در گفتوگو با عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) بررسی شد
نه به برهنگی آموزه مشترک تمام ادیان
حجــــــاب بــه معنـــای «پوشاندن بدن زن در برابر نامحرم» از احکام ضــــــروری دیــــن اسلـــام اســــــت. در دیگر ادیان الهی از جمله آیین زرتشت، یهود و مسیحیت نیز این حکم با تفاوتهایی کم و بیش وجود دارد. بر همین اساس برای واکاوی حجاب و عفاف در ادیان توحیدی، خبرگزاری مهر با حجتالاسلام دکتر محمد حسین طاهری آکردی، نویسنده و عضو هیئت علمی گروه ادیان مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفتوگویی انجام داده که گزیدهای از بخشهای مهم آن را از نظر میگذرانید.
فلسفه حجاب در ادیان الهی چگونه بیان شده و تاریخچه آن در این ادیان چیست؟
حجاب برونداد و تابلو عفافی است که در هر جامعهای حاکم است. اگر در جامعهای عفاف ارزش باشد حجاب، رفتاری است که آن هنجار و ارزش را با ابزارهایی معرفی میکند.
تقسیماتی که در طول تاریخ برای ادیان مختلف انجام شده شامل ادیان اولیه، ادیان شرقی، ادیان توحیدی و ادیان ابراهیمی بوده ست. آنچه در تفکر غرب از گذشته بوده و ریشه در یونان و روم باستان دارد این است که مقداری برهنگی در میان غربیان وجود داشته که میتوان این مسئله را در مجسمههایی که از آن زمان به جا مانده مشاهده کرد. اما گذشته از این مقدار برهنگی که در تفکر غربی بوده تقریباً تمام ادیان عالم اعم از توحیدی و غیرتوحیدی مسئله عفاف و به تبع آن حجاب را دارند.
لطفاً به صورت مصداقی ذکر کنید.
با نگاهی به ادیان گوناگون مانند هندو و بودا و ادیان هم تراز آنها که جزو ادیان توحیدی نیستند و در دسته ادیان شرقی قرار میگیرند، در هیچکدام برهنگی مشاهده نمیشود. پوشش زنان قدیم ژاپنی و لباسهای سنتیشان که کیمونو نام دارد کاملاً بلند و پوشیده است، لباس زنان چینی و کرهای هم لباسهایی شبیه کیمونو و حتی بلندتر از آن بوده است. در این فرهنگها زنانی که پولدارتر بودند لباسها را بلندتر میگرفتند تا روی زمین کشیده شود و حتی قدمهای آنها هم دیده نشود.
لباس زنان هندی به نام ساری نیز لباسی بسیار پوشیده بود؛ ساری در واقع یک پارچه 6-5 متری است که خانمهای هندی دور خودشان تا بالا میپیچند و حتی بخشی از آن را روی سرشان قرار میدهند. بنابراین حتی زنان و مردان بودایی و هندو هم درگذشته لباسهای پوشیدهای داشتند.
اصلیترین دلیل رواج فرهنگ پوشیدگی در شرق چه بود؟
اصلیترین دلیل این پوشیدگی توجه به اصل عفاف و حیا در فرهنگ شرقی است.
حجاب در ادیان توحیدی چگونه تعریف شده و دین زرتشت به مسئله حجاب چقدر اهمیت میداد؟
در تقسیمبندی ادیان توحیدی، دین زرتشتی هم در کنار یهودیت، مسیحیت و اسلام قرار میگیرد. به گواهی تاریخ، در همه ادیان توحیدی مقوله عفاف و حیا و به تبع آن حجاب به عنوان یک اصل وجود دارد. زرتشت دینی است که در ایران باستان رایج بوده، با کمی دقت در سنگنوشتههای به جا مانده از دوران هخامنشیان مشخص میشود موارد بسیار اندکی از مجسمه زنان دیده میشود که حتی در آنها نیز چهره زن را بهخوبی نمیتوان دید و فقط چشمان زنان پیداست، دلیل آن هم این است که پوشش زنان این دوران یک پارچه سراسری و یک نقاب بوده است.
با توجه به مطالب بیان شده، از چه زمانی زنان ایرانی به حجاب کامل رو آوردند؟
چادر در فرهنگ قدیم ایرانی از دوران هخامنشیان، اشکانیان و حتی ساسانیان نیز بوده و از آن زمان تا کنون تداوم پیدا کرده است. اساساً چادر یک حجاب ایرانی است و ربطی به اسلام ندارد. هزار سال پیش از اسلام، زنان ایران چادر داشتند. حتی ایرانیان در تشییع جنازه نیز معمولاً از تابوت استفاده میکردند. در شبه جزیره عربستان و حجاز هم تابوت مورد استفاده نبوده و هنوز هم نیست.
