امید پیشران پیشرفت در تمدن نوین اسلامی

چرا رهبر انقلاب اسلامی بر امیدآفرینی در کشور تأکید دارند؟

امید پیشران پیشرفت در تمدن نوین اسلامی

«امید مهم‌ترین ابزار پیشرفت است و دشمن روی این متمرکز شده»؛ (1401/8/28) این تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر نقش عنصر امید در پیشرفت ملی کشور از جمله نکات کلیدی مطرح شده در بیانات ایشان در دیدار مردم اصفهان بود.


​​​​​​​رسانه KHAMENEI.IR به همین مناسبت یادداشتی را به قلم مهران کریمی منتشر کرده و در آن به ابعاد مختلف موضوع امید و نسبت آن با پیشرفت کشور و برنامه‌ دشمن برای القای یأس و ناامیدی براساس بیانات و نظرات رهبر معظم انقلاب پرداخته که در ادامه گزیده‌ای از آن را می‌خوانید.

 پیشرفت در منطق انقلاب
حرکت ملت ایران در جریان انقلاب اسلامی و رویدادهای پس از آن، فراتر از اهداف سیاسی معمولِ انقلاب‌ها و دارای جهت‌گیری و هدفِ کلانی بوده است. هدف ملت ایران تنها در جابه‌جایی قدرت سیاسی مستقر و تغییر حاکمان خلاصه نمی‌شد چراکه اگر اینچنین بود، کار انقلاب از فردای پیروزی آن پایان یافته تلقی شده و انقلاب اسلامی مختومه اعلام می‌شد. توجه به این نکته‌ بنیادین ضروری است که تغییر حکومت طاغوتی و شکل‌گیری جمهوری اسلامی صرفاً نقطه‌ آغازین این حرکت بوده است.
اما هدف نهایی و کلان این ملت و رهبری انقلاب اسلامی چه بوده است؟ این موضوع به صورت مشخص و منسجمی در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی مورد توجه و تبیین واقع شده است: «اگر بخواهیم هدف‌های ملت ایران را در یک مفهوم خلاصه کنیم که بتواند تا حدود زیادی خواسته‌های عمومی کشور و ملت را بیان کند و آن را دربربگیرد، آن مفهوم کلیدی عبارت است از پیشرفت؛ منتها با تعریفی که اسلام برای پیشرفت می‌کند».(1391/7/19)
چنان‌که می‌بینیم «دستیابی به پیشرفت» هدفِ نهایی انقلاب اسلامی ملت ایران بوده و این پیشرفت نه با مبانی، تعاریف و شاخص‌های برآمده از تفکر مادی و سکولار که با درون‌مایه و تعریف اسلامی است. در نگاه غیردینی، پیشرفت تنها در «بُعد مادی» تعریف شده و نگاهی ابتر و ناقص به انسان و جهان دارد. اما از سوی دیگر «پیشرفت اسلامی» نگاهی «جامع و همه‌جانبه» به انسان، نحوه‌ زیست او در جهان و هدف غایی‌اش دارد: «در منطق اسلامی، پیشرفت ابعاد بیشتری دارد: پیشرفت در علم، پیشرفت در اخلاق، پیشرفت در عدالت، پیشرفت در رفاه عمومی، پیشرفت در اقتصاد، پیشرفت در عزت و اعتبار بین‌المللی، پیشرفت در استقلال سیاسی - این‌ها همه در مفهوم پیشرفت، در اسلام گنجانده شده است- پیشرفت در عبودیت و تقرب به خدای متعال؛ یعنی جنبه‌ معنوی، جنبه‌ الهی؛ این هم جزو پیشرفتی است که در اسلام هست و در انقلاب ما هدف نهایی ماست: تقرب به خدا. هم «دنیا» در این پیشرفتی که مورد نظر است، ملحوظ شده است، هم «آخرت»... پیشرفت اسلامی، پیشرفت در منطق انقلاب، یعنی این؛ یعنی همه‌جانبه».(1391/7/19)
مصداق عینی و خارجی این «پیشرفت همه‌جانبه» ایجادِ «تمدن نوین اسلامی» است: «اگر پیشرفت همه‌جانبه را به معنای تمدن‌سازی نوین اسلامی بگیریم - بالاخره یک مصداق عینی و خارجی برای پیشرفت با مفهوم اسلامی وجود دارد؛ این‌جور بگوییم که هدف ملت ایران و هدف انقلاب اسلامی، ایجاد یک تمدن نوین اسلامی است».(1391/7/23)
تمدن نوین اسلامی به‌تبع تعریف اسلامیِ پیشرفت، دربرگیرنده‌ آسایش دنیوی و سعادت اخروی به صورت توأمان است که مراحل دستیابی به آن نیز در بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به صورت تفصیلی مورد بحث قرار گرفته است.

