​​​​​​​«اگر بخواهید می‌توانم داروها را برایتان به صورت کپسول آماده کنم که البته هزینه‌اش کمی بالاتر می‌رود؛ اما راحت‌تر و بهتر است و سر ساعت مثل قرص، داروها را می‌خورید. البته کمی زمان می‌برد و باید دو ساعت صبر کنید. نگران هم نباشید. پوشش کپسول‌ها گیاهی است! هیچ ضرری ندارد و داخل معده آب می‌شود».
حالا و با اطمینانی خاص ادامه می‌دهد: همه بیماری‌ها درمان گیاهی‌اش در طبیعت است. حرف‌ها و توصیه‌های مرد عطار آن‌قدر با جدیت گفته می‌شود که مشتری بدون کوچک‌ترین تأملی قبول می‌کند و درمان دردی را که پزشکان جواب کرده‌اند، چشم بسته به دست‌های آقای عطار می‌سپارد.
درباره گیاهان سبز رنگی که روی ترازو گذاشته تندتند شروع به توضیح دادن می‌کند و می‌گوید: روزی دو بار، هر بار یک استکان دم کرده آن را می‌خورید، قرص‌ها هم روزی یک عدد. پیرمرد قرص و دمنوش‌ها را جمع می‌کند، کارت می‌کشد و می‌رود.

تشخیص بیماری‌ها با گرفتن نبض!
برخی‌ها به او دکتر می‌گویند. نبض را که می‌گیرد، نگاهی هم به کف دست می‌اندازد و سپس قرص و کپسول‌هایی به شکل‌ها و اندازه‌های مختلف را در قوطی‌های بی‌نام و نشان ریخته و با قیمت‌های گزاف به خورد مراجعه کنندگان خسته از تجویز داروهای شیمیایی می‌دهد. انگار دردهای شما را در یک چشم برهم زدن تشخیص می‌دهد و راه علاج آن‌ها را می‌داند.
این‌ها حکایت درمانگرانی است که این روزها برای خود دم و دستگاهی به هم زده‌اند و حالا نام دکتر و البته شهرتی هم دست و پا کرده‌اند و بیماران از دور و نزدیک برای ملاقات با آن‌ها وقت رزرو می‌کنند و پول‌های بی‌حسابی را به جیب آن‌ها می‌ریزند.
بی‌تدبیری و بلبشو در بازار دارویی کشور و کمبود حتی یک ورق قرص سرماخوردگی معمولی در داروخانه‌ها، وضعیت این روزهای عطاری‌ها را حسابی سکه کرده است. از طرفی بیماران خسته از داروهای شیمیایی، این روزها گرفتار بازار هزار رنگ دکان عطاری‌هایی شده‌اند که روی در و دیوارشان درباره شفابخش بودن فلان عصاره و کارایی معجزه‌آسای شربت گیاهی تبلیغ شده و با قیمت‌های نجومی به فروش می‌رسند.
حالا و در این آشفته‌بازار بی‌دارویی به ویترین‌های پرعطر و بوی عطاری‌ها و طومار بلندبالای انواع گیاهان دارویی آن‌ها باید فهرست داروهای گیاهی را هم اضافه کرد؛ از آرامبخش‌ها و قرص و داروهایی برای لاغری تا دارو برای زخم معده، ترک اعتیاد، افزایش قد و وزن و قوای بدن، هر چیزی مورد نظر شما باشد، در قوطی این عطاری‌ها پیدا می‌شود! البته اعتقادی به تجویزهای تزریقی و واکسن‌ها هم ندارند. گزارش‌ها از دکان برخی عطارباشی‌های شهر، گویای این موضوع است که این روزها بسته کامل عرقیات و قرص برای بیماران گرفتار سنگ کلیه بیش از 750 هزار تومان آب می‌خورد و بیمارانی که برای معالجه زخم و نفخ معده پیش عطاری‌ها می‌روند، برای یک دوره یک ماهه نزدیک به 500 هزار تومان باید به حساب آقای عطارباشی واریز کنند.

گیاهان دارویی یا داروهای گیاهی
انگار در غفلت و بی‌تدبیری مسئولان، برخی عطاری‌ها که این روزها قارچ‌گونه در حال افزایش هستند، تبدیل به داروخانه‌هایی شده‌اند که هر دارویی را دارند و اصلاً دردسرهای ثبت سیستمی، شماره ملی و قطعی اینترنت را هم ندارند و دانسته یا ندانسته تجارتی به راه انداخته‌اند و سودهای سرشار می‌برند.
ثبت بیش از 79 مورد شکایت مردمی در حوزه طب سنتی به گفته مجتبوی، مدیر امور طب ایرانی و مکمل علوم پزشکی مشهد از ابتدای امسال تاکنون و برخورد با عطاری‌های غیرمجاز، گویای این واقعیت است که افرادی بدون مدرک علمی و مجوز اقدام به فعالیت در طب سنتی می‌کنند؛ اما با وجود شکایت‌های فراوان به نظر می‌رسد برخوردها چندان بازدارنده نبوده است.
رئیس انجمن طب سنتی خراسان رضوی که معتقد است متأسفانه حیطه وظایف عطاری‌ها مشخص نیست، ادامه می‌دهد: عطاری‌ها تنها مجاز به فروش گیاهان دارویی هستند و فروش داروهای گیاهی در این مکان‌ها ممنوع است؛ اما اقبالی که این روزها در جامعه به داروهای گیاهی ایجاد شده، برخی اوقات سبب بروز تخلفاتی در این صنف شده است.
دکتر سعید اسکندری در گفت‌وگو با قدس با تأکید بر اینکه این افراد در برخی موارد با دخالت‌های نابجا سلامت مردم و جامعه را به خطر می‌اندازند، افزود: درمان بیماری، تنها این‌گونه نیست که گفته شود فلان علائم را دارم و با گرفتن نبض و دیدن کف دست، بیماری را تشخیص داده و دارو تجویز شود؛ بلکه نیاز به آزمایش‌های بالینی و پاراکلینیکی دارد که در حد و توان عطار نیست.

تجارت پنهانی متادون 
وی به تخلف بودن ساخت و فروش داروهای گیاهی به شکل‌های قرص، کپسول و شربت مثل متادون برای ترک اعتیاد در عطاری‌ها تأکید کرده و ادامه می‌دهد: مواد تشکیل دهنده این داروها به هیچ وجه مشخص نیست و هر کدام مواد  خاصی دارند که گاهی از مواد شیمیایی خطرناک هم در آن‌ها استفاده می‌شود.
وی افزود: به لحاظ ماهیتی عطارها صلاحیت این را ندارند که در بحث ساخت و تجویز داروهای گیاهی ورود کنند.  داروهای گیاهی باید در داروخانه‌هایی که تحت نظارت وزارت بهداشت هستند، تهیه و فروخته شوند؛ چون ممکن است عوارض و دخالت‌هایی در بحث درمان پیش آید و برای بیماران صدمات جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد.
او ضمن تأکید بر اینکه بهتر است سازمان‌های مربوط عطاری‌ها را زیر پوشش گرفته و قوانین و مقرراتی برای آن‌ها وضع کنند تا در این حوزه آسیب کمتری به جامعه وارد شود، ادامه داد: هرچند در استان اتحادیه برای رسیدگی به امور این صنف وجود دارد؛ اما باید شرح وظایف عطاری‌ها مشخص‌تر شود.
وی همچنین با ذکر این نکته که طب سنتی در کنار علم پزشکی نوین می‌تواند در برخی موارد راهگشا باشد، درباره مخالفت بعضی افراد با طب سنتی یادآور شد: در حال حاضر مخالفت با طب سنتی بی‌معنی است؛ چراکه رشته طب سنتی به عنوان یک رشته آکادمیک در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و پذیرش دانشجو دارد و دارای دانشکده‌ها و پژوهشکده‌های طب سنتی در کشور هستیم.
او برخی بازخوردهای منفی به طب سنتی را از عواقب دخالت همین مداخله‌گرهای درمان و کسانی که مدعی درمان با طب سنتی هستند، می‌داند و می‌گوید: تجویز داروهای گیاهی اشتباه توسط افرادی که هیچ تخصصی در این زمینه ندارند، موجب شده پیامدهای آن به تمامی طب سنتی تعمیم داده شود و با آن مخالفت‌هایی صورت گیرد.

خبرنگار: مهدی توحیدی