در بسیاری از کشورهای عربی دو چوب را به وسیله یک پارچه به هم وصل میکردند و جنازه را روی آن میگذاشتند. در برخی از نقلهای تاریخی آمده جناب سلمان فارسی به امیرالمؤمنین(ع) پیشنهاد میدهد برای پیکر مطهر حضرت زهرا(س) تابوت بسازند تا پیکر پاک ایشان پیدا نباشد. این نشان میدهد ایرانیها بسیار به مقوله عفاف و حجاب توجه و دقت داشتند.
مسئله حجاب در دیگر ادیان توحیدی مانند یهودیت و مسیحیت چگونه بوده است؟
مسئله حجاب در دیگر ادیان نیز بسیار پررنگ است. در قدیمیترین دین توحیدی که یهودیت است مانند مسیحیت و اسلام، زنان باید پوشیده باشند و تنها اجازه دارند گردی صورت و دستها تا مچ را نپوشانند. گرچه در عصر معاصر، اصلاحطلبان و محافظهکاران یهودی تحت تأثیر فرهنگ غربی حجاب کاملی ندارند اما اگر زنان ارتدوکس را ببینید شاید گمان شود آنان مسلمان هستند. جالب است در یهودیت زنان پس از ازدواج حتی حق ندارند موی سر خود را به برادر و پدرشان نشان دهند. زنان یهودی ارتدوکسی معمولاً پوشیدن شلوار را بسیار بد میدانند و فقط از چادرهای بلند و گشاد و نقاب برای پوشش استفاده میکنند طوری که تنها چشمهایشان پیداست.
در مسیحیت چطور بوده است؟
در مسیحیت نیز حجاب کامل مطرح است. مسیحیان امروز نیز مانند یهودیان در اروپا و آمریکا تحت تأثیر فرهنگ لیبرالیسم بسیاری از اصول خود را از دست دادهاند، اما با کمی دقت میتوان فهمید هنوز هم در دیرهای مسیحی حجاب وجود دارد و زنها مقنعهها و مانتوهای بلند و مردان نیز لباسهای بلند میپوشند. همین مسئله در اسلام نیز وجود دارد، در واقع دایره حجاب در اسلام کمی آسانتر از آن چیزی است که در یهودیت و مسیحیت قدیم بوده است.
پوششی که در اسلام به عنوان پوشش صحیح معرفی شده چگونه است؟
پوششی که در اسلام به عنوان پوشش صحیح معرفی شده در حقیقت تأیید آن چیزی است که از گذشته وجود داشت. بسیاری از احکام اسلام تأسیسی نیست بلکه تأییدی است؛ مانند نماز، زکات و روزه که در همه ادیان وجود داشته است. خداوند متعال درباره زکات در قرآن میفرماید: «و آتوا الزکاة» زکات بدهید و توضیحی نمیدهد و یا میفرماید: «کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم»، روزه بر شما واجب شده، آنچنان که بر کسانی که پیش از شما بودند واجب شده است. مسئله حجاب نیز از جمله مسائل تأییدی اسلام است، مقولهای که در ادیان دیگر بوده و اسلام آن را تأیید کرده است. اینکه امروزه بعضی گمان میکنند حجاب تنها برای زن مسلمان است، کاملاً در اشتباهاند.
بنابراین پوشش و حجاب زن ایرانی در طول تاریخ بسیار پوشیدهتر از آن چیزی بوده که اسلام آن را واجب کرده است.
دقیقاً درست است. بنابراین باید به کسانی که این روزها شعار ملیگرایی میدهند و دم از ایران آزاد میزنند و با حجاب مخالفت میکنند گفت مگر نمیخواهید ایرانی باشید، پس باید مانند هخامنشیان لباسهای پوشیده را برگزینید. ایرانی بودن به معنای این است که لباس تاریخی ایرانی را انتخاب کنیم نه اینکه فرد، لباسهای کاملاً غربی بپوشد و بگوید باید ایرانی باشیم.
از چه زمانی فرهنگ حجاب و عفاف در جهان تغییر کرد و دلیل این تغییر چه بود؟
متأسفانه بخش عظیمی از مردم جهان از نیمه دوم قرن بیستم به بعد تحت تأثیر فرهنگ غربی قرار گرفتند، به این دلیل که غربیها پول و رسانه داشتند و با استفاده از هنر، سینما و رسانه فرهنگ خود را در عالم جا انداختند.
امروز بسیاری از زنان کرهای، ژاپنی، چینی، هندی، ایرانی و بسیاری از کشورهای دیگر لباسهای سنتی تاریخی خود را کنار گذاشته و از لباسها و نمادهای غربی استفاده میکنند. از این نظر، بحث حجاب بیشتر از اینکه یک بحث دینی باشد یک بحث ملی است. لباس و پوشش، جزئی از فرهنگ و تمدن هر کشوری است، اگر بخواهید تمدن یک کشور متمدن را از بین ببرید و آن را در سلطه فرهنگی خود دربیاورید باید نمادهای فرهنگیاش را از بین ببرید. معماری، تغذیه، لباس و پوشش از جمله نمادهای فرهنگی یک تمدن است.
به همین دلیل است که امروزه بسیاری از معماریهای ما به سمت معماری غربی گرایش پیدا کرده و بیشتر خانهها مانند خانههای غربی به صورت Open ساخته شده و همچنین آپارتماننشینی در شهرها افزایش پیدا کرده، اینها همه نماد فرهنگ غربی است. ایران در گذشته اینطور نبوده و کشوری است که برای خود معماری پیشرفتهای داشته و سامانههای گرمایشی و سرمایشی طبیعی در خانهها ایجاد میکرده است.
کسانی که دوست دارند ایرانی ��اشند ببینند ایرانیها در گذشته چطور لباس میپوشیدند و تا چه میزان حجاب و عفاف را رعایت میکردند، آنها هم به همین روش ایرانی رفتار کنند؛ اصلاً لازم نیست به دستور اسلام عمل کنند همین که ایرانی باشند کافی است. حجاب با فطرت ایرانیها در طول تاریخ و گذشته دیرین آنها عجین بوده و بعدها با ظهور اسلام مورد تأیید اسلام نیز قرار گرفته است.
هر فرد ایرانی باید از اصالت خود محافظت کند و فریب بازی دشمنان را نخورد. تفکر لیبرال سرمایهداری میخواهد همه مردم عالم را به فرهنگ خود درآورد؛ همه یک جور بپوشند و یک جور غذا بخورند و به طور کلی در همه شئون زندگی تابع فرهنگ غربی باشند. ما در گذشته انواع و اقسام غذاها را داشتیم و مادران ایرانی تنوع غذایی بالایی برای خانواده خود ایجاد کرده بودند اما امروز سبک غذا خوردن خیلی از افراد، مانند غربیها استفاده از فستفود شده است.
برخی سؤال و نقد میکنند مگر در صدر اسلام هم با بدحجاب اینطور برخورد میکردند؛ پاسخ این پرسش و نقد چیست؟
کسانی که اینگونه سؤال و نقد میکنند مشخص است اصلاً تاریخ نخواندهاند. در پاسخ باید گفت مگر در زمان امیرالمؤمنین(ع) و پیامبر اکرم(ص) اصلاً بیحجاب وجود داشته، در آن زمان حتی در شرق عالم نیز بیحجابی وجود نداشت و بیحجابی مخصوص انسانهای برده، فقیر و بیکس بوده و همه افراد با شخصیت و با اصل و نسب حجاب داشتند. علاوه بر آن، پیامبر(ص)، امیرالمؤمنین(ع) و همه ائمه اطهار(ع) همواره بر مسئله عفاف و غیرت تأکید داشتند. امیرالمؤمنین(ع) به مردان بیغیرت نهیب میزند و میفرماید: من تعجب میکنم از مردانی که با زنهایشان به بازارهای شلوغ میروند و تنه زنهایشان به تنه مردان میخورد.
حضرت زهرا(س) میفرمایند: سعادت زن در این است که مردی او را نبیند و او نیز مردی را نبیند. معنای کلام نورانی حضرت زهرا(س) این نیست که زنها باید در خانه بنشینند بلکه این کلام اشاره به اهمیت عفاف و حجاب دارد، چرا که اساساً حجاب یک اصل اجتماعی است و فردی نیست. زن در خانه ملزم به حجاب نشده است. سخن حضرت زهرا(س) را میتوان اینطور معنا کرد که ما باید بیمارستانی داشته باشیم که رئیس بیمارستان، پرسنل، پزشک و پرستار آن، همه خانم باشند و همچنین دانشگاه و سایر امکاناتی که مورد نیاز زنهاست باید اینطور باشد.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
-
نوجوانان به دنبال قهرمان هستند
-
کرامتی که فخیمزاده هنگام ساخت «ولایت عشق» دید
-
قدس رواق
-
معیارهایت را مشخص کن
-
113 تشکل فرهنگی و اجتماعی خراسان رضوی گردهم میآیند
-
استفاده رایگان نوجوانان حاشیه شهر از امکانات ورزشی آستان قدس رضوی
-
چند نکته درباره خودکمبینی
-
نه به برهنگی آموزه مشترک تمام ادیان
-
«با ما به کربلا بیایید» روانه بازار نشر شد
-
آزمون حفظ قرآن کریم در میقات الرضا(ع) برگزار میشود
-
حامی نداهای تمدنی و پیشگامانه برای تقریب هستیم