​​​​​​​فرزند برومند مرحوم ملاعباس تربتی (مشهور به حاج‌آخوند) که در سال 1284شمسی در یکی از روستاهای اطراف تربت حیدریه متولد شد و از 28 سالگی، وعظ و منبر را آغاز کرد؛ خطیبی که در کسوت روحانیت، استاد حوزه علمیه و دانشگاه بود و آگاهی‌های گسترده‌ای در عرصه‌های گوناگون داشت. 

شاگرد مبارز حوزه علمیه مشهد
شاید خیلی‌ها ندانند که مرحوم راشد، همزمان با آغاز منبر و وعظ، به فضای سیاسی و مبارزه با اقدام‌های رضاخان نیز ورود پیدا کرد. او در سال 1312، هنگام سفر به شیراز به دعوت این شهر، در حرم مقدس شاهچراغ(ع) منبر رفت و این سخنرانی، آغاز ورود وی به فضای وعظ و خطابه بود؛ آن هم در دوران اوج گرفتن اختناق رضاخانی و محدودیت‌های شدیدی که اهل منبر با آن روبه‌رو بودند. با آغاز دستور پهلوی برای کشف حجاب، مرحوم راشد از خطیبان جوانی بود که در برابر این اقدام ایستاد و به خاطر آن، 75 روز به زندان انفرادی افتاد و پس از آن نیز با محدودیت‌های شدیدی برای ایراد سخنرانی در میان مردم روبه‌رو شد. حساسیت مرحوم راشد نسبت به فعالیت‌های ضددینی رضاخان، هم ریشه در تربیت شخصیت مذهبی وی نزد پدری چون ملاعباس تربتی داشت و هم ناشی از درس‌آموزی در محضر بزرگانی همچون آیت‌الله العظمی حاج‌آقا حسین قمی در مشهد بود. مرحوم راشد از 16 سالگی، طلبه حوزه علمیه مشهد شد و در این مرکز مهم علمی، نزد استادانی همچون مرحوم آقازاده، ادیب نیشابوری و میرزامهدی اصفهانی شاگردی کرد و این امر، قطعاً در پرورش شخصیت علمی و سیاسی وی، تأثیر انکارناپذیری داشته ‌است. می‌دانیم 
آیت‌الله العظمی حاج‌آقا حسین قمی، یکی از مراجع تقلید و علمای نامداری بود که در برابر اقدام‌های رضاخان ایستاد و رنج تبعید و آزار را به جان خرید.

استاد حوزه و دانشگاه و خطیب محبوب و توانا
با سقوط پهلوی اول در شهریور 1320، مرحوم راشد فعالیت‌های عمومی خود را از سر گرفت. وی در بهمن همان سال به رادیو ایران دعوت شد تا شب‌های جمعه برای مردم سخنرانی کند. این برنامه رادیویی با استقبال گسترده مردم روبه‌رو شد و تا چند دهه پس از آن دوام آورد. مرحوم راشد هنگام سفر یا گرفتاری، برای معطل نماندن برنامه، از شهید آیت‌الله مرتضی مطهری خواهش می‌کرد تا مسئولیت سخنرانی مذهبی هفتگی را در رادیو برعهده بگیرد؛ زیرا مقید بود که مردم در این برنامه، افزون بر سخنرانی فاخر، از اطلاعات دقیق و مستند علمی نیز استفاده کنند.
آن‌ مرحوم در جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت، ورودی تمام‌عیار به دنیای سیاست داشت و به دفاع از نهضت پرداخت. همزمان به دلیل دانش کافی و توانمندی ارائه آن، علاوه بر تدریس در حوزه علمیه و مدرسه سپهسالار تهران، به تدریس در دانشکده الهیات (معقول و منقول) دانشگاه تهران نیز مشغول شد. در همان ایام بود که در آزمون قضاوت هم شرکت و در این آزمون نمره بالایی کسب کرد، اما پس از تأمل در شرایط حاکم بر جامعه و رویکرد حکومت، از پذیرش پست قضاوت خودداری کرد. مرحوم راشد در انتخابات مجلس هفدهم و در اوج مبارزات ملی شدن صنعت نفت، نامزد نمایندگی در مجلس شورای ملی و با رأی بالای مردم، وکیل اهالی تهران در این مجلس شد اما باز هم شرایط را برای فعالیت، مساعد ندید و ترجیح داد از این سِمَت استعفا و عمر و توان خود را صرف مطالعه، پژوهش، سخنرانی و تدریس کند. او تا سال 1345شمسی در دانشگاه تهران تدریس کرد و پس از آن بازنشسته شد و فقط به تدریس در مدرسه سپهسالار پرداخت.
مرحوم راشد مصمم بود مطالعات خود را افزون بر منابع دینی و اعتقادی، به دیگر حوزه‌های مورد نیاز و سؤال جامعه و جوانان نیز گسترش دهد. او اطلاعات بسیاری قوی و شگفت‌انگیزی درباره ادیان و فِرَق داشت و با توجه به فعالیت‌های شدید فرقه‌های ضاله مانند بهائیت در دوره پهلوی، به ایراد سخنرانی‌های روشنگرانه در این زمینه و برای جوانان می‌پرداخت. نکته مهم در زندگی علمی و تبلیغی مرحوم راشد این است که وی با سطح بالای علمی، از حضور و سخنرانی برای عموم مردم واهمه نداشت و می‌توانست پیچیده‌ترین مسائل تاریخی، علمی و دینی را با ساده‌ترین زبان ممکن، به مخاطبانش عرضه کند. حجت‌الاسلام والمسلمین حسینعلی راشد، سرانجام در هفتم آبان سال 1359، بر اثر سکته مغزی درگذشت.

خبرنگار:  محمدحسین نیکبخت