چشم امید به افق روشن نشر ادبیات دینی

در گفت‌وگو با مدیرعامل انتشارات به‌نشر مطرح شد

چشم امید به افق روشن نشر ادبیات دینی

به‌نشر (انتشارات آستان قدس رضوی) از سال ۱۳۹۶، ادبیات دینی را محور اصلی فعالیت خود برگزیده است و از آن چنین تعریفی دارد؛ ادبیات دینی به آن دسته از آثار زبانی نوآورانه و بهره‌مند از شگردهای جذابیت‌زای هنری گفته می‌شود که در تمام ابعاد محتوایی خود مروج آموزه‌های اهل بیت عصمت و طهارت(ع) و قرائتی از مکتب تشیع دوازده امامی است که مؤلفه‌های آن در بیان امامین انقلاب اسلامی ترسیم شده است.


برای آشنایی بیشتر با طرح جامع ادبیات دینی در به‌نشر، ابعاد آن و اقدام‌هایی که تاکنون در این زمینه صورت گرفته است، با حسین سعیدی، مدیرعامل این انتشارات به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید. 
 
چرا «به‌نشر» به سمت و سوی ادبیات دینی رفت؟
مجموعه‌های علمی، پژوهشی و فرهنگی مختلفی تاکنون آثار متعددی در حوزه دین منتشر کرده‌اند. بخشی از این آثار نیز شعرهای آیینی و موارد معدودی نیز آثار داستانی بوده اما تاکنون رویکرد جامع، مطالعه شده و دقیقی در خصوص ادبیات داستانی دینی وجود نداشته است.
از سویی آثار و کتاب‌هایی که در موضوع ادبیات داستانی دینی وجود دارد اغلب از نظر ادبی ضعیف هستند. همچنین در این زمینه آثاری که دارای ارزش ادبی و هنری باشد و هم ظاهر و هم باطن آن دینی باشد کم هستند. از این رو ما طرح ادبیات داستانی را در به‌نشر تدوین کردیم که این طرح به شناخت چالش‌ها و مشکلات پیش روی تولید ادبیات داستانی دینی به ما کمک می‌کند تا آگاهانه و با حداقل ابهام به این عرصه ورود پیدا کنیم. 

ناشران در حوزه تولید آثار ادبیات دینی با چه موارد و چالش‌هایی مواجه هستند و طرح ادبیات دینی که مجموعه به‌نشر آن را دنبال می‌کند، به چه میزان می‌تواند در توسعه ادبیات دینی یاری‌دهنده باشد؟
در حوزه ادبیات داستانی دینی، مسائلی وجود دارد که توجه به آن‌ها و همفکری برای حل و یا دست‌کم کاهش آن‌ها، ضروری به نظر می‌رسد. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند از: مرزهای صمیمیت ادبی و ادب شرعی، شخصیت‌پردازی معصومان، حقایق عالم غیب، مباحث مربوط به تصویرگری کتاب‌های دینی کودک، مشهورات غلط، دشواری‌های استفاده از منابع اصیل دینی، اشباع بازار از آثار نامناسب، بالا بودن حساسیت‌های تولید در عرصه آثار دینی و کم‌لطفی مجامع تخصصی و جشنواره‌ها نسبت به آثار دینی.  مجموعه این نکات، کاستی‌ها و آسیب‌ها ما را بر آن داشت تا طرح ادبیات دینی را تدوین و اجرا کنیم. طرح ادبیات دینی بر آن است تا فرصتی برای نزدیک کردن دیدگاه‌‌های دغدغه‌مندان این عرصه فراهم کند و راهکارهایی برای برون‌رفت از تنگناهای مسیر آفرینش این آثار بیابد.

حالا با توجه به این مقدمات که گفتید، مهم‌ترین هدف طرح توسعه ادبیات دینی در به‌نشر چیست؟ 
مهم‌ترین هدف از اجرای طرح ادبیات دینی، گسترش و تعمیق معارف دینی در میان نسل جوان با بهره‌گیری از زبان مؤثر ادبیات و جریان‌سازی در عرصه ادبیات فاخر دینی در کشور است.
 
