‌کردم. هنگام مطالعه سرگذشت آن‌ها دائماً با خودم می‌گفتم خدایا چه چیزهایی که ما از این زنان نشنیدیم و ندیدیم و عنوان اثر از همین حس گرفته شده است. 
کارگردان نمایش «بانو گشسب» درباره زمان اکران عمومی تئاتر «به حق چیزهای ندیده و نشنیده» گفت: زمان اجرای عمومی مشخص نیست، احتمالاً پس از جشنواره فجر اکران کنیم. 
سمیه آباده با تأکید بر رشادت‌های زنان در دوران دفاع مقدس بیان کرد: در این سال‌ها فیلم و تئاتر دفاع مقدس به سمت کلیشه رفت و به همین علت مخاطب خودش را از دست داد در حالی که شهدای زن در دوران دفاع مقدس مانند مردان جانشان را کف دستشان می‌گذاشتند و به خط می‌رفتند. حضور آن‌ها در جنگ سوژه‌هایی برای خلق آثار بکر و تازه است. 
این هنرمند توضیح می‌دهد: ما به خرمشهر رفتیم و با زنانی صحبت کردیم که در دوران جنگ آنجا مانده و خانه‌هایشان را ترک نکرده بودند. خاطرات دختران 15 ساله‌ای که بسیار متفاوت با نسل ما و بعد ما بودند؛ خانمی مشغول شستن لباس‌های رزمنده‌ها بوده، در همان لحظه گلوله به همسر، پسر و مادرش می‌خورد و شهید می‌شوند. بعد ایشان می‌گوید کارم تمام شود بعد می‌آیم! کارش را تمام می‌کند و بعد به غسل و تشییع خانواده‌اش می‌پردازد. چیزی که برای هر انسانی سخت است. این شنیده‌ها موجب می‌شد حس کنم باید دِینم‌ را به این زنان ادا کنم.

خبرنگار: لیلا نوعی

برچسب ها :
ارسال دیدگاه