مؤلفه‌های پیشرفت اسلامی
«پیشرفت» در منظومه‌ فکریِ انقلاب اسلامی از مؤلفه‌هایی برخوردار است. برای تحقق این پیشرفت باید توجهی تام و دقیق به این مؤلفه‌ها داشت و از رهگذر عملیاتی‌سازی آن‌ها پیشرفت را محقق کرد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نگاهی کلان، این مؤلفه‌ها را به دو دسته‌ اصلی تقسیم می‌کنند: «یک رکن [اساسی پیشرفت]، امکانات مادی است، اما امکانات مادی کافی نیست. یک ملت ممکن است امکانات مادی زیادی هم داشته باشد، اما به رشد و ترقی و تعالی نرسد؛ نتواند یک ملت عزیز و قدرتمند بشود. خب، ما در دوران قبل از انقلاب همین نفت را داشتیم، همین گاز را داشتیم، همین معادن عظیم فلزات ذی‌قیمت را داشتیم، همین استعدادهای درخشان و نیروی انسانیِ بااستعداد را داشتیم؛ اما در عین حال یک ملت دست سوم، گمنام در دنیا، توسری‌خور قدرت‌های بزرگ، زیر یوغ یک حکومتی که فاسد بود، دست‌نشانده بود، متصل به دشمنان ملت بود، زندگی می‌کردیم. پس امکانات مادی کافی نیست، مؤلفه‌های دیگری لازم است؛ مؤلفه‌های معنوی». (1388/3/14)
دستیابی به پیشرفت با توجه همزمان به این دو دسته از مؤلفه‌ها شدنی است.

قوه محرکه پیشرفت
«امید» و نقش آن در پیشرفت همه‌جانبه‌ ملی و اسلامی در چنین منظومه‌ای و به عنوان یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین مؤلفه‌های پیشرفت معنا می‌شود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حرکت کلان ملت ایران در مسیر پیشرفت را به تلاش گروهی کوهنورد تشبیه و «امید» را یکی از مؤلفه‌های معنویِ اساسی برای رسیدن به این قله معرفی می‌کنند: «پیشرفت کشور را تسریع کنیم. امروز چه چیزهایی می‌تواند ما را موفق کند و چه چیزهایی می‌تواند برای ما مشکلات به وجود بیاورد؟ من یک مثالی بزنم: یک گروه کوهنورد را در نظر بگیرید که می‌خواهند خودشان را برسانند به قله‌ برجسته‌ این کوه که دارای منافع است، دارای افتخار است. همّ آن‌ها در درجه‌ اول، پیش رفتن و کار کردن و تلاش کردن است. البته در راه ممکن است مشکلاتی پیش بیاید، خطرهایی وجود دارد. آنچه برای آن‌ها در درجه‌ اول ضروری است، عبارت است از اینکه تلاش کنند، کار کنند، تحرک داشته باشند، عزم راسخ داشته باشند، امید خود را از دست ندهند، نسبت به رسیدن به اهداف ناامید نشوند... ممکن است در هر راهی مشکلات و خطرهایی پیش بیاید... پس سازوبرگ اصلی این حرکت عظیم و بزرگ عبارت است از همین عزم راسخ، همین امید، همین کار و تلاش پیگیر، همین برنامه‌ریزی، همین آمادگی و هشیاری. (1391/7/19)
در این نگاه، امید یکی از اخلاق‌های پیش‌برنده‌ یک ملت است: «اخلاق‌های پیشبرنده یک ملت، امید و تحرک و جدیت است. ملتی که ناامید باشد، ملتی که از آینده خود مأیوس باشد، ملتی که خود را تحقیر کند، پیشرفت نخواهد کرد».(1378/7/9)
داشتن امید و عزم راسخ در این حرکت کلان، شرط لازم طی این مسیر و دستیابی به پیروزی و موفقیت است. این «امید به پیشرفت» است که زمینه‌ساز حرکت تک‌تک افراد یک ملت و دستیابی به قله‌های افتخار می‌شود: «اگر شما بخواهید هر انسان فعال و سرزنده و شادابی از حرکت بیفتد، کافی است او را ناامید کنید. اگر ناامید کردید، دست‌های فعال، سست خواهد شد؛ زانوان فعال و استوار به لرزه خواهد افتاد».(1376/7/24)
براین اساس همه باید این روحیه را تقویت کنیم: «امید به خداوند و ایمان الهی، مأیوس نشدن در برابر مشکلات و نگاه بلندمدت و تاریخی راز پیشرفت است که باید این روحیه را بیش از پیش تقویت کرد».(1390/1/14)

ناامیدی ضدپیشرفت است
در نگاه رهبر انقلاب اسلامی اگر امید به پیشرفت و دستیابی به آینده‌ بهتر در مردم از بین برود اساس این حرکتِ جمعیِ تاریخی مورد تهدید قرار می‌گیرد: «یکی از بزرگ‌ترین نعم الهی، امید و اعتمادبه‌نفسی است که در مردم هست. روح امیدواری، خیلی نعمت بزرگی است. مردمِ مأیوس، ناامید و بدون افق دید، بی‌صبری می‌کنند؛ نه اینکه کار نمی‌کنند، مانع کار هم می شوند؛ ولی مردمِ امیدوار خودشان جلو جلو می‌دوند و مسئولان را به دنبال خودشان می‌کشانند». (1385/3/29)  

برچسب ها :
ارسال دیدگاه