طرح ادبیات دینی در چه ابعادی اجرا می‌شود؟
این طرح دارای ابعاد محتوایی و اجرایی است. ابعاد محتوایی این طرح شامل تمامی ریزموضوعاتی است که ذیل تعریف اولیه ما از مفهوم دین می‌گنجد که عبارت است از: اعتقادات، فروع دین و احکام، آشنایی با متون آیینی، سنت و سیره معصومان(ع) و دعا و زیارت که برخی از مهم‌ترین این سرفصل‌ها هستند. به‌نشر به عنوان سازمان مجری طرح و ناشر وابسته به دستگاه مقدس حضرت رضا(ع) بخش عمده و ویژه‌ای را به زندگی و آموزه‌های امام هشتم(ع) و نیز زیارت و حرم‌شناسی آن حضرت اختصاص داده است. و اما بعد اجرایی طرح ادبیات دینی شامل ایجاد شبکه‌های پدیدآورندگان ادبیات داستانی دینی، نشست‌های مسئله‌کاوی و نظریه‌پردازی، پژوهش، انتشار گاهنامه تخصصی، برگزاری جشنواره و تولید کتاب است. مشخص است که تمام ابعاد قبلی طرح، زمینه‌ساز تولیدات خلاق ادبیات داستانی دینی است و ماهیت برخی از ابعاد قبلی به گونه‌ای است که فقط در فرایند و روند تولید معنا می‌یابند. فرایند تولید است که مسئله می‌آفریند و نظریه می‌سازد. پژوهش‌ها را جهت‌دار می‌کند؛ تجربه خلق می‌کند تا این تجارب به کار آموزش بیایند. علاوه بر این اهدای نشان و ایجاد پایگاه اینترنتی ادبیات داستانی دینی از ارکان طرح جامع ادبیات داستانی دینی است. از دیگر ابعاد اجرایی می‌توان به سامانه توزیع و پخش ادبیات داستانی دینی اشاره کرد.
 
در راستای اجرای طرح گسترش ادبیات دینی تاکنون چه اقدام‌هایی در به‌نشر انجام شده است؟
ما با توجه به رسالتی که در حوزه نشر داشتیم چند بعد از ابعاد اجرایی طرح ادبیات دینی را اجرا کردیم. یکی از این اقدام‌ها گردش محتوایی و تولید کتاب در موضوعات معارف اسلامی، سنت و سیره 14معصوم(ع)، ارزش‌های نظام ولایی و سبک زندگی اسلامی در قالب ادبی و داستانی است. تولید مجموعه رمان درباره خاندان عصمت و طهارت(ع)، مجموعه رمان رضوی، مجموعه رمان رئالیسم دینی برای نوجوانان، مجموعه گل نجمه، مجموعه هشت جلدی هشتمین ستاره و... گواه این مطلب است. 
اقدام دیگر، نشست‌های مسئله‌کاوی و نظریه‌پردازی است. تاکنون بیش از 10نشست ادبیات داستانی دینی؛ چیستی، اصول و عناصر، فرشتگان در متون دینی و دستمایه‌های داستانی آن، تحولات ایمان دینی در مراحل رشد کودک، تعارضات تکنیک و تقدس، ترجمه قرآن برای کودکان و مشکلات آن و شخصیت‌پردازی معصومان(ع) در رمان برگزار شده است. از دیگر ابعاد اجرایی طرح ادبیات دینی، برگزاری کلاس‌های آموزشی داستان‌نویسی دینی است. به‌نشر تاکنون پنج دوره و در مجموع حدود 200 جلسه داستان‌نویسی برگزار کرده است که امیدواریم در سال‌های آینده ابعاد مختلف طرح پنج‌ساله ادبیات دینی را نیز بتوانیم به مرحله اجرا درآوریم. همچنین نخستین شماره «گاهنامه ادبیات دینی کودک و نوجوان» در به‌نشر منتشر شده است. 
 
«گاهنامه ادبیات دینی کودک و نوجوان» که گفتید، حاوی چه مطالب و مسائلی است؟
این گاهنامه نشریه‌ای است که بر نقد و نظر پیرامون مجموعه مسائل ادبیات دینی مرتبط با مخاطب کودک و نوجوان متمرکز است و به طرح دیدگاه‌های صاحبنظران این عرصه می‌پردازد. گستره موضوعی این مباحث از تعاریف مبنایی تا جزئی‌ترین مسئله‌های کاربردی دست‌اندرکاران تولید این گونه ادبی است. این گاهنامه به سردبیری سیداحمد میرزاده و با مطالبی از استادان ادبیات حوزه کودک و نوجوان همچون سیدجواد بهشتی، غلامرضا حیدری ابهری، علیرضا سبحانی‌نسب، مرتضی دانشمند، عبدالعظیم کریمی، علی‌محمد رفیعی، سیدمحمد مهاجرانی، محسن هجری، محمود پوروهاب، انسیه‌سادات موسویان و... در 180 صفحه منتشر شده است که مخاطب اين گاهنامه، نويسندگان، تصويرگران، ناشران، پدران و مادران، معلمان و مربيان و تمام كسانی‌اند كه دغدغه انتقال آموزه‌ها و مفاهيم دينی به كودكان و نوجوانان اين سرزمين را دارند و برای هدف مقدس خود به قالب‌های ادبی دل بسته‌اند.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه